Për industrinë e energjisë, viti 2022 do të mbahet mend si viti që pushtimi rus i Ukrainës përshpejtoi një krizë globale energjetike.

Pushtimi, dhe sanksionet e mëvonshme perëndimore, shkaktuan presione të reja mbi furnizimet me naftë dhe gaz, tashmë të tendosura nga rimëkëmbja ekonomike pas pandemisë.

Çmimet e gazit natyror arritën nivelet më të larta shumëvjeçare dhe nafta gati 140 dollarë për fuçi, jo shumë larg një rekordi të të gjitha kohërave, duke bërë që inflacioni pas pandemisë të shkaktonte një krizë të kostos së jetesës në shumë vende.

Pushtimi dhe sanksionet pasuese perëndimore çuan në një prishje të marrëdhënieve të furnizimit që kishin ekzistuar për dekada, shkruan abcnews.al.

Ekonomitë e mëdha botërore u përpoqën të gjenin burime energjie, duke përdorur gjithçka që mund të gjenin për të mbajtur dritat ndezur.

Qeveritë kërkuan të përshpejtojnë vendosjen e energjisë diellore dhe të erës, por edhe të blejnë qymyr.

Qeveritë shpenzuan miliarda dollarë për të mbështetur shoqëritë kryesore si Uniper e Gjermanisë. Afrika e Jugut përjetoi ndërprerjet më të këqija të energjisë elektrike në histori. Sri Lanka, e cila ka mungesë të rezervave të parave të huaja, thjesht i mbaroi karburanti.

Pse ka rëndësi?

Pushtimi rus i Ukrainës bëri që vendet evropiane të rivlerësojnë marrëdhëniet e tyre me atë komb, i cili ishte për një kohë të gjatë furnizuesi kryesor i kontinentit me gaz natyror.

Vendet perëndimore që atëherë kanë diskutuar dhe kanë filluar të zbatojnë një kufi çmimi për naftën ruse, ndërsa Evropa po diskuton një kufi të çmimit të gazit dhe po investon më shumë në gazin natyror të lëngshëm (LNG) për të përmbushur nevojat për energji.

“Ne nuk po shohim asgjë më pak se përfundimi i një partneriteti të suksesshëm 50-vjeçar për gazin midis Rusisë dhe Evropës,” tha Michael Stoppard, këshilltar special dhe analist global i gazit në S&P Global Commodity Insights.

“Kjo po çon në një rikalibrim të ofertës dhe kërkesës dhe kjo do të marrë kohë, dhe ne do të vuajmë dhimbjen e kësaj deri në vitin 2023 dhe më tej.”

Polonia është tregu me rritje më të shpejtë në Evropë për sa i përket shtimit të pompave të nxehtësisë. Në të njëjtën kohë, rregullat për kufizimin e smogut janë shtyrë dhe banorët gjithnjë e më shumë po djegin çfarëdolloj materiali që munden, qoftë vaj i dëmshëm i linjitit dhe mbeturina për ngrohjen e shtëpive të tyre, shkruan abcnews.al.

Në Klodzko, një qytet me 28,000 banorë në Poloninë jugperëndimore, njerëzit po kursejnë mbeturinat për karburant, tha kryetari i bashkisë, Michal Piszko.

Çfarë do të thotë për vitin 2023?

Trazirat nuk kanë mbaruar. Ekonomitë e mëdha të industrializuara po përballen me kufizime në furnizim edhe në vitin 2023, nëse jo edhe për vite pas kësaj.

Qeveritë në Shtetet e Bashkuara dhe në Evropë, të dyja mbështetën haptazi furnizimin strategjik të aleatëve, dhe rritën përdorimin e taksave dhe paketave të ndihmës për të zhvilluar burimet bërthamore, diellore, të erës dhe hidrogjenit.

Lëvizjet e tyre nuk shihen vetëm si një përgjigje specifike ndaj Rusisë, por edhe për t’iu kundërvënë Kinës, duke zhvilluar burime për të kompensuar dominimin e atij vendi në prodhimin e paneleve diellore dhe minierat e materialeve kryesore për bateritë.

“Do të konsiderohet si një vit themelor, ose me të vërtetë fillimi i një sistemi krejtësisht të ri,” tha Francesco Starace, CEO i Enel të Italisë, një nga kompanitë më të mëdha të energjisë në botë.

“Gjatë vitit 2022 dhe një pjese të 2023 do të themi se ndodhën të gjitha këto pasoja. Është një vit i thyerjes së zakoneve dhe ndryshimit shumë, shumë të qartë.”

Me mbylljen e vitit, kostot për gazin natyror dhe karburantin për ngrohje janë ulur me rënien e aktivitetit ekonomik. Por njerëzit janë ende në vështirësi dhe mund të vazhdojnë për ca kohë pasi furnizimi i ngushtë shkakton më shumë goditje çmimesh.

“Ngroh vetëm dhomën në të cilën jam dhe ngrohjen do ta ndez vetëm për një orë. Dhe pastaj ulem me një bluzë, kapele dhe pallto”, tha Ruth Johanne, e papunë në Coventry, Angli, e cila nuk mund të përballojë të ngrohë të gjithë shtëpinë e saj në dimër.