SHEFQET DIBRANI

 (Lulëzim Etemaj & Isuf Sherifi, “Dritë mbi plagë”, (sprovë për antologji), poezi, botoi Qendra “Gjenocidi në Kosovë – plagë e hapur”, Prishtinë, 2020)

 Krimi serb në këtë libër duket si një mozaik. E këtë gjë, nëpërmes shkrimeve letrare, e kanë dëshmuar 51 autorët e prezantuar, disa emra eminentë siç janë Ali Podrimja e Teki Dervishi, tashmë të ndjerë, si dhe profesorët universitarë: Agim Vinca, Dije Demiri – Frangu, Xhevdet Bajraj, Salih Bashota, Shaip Emërllahu, Milazim Krasniqi, Muhamet Mavraj, Salajdin Salihu, Lulzim Tafa, Miradije Maliqi, Ag Apolloni dhe ndonjë tjetër. Vend meritorë kanë zënë edhe poetët dhe poeteshat tashmë të profilizuara në mesin e të cilëve janë: Adem Gashi, Xhevahir Spahiu, Nexhat Halimi, Arif Molliqi, Teuta Çerkini – Haxhimusa, Berat Armagedoni, Shaip Beqiri, Shaip Emërllahu, Lulëzim Etemaj, Isuf Sherfi, Dije Lohaj, Mirela Papuçiu, Namik Selmani, Faruk Tasholli, Eduard Frrokaj e të tjerë, të cilët së bashku kanë bërë këtë libër me lutje të përshpirtshme.

Autorët janë prezantuar me një deri në katër poezi, por për shkak të gjatësisë së poezive disa kanë zënë vend më shumë: Në shtatë faqe, Milazim Krasniqi, kurse në gjashtë faqe janë botuar poezitë e Xhevdet Bajrajt dhe të Shefqet Dibranit, të tjerët, nga një deri në pesë faqe të këtij libri. Radhitja e autorëve është bërë sipas alfabetit duke marrë për bazë mbiemrin, gjë që kanë krijuar mozaikun e temave dhe moti­veve me një laramani të pranueshme. Me këtë projekt, hartuesit Lulëzim Etemaj dhe Isuf Sherifi e kanë arsyetuar angazhimin e tyre profesional për t’u dukur kjo “Dritë mbi plagë”, si një qiri i ndezur për viktimat, një lutje e përshpirt­tshme për heronjtë e lirisë, ndërsa për gratë e dhunuara, të cilat duhet të jenë gjallë, poezitë janë përkushtime për heroizëm, pasi edhe ato janë pjesë e kësaj lirie kaq të përvaj­shme, sakrifica e tyre duhet të shndrisë sikur lulëkuqet e Kosovës, mbase edhe Qendra ka përzgjedhur lulëkuqen si logo të vetën, një harmoni artistike e estetike e krijuar nga të gjitha pamjet.

Më shumë se poezi, janë lutje të përshpirtshme që do të përjetohen thellë, ta lëkundin dhembjen, të bëjnë me nxjerr lotin. Lexuesi, në ndonjë varg a poezi, do ta gjejë veten dhe do ta përjetojë më thellë tragjedinë dhe dramën e lirisë së Kosovës. Aty ku dhembja ka kaluar mbi shpatullat e poeteshave ose poetëve, vargu është i zymtë, mbase si rezultat i përjetimit real të tmerrit nëpër të cilin kanë kaluar. E nëpër këtë shteg erdhi edhe liria që po e gëzojmë, e nëse liria ka dhembje, faje kanë plagët e luftës!… Nëse nëpër vargje përjetohen drithërima, do të thotë se hartuesit kanë realizuar “sprovën për antologji”. S’ka dyshim aty-këtu poezitë t’i lëkundin halucinacionet, madje ta rikthejnë frymën e asaj frikës e cila pashman­gshëm ka qenë pjesë e luftës, dmth. paraqesin një mesazh real, në anën tjetër ndoshta do të ndikojnë në ndërgje­gjësim të atyre që janë dalldisur e, ndoshta, do ta zgjojnë nga letargjia shoqërinë tonë të fjetur.

(Më gjerësisht, në revistën “Akademia”, nr. 8)