(Me rastin e 4 Shkurtit Ditës Botërore të Kancerit) – Letër e hapur drejtuar kryeministrit Kurti e ministrit Vitia

I nderuar Kryeministër i Republikës së Kosovës, Z.Albin Kurti,

I nderuar Ministër i Shëndetsise Z..Arben Vitia,

Ne po ju shkruajmë si aktivistë të Lions Club international Prishtina të shqetësuar për të nxitur veprim të menjëhershëm dhe kuptimplotë për të mbyllur hendekun në kujdesin ndaj kancerit në të gjithë vendin tonë. Kjo thirrje përputhet me fushatën e Ditës Botërore të Kancerit të organizuar më 4 shkurt nga Unioni për Kontrollin Ndërkombëtar të Kancerit (UICC), organizata më e vjetër dhe më e madhe e dedikuar për uljen e barrës së kancerit në mbarë botën.

Këto boshllëqe janë shpesh rezultat i përcaktuesve socialë të shëndetit, të cilët krijojnë vështirësi për shumë njerëz për të marrë informacion të besueshëm dhe parandalimin, trajtimin dhe kujdesin thelbësor të kancerit edhe kur shërbimet janë të disponueshme.

Kjo situatë dëmton shëndetin publik dhe çon në kosto më të larta për sistemet shëndetësore, me rrezik të shtuar për zhvillimin e sëmundjes, diagnostikim me vonesë, nevojë për trajtim më të shtrenjtë dhe shanse më të ulëta për të mbijetuar.

Për të zbutur këto pabarazi, ne ju bëjmë thirrje që të ndërmerrni hapat e mëposhtëm të guximshëm për të siguruar që të gjithë të kenë akses në shërbimet thelbësore të kancerit, pavarësisht nga statusi i tyre socio-ekonomik dhe pa u përballur me vështirësi financiare.

1) Rritni fondet për kërkimin e kancerit dhe inkurajoni bashkëpunimin midis studiuesve, ofruesve të kujdesit shëndetësor dhe organizatave të komunitetit për të kuptuar dhe trajtuar pabarazitë.

2) Krijoni një regjistër të kancerit të bazuar në popullatë për të udhëhequr vendimet e politikave dhe shpërndarjen e burimeve dhe për të vlerësuar strategjitë e kontrollit.

3) Zbatoni një strategji kombëtare efektive të kancerit që përshkruan veprimet që duhen ndërmarrë për parandalimin, diagnostikimin, trajtimin, zbutjen, kujdesin e mbijetesës, mbledhjen e të dhënave dhe monitorimin e kancerit, bazuar në një vlerësim të bazuar në prova të barrës së kancerit të vendit tuaj, duke adresuar vështirësitë financiare dhe barrierat me të cilat përballen popullsitë e pashërbyera.

4) Përfshirja e shërbimeve gjithëpërfshirëse të kancerit në paketat kombëtare të përfitimeve shëndetësore për të arritur mbulimin shëndetësor universal, duke përfshirë parandalimin, shqyrtimin, diagnostikimin, trajtimin (ilaçe, radioterapi, kirurgji), kujdesin mbështetës dhe paliativ dhe shërbimet e mbijetesës.

5) Rritja e shkrim-leximit shëndetësor dhe edukimi rreth kancerit, duke përdorur materiale kulturore të përshtatshme dhe trajnime për ofruesit e kujdesit shëndetësor për komunikim efektiv me pacientët.

6) Të rregullojë prodhimin, shitjen dhe tregtimin e produkteve kancerogjene (duhani, alkooli, ushqimet ultra të përpunuara) përmes rritjes së taksave, kufizimeve të marketingut, përmirësimit të etiketimit të produkteve dhe fushatave të edukimit publik. 30-50% e kancereve mund të parandalohen duke vepruar në sjellje të rrezikut të modifikueshëm.

7) Zbatimi i programeve rutinë të shqyrtimit për kanceret e zakonshme, integrimi i tyre në programet ekzistuese të kujdesit shëndetësor dhe përdorimi i shërbimeve të telemjekësisë dhe njësive të lëvizshme për të arritur në popullsi të largëta. Sa më herët të zbulohet një kancer, aq më me sukses mund të trajtohet dhe me më pak kosto për sistemin shëndetësor dhe për pacientët.

8) Nxitja e kujdesit të përqendruar te pacienti që njeh nevojat unike të të gjitha popullatave të pacientëve, duke inkurajuar angazhimin e pacientit në vendimet e tyre të kujdesit.

9) Trajtoni përcaktuesit socialë sistematikë të shëndetit që pengojnë aftësinë e një individi për të aksesuar kujdesin ndaj kancerit, duke trajtuar paragjykimet dhe supozimet e bazuara në tregues të ndryshëm socialë duke punuar me komunitetet për programe më efektive dhe të përqendruara te njerëzit.

Mirëqenia e çdo qytetari duhet të vendoset në themel të politikave shëndetësore, duke siguruar që të gjithë të kenë akses të barabartë në kujdesin për shpëtimin e jetës, pavarësisht nga rrethanat e tyre.

Vendi ku jeton një person nuk duhet të përcaktojë nëse ai jeton kur bëhet fjalë për kancerin.

Me respekt,

Naser Grajcevci, MBA & MSc.

President i Lions Club International Lion Prishtina

https://www.facebook.com/share/v/Sc5AYYzwbULA3352/?mibextid=KsPBc6&startTimeMs=66000

https://www.facebook.com/share/v/Sc5AYYzwbULA3352/?mibextid=KsPBc6&startTimeMs=66000