Konflikti në Ukrainë është bërë përshpejtuesi më i fortë për inovacionin e luftës çerekshekullin e fundit. Dhe kjo vlen si për industrinë ruse të luftës, ashtu edhe për atë euroatlantike. Po kështu për ato izraelite, kineze, iraniane dhe koreano-veriore.

Lajmet nga kontekste të ndryshme luftarake – nga Deti i Kuq në Detin e Kinës, nga Deti i Zi në Mesdhe – nxjerrin në pah një varësi në rritje të forcave të armatosura bashkëkohore nga makinat e pajisura me Inteligjencë Artificiale (AI), të cilat tashmë kanë “infektuar” botën ushtarake me AI gjeneruese. Për shembull, parashikimi dhe paralajmërimi proaktiv i rreziqeve dhe sistemeve mbrojtëse; analiza e inteligjencës, shënjestrimi dhe logjistika për municionet…

Sigurisht, edhe sot përdorimi i dronëve kamikaze mbetet demonstrimi më evident i rëndësisë së armëve teknologjike në luftë për të marrë një avantazh strategjik: në fakt, përdorimi i sistemeve robotike të pajisura me inteligjencë artificiale ofron avantazhe të shumta duke përfshirë uljen e rreziqeve për personelin, një rritje në efikasitetin operacional dhe aftësinë për të kryer misione në territorin e armikut, me saktësi më të madhe. Në këtë kuptim, një nga simbolet e konfliktit evropian quhet Lyagushka (që do të thotë “bretkocë”), një dron tokësor rus që përfaqëson një ndryshim të rëndësishëm në strategjitë e miratuara nga forcat e armatosura të Moskës. Aftësia e tij për të depërtuar në linjat e armikut pa u zbuluar dhe mundësia e mbajtjes së ngarkesave të konsiderueshme shpërthyese, po i mundëson Kremlinit të dëmtojë llogoret e armikut me efektivitet absolut.

Suksesi i Lyagushkas varet pikërisht nga integrimi i AI dhe robotikës së avancuar, të cilat së bashku lejojnë që objektivi të llogaritet ose rillogaritet në varësi të kontekstit dhe llojit të mbrojtjes me të cilën përballet. I vënë në punë nga një motor elektrik dhe me aftësi goditjeje të shpejtë, Lyagushka është praktikisht i heshtur, madhësia e vogël dhe diapazoni i veprimit e lejojnë të kontrollohet nga mbi tre kilometra larg.

I aftë për të mbajtur deri në 30 kilogramë eksploziv, mund të përdoret nga një ekip prej tre ushtarësh: gjithçka që nevojitet është një telekomandë dhe syze speciale, të cilat ofrojnë shikim në kohë reale nga një kamerë e montuar në antenën e dronit.

Shtetet e Bashkuara nuk janë prapa rusëve: shpikës si të dronëve, ashtu edhe të inteligjencës artificiale, sot ata janë gati të hedhin në treg avionin e ri pa pilot Switchblade 600, edhe ai i pajisur me AI. Është një armë ajrore 15 kilogramëshe, e pajisur me optikë me precizion të lartë dhe një raketë kundër tanke për të eliminuar objektivat më rezistente, përfshirë tanket, e vënë në veprim nga toka me një katapultë të thjeshtë. Me një autonomi prej 40 minutash dhe një distancë prej 40 kilometrash, është në të gjitha aspektet një nga dronët kamikaze më premtues që ka Departamenti i Mbrojtjes i Shteteve të Bashkuara.

Megjithatë, siç e pranoi Zëvendës Sekretarja e Mbrojtjes e SHBA-së, Kathleen Hicks, ndërsa merrte pjesë në një konferencë mbi teknologjitë në zhvillim në Uashington, Pekini aktualisht ka një avantazh sasior për sa i përket armatimeve dhe personelit të trajnuar në teknologjitë e reja. Zyrtarja e lartë amerikane deklaroi se, për të ruajtur një diferencë avantazhi ndaj rivalit të vet kryesor, Pentagoni duhet të “shfrytëzojë më mirë” potencialin e AI.

Kërcënimi kryesor që vjen sot nga Kina është padyshim Dongfeng (“Era e Lindjes”), një raketë balistike që mund të lëshohet edhe nga automjetet e lëvizshme dhe është shumë e shpejtë për t’u kapur. Për më tepër, përdoret në tufë për të goditur mbrojtjen e armikut dhe për të penguar interceptimin total. Izraelitët dinë diçka për këtë, teknologjitë e tyre për të përmirësuar regimen ndaj kërcënimeve (për shembull, përmes analizës së imazheve ajrore për të identifikuar rreziqet) tani janë çështje mbijetese. Për t’iu kundërvënë kërcënimit të Hamasit, Hezbollahut dhe milicive të tjera pro-iraniane, sistemi më aktiv i mbrojtjes ajrore sot është ende Iron Dome.

Megjithatë, vëmendja po zhvendoset drejt Iron Beam: ndërtuar nga Rafael Industries, ajo premton të revolucionarizojë mbrojtjen raketore izraelite. Dhe ka një avantazh të rëndësishëm: çdo goditje duhet të kushtojë vetëm njëmbëdhjetë euro. Rrezja e Hekurt do të hyjë në veprim në fund të vitit 2025 dhe është në thelb një armë lazer me energji të lartë 100 kW, e aftë për të neutralizuar një gamë të gjerë rreziqesh në distancë, që variojnë nga qindra metra në disa kilometra.

Për shkak se lëviz me shpejtësinë e dritës, ka municion të pakufizuar, nuk ka pothuajse asnjë kosto interceptimi dhe shkakton dëme minimale kolaterale.

Por sistemi i mbrojtjes që konsiderohet të jetë me performancën më të lartë dhe që do të shohim të përdoret në vitet e ardhshme supozohet të jetë DragonFire, një armë lazer me energji të lartë e prodhuar nga partnerët e konsorciumit britanik DragonFire-Mbda-QinetiQ, së bashku me italianen Leonardon, por ende në fazë testimi.

Inovacioni shtyn drejt kontrollit të kostove dhe kjo është arsyeja pse Izraeli sapo ka krijuar një gjeneratë të re raketash më pak të kushtueshme se Storm Shadow ose Tomahawk, por ende me impakt të lartë: Demoni i Erës. Mund të lëshohet nga çdo platformë ajrore duke qenë në gjendje të ndryshojë llojin e kokës shpërthyese.

Sa i përket sistemeve “inteligjente” për të mbështetur trupat në terren, një i testuar tashmë me sukses (nga forcat e armatosura izraelite) është Alchemist: algoritmi kompjuterik i kësaj makinerie integron të dhënat në një platformë të unifikuar, identifikon objektivat dhe transmeton e njofton menjëherë ushtarët për rreziqe pranë tyre, duke përfshirë lëvizjet e dyshimta në zonën e operacioneve.

Një listë e gjatë e armëve të së ardhmes, por tashmë funksionale. Ashtu si Bayraktar BT2 turk, droni bombardues më i shitur në botë, i kontrolluar nga një person i vetëm. Ose nëndetësja e re bërthamore kineze, muret e jashtme të së cilës të mbuluara me mikrofibra optike lëshojnë impulse lazer që e shtyjnë trupin e saj shumë shpejt, duke e bërë atë jashtëzakonisht të heshtur. Me pak fjalë, inteligjenca artificiale, robotika, llogaritja kuantike, armët hipersonike, energjia e drejtuar dhe teknologjia e fshehtë.

Por lufta kibernetike, sistemet e armëve hapësinore, mjetet tokësore pa pilot (UGV) dhe bioteknologjia janë gjithashtu kufijtë e rinj të industrisë së luftës. / bota.al