A do ta urdhërojë Izraelin sot Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë t’i japë fund luftës në Gaza?
26 janar 2024| 08:28
Gjykata e Lartë e Kombeve të Bashkuara (OKB) mund të nxjerrë sot masa urgjente duke urdhëruar Izraelin të përfundojë operacionet ushtarake në Gaza.
Sesioni i së premtes i Gjykatës Ndërkombëtare e Drejtësisë (ICJ) është pjesë e një rasti të ngritur nga Afrika e Jugut që pretendon se Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve në Gaza.
Të dyja vendet dëshmuan kur çështja u hap dy javë më parë, megjithëse Izraeli i mohon me forcë akuzat. Gjykata nuk mund të zbatojë vendimin kundër Izraelit, por do të ishte politikisht shumë e rëndësishme.
Izraeli ka reaguar ashpër ndaj akuzave për gjenocid, duke akuzuar Afrikën e Jugut për “shtrembërim të së vërtetës”. Ata besojnë se kanë të drejtë të mbrohen dhe se ai synon luftëtarët e Hamasit, jo civilët palestinezë.
Izraelitët kërkuan nga gjyqtarët që të refuzojnë kërkesën e Afrikës së Jugut, sepse ata besojnë se ajo bazohet në “pretendime jashtëzakonisht të shtrembëruara dhe të pabazuara për një gjenocid jo-ekzistent”.
Gjatë dhënies së vendimit, 17 gjyqtarë, 15 prej të cilëve janë të përhershëm, plus një nga Republika e Afrikës së Jugut dhe Izraeli – duhet t’i përgjigjen dy pyetjeve.
Së pari, a e ka përmbushur Republika e Afrikës së Jugut kushtin bazë që tregon se pretendimi i saj kundër Izraelit mund të trajtohet sipas Konventës së OKB-së për gjenocidin e vitit 1948. Konventa e nënshkruar nga Izraeli dhe Republika e Afrikës së Jugut, e cila përcakton se çfarë është gjenocidi. Në këtë fazë paraprake të çështjes, shiriti është relativisht i ulët.
Së dyti, a ka një rrezik të mundshëm të dëmit të pariparueshëm për popullin palestinez në Gaza nëse vazhdojnë veprimet ushtarake izraelite. Gjithashtu, gjyqtarët nuk janë të kufizuar në kërkesat specifike të Republikës së Afrikës së Jugut. Diskutimi thjesht mund ta udhëzojë Izraelin që të sigurojë që veprimet e tij janë në përputhje me ligjin ndërkombëtar dhe të sigurojë që ai të mos bëjë asgjë për të parandaluar dërgimin e ushqimit, ujit ose ilaçeve.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë, megjithatë, ka fuqinë vetëm për të dhënë opinione këshillimore. Dhe ndërsa vendimet janë teorikisht ligjërisht të detyrueshme, gjykata nuk mund t’i zbatojë ato. Nëse verdikti i sotëm është kundër Izraelit, pothuajse me siguri do të injorohet.
Megjithatë, kjo do të ushtronte presion shtesë politik mbi Izraelin për të punuar drejt një armëpushimi dhe do të rriste presionin mbi aleatët më të fortë ndërkombëtarë të Izraelit për të bërë atë që munden në prapaskenë për të gjetur një zgjidhje dhe për të garantuar që ndihma humanitare të arrijë atje ku është e nevojshme.
Më shumë se 25 mijë palestinezë, kryesisht gra dhe fëmijë, janë vrarë dhe dhjetëra mijëra janë plagosur në Gaza që nga 7 tetori pasi Izraeli filloi ofensivën e tij, të nxitur nga një sulm i Hamasit, ku mbetën të vdekur rreth 1300 njerëz në Izrael, kryesisht civilë. Sulmuesit gjithashtu morën rreth 250 persona si pengje në Gaza.
Afrika e Jugut, një mbështetëse e fortë e palestinezëve, i ka kërkuar Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë të nxjerrë nëntë masa të përkohshme, duke përfshirë fundin e aktiviteteve ushtarake të Izraelit, ndërkohë që konsideron akuzën për gjenocid.
