Trajnimi dhe përdorimi i Inteligjencës Artificiale konsumon energji dhe prodhon emetime dhe ndotës të lëndëve djegëse fosile.

Kështu, Inteligjenca artificiale ka sjellë rritje të konsiderueshme në emetimet e gazeve serrë nga kompanitë kryesore të teknologjisë dhe qendrat e të dhënave, duke përfaqësuar 0.6% të totalit të emetimeve globale të gazeve serrë që nga viti 2020, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Për shembull, një hulumtim thuhet se ka treguar se një pyetje tipike në ChatGPT përdor gati 10 herë më shumë energji sesa një kërkim mesatar në Google.

Trajnimi dhe përdorimi i AI konsumon gjithashtu sasi të mëdha uji të freskët, i cili përdoret për të ftohur serverët e rrjetit.

Megjithatë, disa studime pretendojnë se disa aplikacione të AI mund të shkaktojnë më pak dëm mjedisor sesa puna njerëzore.

Për më tepër, duke pasur parasysh se sa shpejt po evoluon teknologjia, AI mund të përdoret përfundimisht për të zbuluar mënyra për të pakësuar ndikimin e vet mjedisor.

Çfarë thuhet në internet?

Debatet mbi kostot mjedisore të modeleve të mëdha të gjuhëve të inteligjencës artificiale – një lloj programi i trajnuar mbi sasi të mëdha të dhënash që mund të njohin dhe gjenerojnë tekst – kanë qarkulluar në internet që kur teknologjia u bë për herë të parë gjerësisht e disponueshme për publikun.

ChatGPT, një shembull i përdorur zakonisht i këtij lloji të AI, u publikua publikisht më 30 nëntor 2022 dhe që atëherë janë tentuar të bëhen vlerësime të gjurmëve të karbonit të modelit të AI.

Sidoqoftë, ndikimi i saktë mjedisor i ChatGPT dhe AI është ende i panjohur, duke pasur parasysh se sa shpejt po evoluon teknologjia.

Kostot mjedisore të AI

Modele të ndryshme të AI përdorin sasi të ndryshme energjie, kështu që emetimet e karbonit të prodhuara nga një pyetje e vetme e AI ndryshojnë në përputhje me rrethanat.

Shaolei Ren, një profesor i asociuar i inxhinierisë elektrike dhe kompjuterike në Universitetin e Kalifornisë Riverside, vlerësoi se GPT-4, një model i bërë nga krijuesit e ChatGPT, gjeneron afërsisht një çerek deri në gjysmë kilogram emetim karboni për të shkruar një email 100-250 fjalë.

Vlerësimi, i cili bazohet në hulumtimin e tij, vlen vetëm për Shtetet e Bashkuara dhe mund të ndryshojë në varësi të efikasitetit energjetik të vendit ku ndodheni, tha Ren për Snopes.

Siç kujtojnë mediat, përcjell Telegrafi, modelet e inteligjencës artificiale në shkallë të gjerë mundësohen nga qendrat e të dhënave, vendet fizike që strehojnë pajisje kompjuterike dhe pajisje të ngjashme.

Në nivel global, qendrat e të dhënave dhe rrjetet e transmetimit të të dhënave përfaqësonin 0,9% të emetimeve të gazeve serrë të lidhura me energjinë dhe 0,6% të emetimeve totale të gazeve serrë në vitin 2020.

Kjo është sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), një organizatë ndërqeveritare që ofron rekomandime politikash për 45 vende që përfaqëson 75% të konsumit global të energjisë.

Një raport nga e njëjta organizatë zbuloi se “konsumi i energjisë elektrike nga qendrat e të dhënave, inteligjenca artificiale dhe sektori i kriptomonedhave” mund të dyfishohet nga viti 2022 në 2026, “përafërsisht i barabartë me konsumin e energjisë elektrike të Japonisë”.

Serverët e AI kërkojnë sasi të mëdha uji për të shmangur mbinxehjen

Platformat e AI nuk mund të gjenerojnë përmbajtje pa ndihmën e serverëve masivë të qendrave të të dhënave.

Këto qendra “përmbajnë mijëra çipa kompjuterikë me performancë të lartë që përpunojnë pyetjet e përdoruesve”, shpjegoi Daniel Kearney, shefi i teknologjisë i Firmus Technologies, i cili fokusohet në krijimin e zgjidhjeve të qëndrueshme operative për kompanitë e AI.

“Për shkak se kompjuterët dhe çipat që serverët e energjisë janë të mbushura kaq dendur, ato gjenerojnë një sasi të jashtëzakonshme nxehtësie. Drejtimi i aplikacioneve komplekse të inteligjencës artificiale si ChatGPT kërkon sasi të jashtëzakonshme të fuqisë kompjuterike, të cilat gjenerojnë shumë nxehtësi 24 orë në ditë”, shpjegoi HP Newquist, një “historian i inteligjencës artificiale”.

Kështu, për të parandaluar prishjen e serverëve, vendosen sisteme ftohëse për të ndihmuar në rregullimin e temperaturave të qendrës së të dhënave.

Dhe, në shumë raste, “uji përdoret për të ftohur fizikisht serverët e inteligjencës artificiale”, shpjegoi Mia Montoya Hammersley, një eksperte në ligjin mjedisor.

Andaj, Newquist thotë se “zonat ku uji është i pakët ose ndodhin thatësira” janë veçanërisht të prirura ndaj varfërimit të ujit për shkak të qendrave të të dhënave të AI, kështu që “shumë kompani po ndërtojnë qendra serverash pranë rajoneve polare ose në vendet veriore me temperatura të ulëta të ambientit”.

Përveç zhvendosjes në zona më të ftohta, disa kompani të AI po eksplorojnë opsione ftohjeje që nuk varen nga uji.

Kearney vuri në dukje “ftohjen me zhytje”, e cila i sheh kompanitë “të zhytin drejtpërdrejt harduerin në një lëng të veçantë ftohës”, si një qasje që mund të zvogëlojë konsumin e ujit.

Me AI që nuk tregon asnjë shenjë ngadalësimi në të ardhmen, më shumë kompani mund të kërkojnë të gjejnë opsione ftohjeje që nuk i shterojnë burimet natyrore si uji.