Shkruar nga: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

Akademik Gazmend Zajmi është një nga personalitetet më të shquara të Kosovës në fushën e mendimit juridik dhe politik, me kontribute të thella dhe të shumanshme. Në fushën kushtetuese, ai ka qenë një ndër themeluesit e shkencës juridike moderne në Kosovë, duke luajtur një rol të rëndësishëm në hartimin dhe zhvillimin e konstitucionalizmit të Kosovës, veçanërisht në periudhat kritike pas shpërbërjes së Jugosllavisë dhe gjatë luftës për pavarësi.
Zajmi ka bashkëpunuar ngushtë me intelektualë të tjerë për të ndërtuar një bazë të fortë kushtetuese që do të garantonte të drejtat dhe liritë e qytetarëve të Kosovës në një shtet të pavarur. Një nga kontributet e tij më të rëndësishme ishte roli në hartimin e Kushtetutës së Republikës së Kosovës të vitit 1990, e njohur si Kushtetuta e Kaçanikut. Kjo kushtetutë shënonte një ngjarje historike, duke qenë një nga aktet e para juridike që afirmonte synimet për mëvetësinë e Kosovës në një kohë kur ajo ishte ende nën administrimin jugosllav dhe okupimin serb.
Si anëtar i komisionit që hartoi këtë kushtetutë, Zajmi ofroi ekspertizën e tij në formulimin e dispozitave që siguronin mëvetësinë e Kosovës dhe vendosnin themelet për shtetësinë e saj.

Angazhimi politik dhe diplomatik

Përveç rolit të tij në hartimin e dokumenteve kushtetuese, Zajmi ka qenë aktiv edhe në arenën politike, duke mbrojtur interesat e Kosovës në skenën ndërkombëtare. Ai ishte një nga zërat më të fuqishëm që argumentoi për të drejtën e vetëvendosjes së popullit të Kosovës në forume ndërkombëtare, duke e paraqitur çështjen e Kosovës si një çështje legjitimiteti dhe drejtësie. Zajmi ka qenë një mbështetës i fuqishëm i lëvizjes për pavarësi dhe ka luajtur një rol kyç në sensibilizimin e opinionit ndërkombëtar për situatën në Kosovë.

Roli edukativ dhe akademik

Në fushën akademike, Zajmi ka qenë një profesor dhe mentor për shumë breza juristësh dhe politikanësh të rinj në Kosovë. Si profesor në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës, ai ka kontribuar në zhvillimin e studimeve të tejkaluara dhe programeve që trajtonin çështjet kushtetuese dhe të drejtën ndërkombëtare. Përmes punimeve të tij akademike, Zajmi zhvilloi një doktrinë të re kushtetuese për Kosovën, e cila mbështetej në vlerat e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit.

Trashëgimia e Gazmend Zajmit

Trashëgimia e Akademik Gazmend Zajmit vazhdon të jetë e pranishme në jetën akademike dhe politike të Kosovës. Punimet e tij akademike dhe kontributet praktike vazhdojnë të studiohen dhe të citohen nga juristët, politikanët dhe akademikët e sotëm. Përveç kësaj, Zajmi është nderuar me tituj dhe çmime të ndryshme, dhe emri i tij është ngushtësisht i lidhur me zhvillimet më të rëndësishme të historisë së Kosovës në fushën juridike dhe kushtetuese.

Reflektimi i Publicistit Nuhi Bytyçit për veprimtarinë e akademik Gazmend Zajmi

Bytyçi e portretizon akademik Zajmin si një personalitet unik që ka kontribuar jo vetëm në një fushë të vetme, por në të gjithë spektrin e zhvillimeve që çuan në krijimin e Kosovës në shtet të pavarur. Bytyçi thekson se Zajmi është një kolos për shkak të vizionit të tij të gjerë dhe aftësisë së tij për të ndikuar në procese të mëdha, ndërsa e cilëson atë si një meteor për ndikimin e tij të fuqishëm dhe të shpejtë, që ka lënë një shenjë të pashlyeshme në historinë e Kosovës. Sipas Bytyçit, Zajmi meriton të vendoset në panteonin e figurave më të rëndësishme të Kosovës, dhe kontributet e tij do të vazhdojnë të jenë një burim frymëzimi dhe udhëzimi për brezat e ardhshëm.

Akademik Gazmend Zajmi ishte një figurë kyçe në procesin e shtetndërtimit të Kosovës, veçanërisht në zhvillimin e konceptit të vetëvendosjes dhe pavarësisë së saj. Si mendimtar i shquar kushtetues dhe politik, ai dha një kontribut të jashtëzakonshëm në krijimin e bazës teorike dhe praktike për aspiratat e Kosovës drejt pavarësisë. Zajmi luajti një rol udhëheqës në edukimin dhe formimin e një brezi të ri juristësh dhe liderësh politikë, duke i udhëzuar ata në avancimin e të drejtave kombëtare të Kosovës. Përmes punimeve të tij akademike dhe angazhimit publik, ai artikuloi dhe mbrojti parimet e sovranitetit dhe vetëvendosjes, duke mbetur një figurë qendrore në historinë dhe identitetin politik të Kosovës.