Ndikimi i Rusisë në Evropë është në rritje, dhe megjithëse më e dukshme në Ballkan, forcimi i populizmit në Evropën Qendrore ka përfituar Moskën, duke i ekspozuar politikanët dhe partitë në vende të tilla si Hungaria, Austria dhe Republika Çeke, shkruan Associated Press (AP).

Një javë përpara zgjedhjeve në Bosnjë, udhëheqësi i Republika Serbe Milorad Dodik ishte në Moskë, në garën Formula 1 dhe në një takim me presidentin Vladimir Putin. Me këtë rast, sipas AP, Putin uroi Dodik “një sukses të madh” në zgjedhje dhe mori simbolin e Republika Serbe, e cila mund të shihet në filmime.

Siç shkruan AP, këto pamje janë një përfaqësim i dukshëm i ndikimit rus në Ballkan, një ngarajonet më të ndjeshme në Evropë, ku Perëndimi kërkon pajtimin dhe reformat pas luftërave të viteve 1990.

Dodik, i cili angazhohet për ndarjen e Republikës Serbe, në ndërkohë ka fituar zgjedhjet për një anëtar serb të presidencës së Bosnjës dhe mendohet të forcojë pozitën e Moskës në Ballkanin Perëndimor pasi tani është në gjendje të bllokojë çdo vendim strategjik. Për shkak të pikëpamjeve të tij, Dodik është nën sanksione të SHBA.

Rusia kundërshton ashpër anëtarësimin e shteteve të Ballkanit në NATO, ndërsa zyrtarët perëndimorë kanë shprehur frikë se Moska në rajon do të përdorë lidhjet historike sllave dhe ortodokse për të minuar politikën perëndimore.

Forcat pro-ruse kanë arritur sukses në zgjedhjet në Letoni, ku rusët përbëjnë një të katërtën e popullsisë, por partia fituese Harmonia ka të ngjarë të ketë vështirësi në formimin e një koalicioni.

Raporti i Këshillit Evropian për Punë të Jashtme thotë se qëllimi strategjik i Rusisë nuk është kontrolli i drejtpërdrejtë mbi Ballkanin, por “ushqyerja dhe rritja e tensioneve ekzistuese”.

“Nga pikëpamja ruse, qasja e BE-së në Ballkanin Perëndimor nuk është as serioze as sistematike, duke i dhënë Moskës një mundësi për të krijuar një avantazh,” thuhet në raporti.

AP thotë se aleatët rusë në Ballkan po nxisin në mënyrë aktive mosbesimin në Perëndim, duke prezantuar SHBA dhe BE si armiq, të cilët duan të zhvendosin vendet e identitetit dhe krenarinë kombëtare përmes integrimit.

Shembulli i përsosur, sipas AP, është Milorad Dodik, për të cilin Perëndimi dhe NATO janë armiq, ndërsa Rusia është një mik që respekton plotësisht “vëllezërit sllavë”.

Të zhgënjyer në problemet e saj – kriza e euros, emigracioni dhe Brexit – BE ka lënë pas dore Ballkanin për vite me radhë. Tani disa zyrtarë evropianë kanë frikë se rajoni mund të rimarrë përsëri konfliktin nëse nuk hyn shpejt në BE.

Presidenti i Komisionit Evropian Jean-Claude Juncker kohët e fundit tha se nëse një perspektivë e qartë evropiane nuk do t’i ofrohet Ballkanit herët a vonë, “çfarë ka ndodhur në vitet nëntëdhjetë” mund të përsëritet. Kjo frikë, sipas AP-së, nuk është e pabazuar, transmeton KosovaPress.

Tensionet janë në rritje midis Serbisë dhe Kosovës, pavarësisht nga një dialog në Bruksel mbi një zgjidhje politike. Në Maqedoni, pavarësisht shpresave të SHBA dhe BE për të pranuar shpejt një marrëveshje me Greqinë për ndryshimin e emrit, një referendum për këtë çështje ka dështuar për shkak të daljes së dobët.

Kjo shkaktoi frikë të reja të paqëndrueshmërisë në një vend që ishte në prag të një lufte civile në 2001, shkruan AP.

Rusia e mohon përzierjen në politikën e shteteve ballkanike ose baltike. Megjithatë, sipas AP, strategjia ruse punon mirë në Serbi, kryesisht për shkak të kujtimit të bombardimeve të NATO-s në 1999. Rusia, sipas AP, në këmbim të mbështetjes së Beogradit mbi Kosovën, është aleat besnik i Serbisë, edh epse kjo e fundit po negocion anëtarësimin në BE.

AP thekson gjithashtu se dy oficerë ushtarakë të inteligjencës ruse kanë operuar nga Serbia në një përpjekje të dyshuar për të organizuar një grusht-shtet në Malin e Zi në 2016 për të parandaluar hyrjen e vendit në NATO.

“Ishim dëshmitarë të dështimit të referendumit në Maqedoni. Ne jemi dëshmitarë të kësaj në Bosnje, ku Republika Serbe u bë një bastion i interesave ruse. Këtë e dëshmuam në Mal të Zi dhe ne jemi dëshmitarë të kësaj në Serbi. E gjithë kjo ndihmon rusët të investojnë minimalisht dhe të marrin pothuajse maksimumin nga ndikimi i tyre politik “, tha analisti politik Boshko Jakshiq.