BALADA PËR BABANË DHE MOTRËN BAHRIJE

25 nëntor 2020 | 08:59

SHEFQET DIBRANI

BALADA PËR BABANË DHE MOTRËN BAHRIJE

(Tim Eti vrarë më 18 prill 1999*)

 

Uturimë shkoi fshati atë mëngjes prilli

Barbari vuri putrën në gardhe dielli

 

U trandën dhe të vdekurit në varre

Si teh kose befi vdekja bizare

 

Bija tha: “Barbarët erdhën, kullat po i kallin”

Babai iu përgjigj: “Nuk braktis shtëpinë pa e pëlcitur ballin”

 

Bija ia ktheu: “Ikim Baba nga serbët e tërbuar”

Babai iu përgjigj: “Udha të shpie… matanë mali s’është rrëzuar”

 

Ec moj bija ime luginës së përroit, kujdes, pa panik

Qëndron, pragu i shtëpisë nuk më lë të ik…

 

Motra ia puthi ballin Atit atë ditë prilli

Në ndarjen tragjike sikur pushoi dielli

 

Shpejto drita ime, rrënjë e ardhmërisë

Babai po shkon në altarin e lirisë

 

Motra mori malin nën breshëritë…

Babai mbyllte dyert nga hordhitë

 

Njerëzit shumoheshin në zbrazjen e katundit

Lamtumirë Troje për herë të fundit

Babai tha: “Nuk iki sa të jem gjallë”

Bija ia ktheu: “Nuk zhbihemi as nga ky djall”

 

Qëndroi im At’ pas pragut të shtëpisë

Ah, qe thyer vetë kulmi i gjithësisë

 

Gërdoci pëlciti dyerve iu vunë skllapë

Vetëm Babai e Xhaxhai kanë mbetur zhapë

 

Me bastun në dorë ah sikur malin ta kishte mësyrë

Në ninëzat e syrit nxinte një mynxyrë

 

Ecte Bahrija si zog i plagosur në përpjetën e malit

Apo mbi dhembjen e gurtë në ballin e Babait

 

Sa shekulli zgjati ajo ditë

Bjeshka largohet, bjeshkë më prit!

 

Në çdo krua Motra lëngonte

Të Atin e vet mbi ujëra shikonte

 

Kaluan ditët, hekur, hekur, hekur

Pa marrë lajmin për t’Et se ka vdekur

 

Babai ra në pragun e shtëpisë

Motra u kthye në agun e lirisë

 

Me duart e saja varrin ia zbuloi

Plagët e plumbta me lot ia mbuloi

 

Mortjen e sollën plumbat e barbarëve…

Ndjesë pastë në tokën e të parëve

 

*Gërdoc, 9 korrik 1999.  Ditën e zhvarrimit të babait.

 

PEMA IME LARË ME GJAK

 

E shkelën grurin në arë e gardhiqet na i thyen

u ça porta, dera e shtëpisë u përplas

xhamat e dritares copë-copë ndanë rrugës ranë

fletët e librave anëpëranë

 

Lumi përplot gjak e gjaku u nxi

plumbi mbi kokat tona zogut krahun ia plagoi

dielli u turbullua, lemeria e mori

lulja në livadh nga çizmja barbare është vrarë

bari i shkretuar në pranverë pa gafrruar ka mbetur

viçi tmerruar ndër fushë është fshehur

 

Pema ime u la me djersë burrash

breza të këputur duar të shkatërruara

klithma e tyre si ehu i këngës ndër dhëmbë

dhe rrënjët e pemës ujiten me gjak

 

Kokat si frutat kanë rënë…

 

BALADA E MOTRËS XIFË DUKE IKUR NGA PRISHTINA

 

Përmes zërave të ngrirë më thuaj fjalën e mërdhirë

Motra ime Xifë me Nënën si u ndave atë ditë

 

Dhembjet bien si breshërima zjarri mbi faqet e tua

E përpive kupën e helmit të shpirtit të trazuar

 

Motra tha: “Po zbrazet qyteti, vajtën moj nanë”

Nëna iu përgjigj: “Nuk më tremb ushtri e pafarë”

 

Motra ia ktheu: “Ikim nga tirani i Serbisë”

Nëna u përgjigj: “Nuk dal jashtë dhe sikur të kallet kulmi i shtëpisë”

 

Dhe mendja trandej atë çast të lig

Vargoni pafund, njerëz në panik

 

Dikund në rrugët e Prishtinës, Nëna ra

Lemeria e klithmës sate shpirtrat shurdhon pa pra…

 

Nëna mbet me frymë të ngrirë diku në rrugë e thëllime

Ndarja juaj Motra Xifë vjen nga kohërat bizantine

 

Ik moj bija ime, Nëna ndër dhëmbë emrin tënd mbllaçiti

Mbarë të vaftë rruga, fëmijët kujdes, ah, sa i ka dashur nipërit

 

Amanet djemve atje ku bren miza hekur, në ato vende…

Nëna mbet me frymë në Prishtinë e komën ia solli policia serbe

 

S’të la barbari as t’ia puthësh ballin atë fundmarsi Motra ime

Nëna mbet me frymë. Ajo rron diku në rrugë e gjëmime

 

Prishtina e zbrazur përtej Vetërniku

Vargu ikanak trondit Kaçanikun

 

Në mes të eksodit e ankthit të ngrirë

Motra ime vrapon të gjejë fëmijët

 

Të fundit herë kokën ktheu atje ku filloi tragjedia

Për të përgjuar mbi trotuar ndarjen nga Hyjnia

 

Gjëmëtarët shtoheshin në zbrazjen e Prishtinës

Në thua merrnin mbi dhembjet e Hamides

 

S’ma thotë zemra sytë s’më besojnë

Shpirti m`u dridhka pse jam në këtë botë

 

Rron Nëna ime sa të rrojë Prishtina

S’mund të vdesë Nëna sa nuk vdes Liria

 

Ajo do t’i bëjë ballë vdekjes e shtrëngatës

Se Motra Xifë s’deshi ashtu të ndahet

 

Lokja shqiptare të zi e ka shikimin

Ushtari, polici serb, po na shtypin syrin

 

Ushtojnë topat granatohej përditshmëria

Vetëm me robër në shtëpi të vet ka mbetur Prishtina

 

Tërë ditën e lume rrinte ulur, natën si engjëll bënte roje

Është grua e fortë dhembjet e qytetit mundi t’i duronte

 

Tragjedia e ndarjes ndodhi atë ditë në Prishtinë

Po zoti për t’i bashkuar shpirtrat kishte lënë mirësinë

 

Parajsë të shpëtimit kishte bërë në Shkup, Kukës e Kumanovë

Dhe urën e pjekjes e kishte lënë në Tetovë

 

Ajo është trimëreshë, i bëri ballë mortjes bizantine

Dhe motra Xifë do të kthehet një ditë rrugëve prishtinase

 

Në pranverë ikanakët do të kthehen palë-palë

Nëna që ngrysi tragjedinë i shikon me fytyrë të vrarë

 

Pastaj nga dritaret e shtëpive sodit këtë mrekulli të shkretë

Gruaja fisnike që sfidoi demonët e shekullit XX

 

Ke shpresë Motër në këtë ditë që avitet si pishtar

Se një fund i fundshëm është dikund… e ne mbetemi shqiptarë

 

Zvicër, 2 prill 1999

 (Këto poezi janë botuar në sprovën për antologji “Dritë mbi plagë”, botuar nga Qendra “Gjenocidi në Kosovë – Plagë e Hapur”, Gjenevë, 2020. Në ditët në vijim, duke nisur nga 13 nëntori, në gazetën “Epoka e re”, në portalin online të saj dhe në formatin Pdf po të saj, për çdo ditë do të botohen poezitë e autorëve të botuara në këtë përmbledhje)

Lajme të sponsorizuara

Të fundit
Ish-ambasador i Kosovës në Amerikë, Avni Spahiu, ka deklaruar se…