BE-ja konfirmon lëshimin e sistemit zyrtar të hyrjes/daljes në nëntor. Ankesat deri dhe nga Anglia për ndryshimet që pritet të sjellin kaos, vonesa, vuajtje dhe stres për udhëtarët

Bashkimi Evropian konfirmoi ditën e sotme 27 gusht 2024 se në 10 nëntor 2024 do të lëshojë një sistem të ri zyrtar të hyrjes dhe daljes së qutetarëve që nuk janë nga vendet anëtare të BE. Kështu Bashkimi Evropian (BE) po përgatitet për një ndryshim të madh në mënyrën se si i menaxhon kufijtë e tij.

Ky zhvillim vjen ndërsa Marrëveshja e Shengenit, e cila lejon udhëtimin pa pasaporta në pjesën më të madhe të Evropës, është një gur themeli i integrimit evropian dhe aktualisht po cenohet nga disa vende si Gjermania e cila ka ngritur pika kufitare të përhershme në vendkalimet me Poloninë, Republikën Çeke dhe Zvicrën.

Politikanët gjermanë të Gjelbër i kanë shprehur shqetësimet e tyre në një letër të hapur presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen. Ata argumentojnë se veprimet e Gjermanisë, së bashku me masat e ngjashme të marra nga shtatë vende të tjera të BE-së, shkelin kodin e kufijve të Shengenit.

Ata theksojnë se kontrollet afatgjata të palëvizshme të kufirit shkojnë kundër frymës së Shengenit.Kjo situatë ngre pikëpyetje për të ardhmen e zonës Shengen. Nëse më shumë vende ndjekin shembullin e Gjermanisë dhe zbatojnë kontrolle afatgjata kufitare, kjo mund të shkatërrojë një nga liritë themelore të BE-së – të drejtën për të lëvizur lirshëm brenda bllokut.

Sot u shpall data

Komisionerja e BE-së për Çështjet e Brendshme, Ylva Johansson njoftoi datën e nisjes gjatë një vizite në eu-LISA, agjencia përgjegjëse për infrastrukturën e IT të sistemit.

Ajo theksoi se sistemi i ri ka një qëllim primar, të luftojë emigracionin e parregullt. Dhe këtu ajo nuk e kishte me ata emigrantë që hyjnë ilegalisht në territoret e BE, por edhe me ata që hyjnë me viza apo nga vende që u janë liberalizuar vizat 6 mujore si Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia.

“Me EES do të dimë saktësisht se kush hyn në zonën Shengen me pasaportë të huaj. Ne do të dimë nëse njerëzit qëndrojnë shumë gjatë, duke luftuar migrimin e parregullt”, tha sot Johansson duke nxjerrë kështu dhe qëllimin e vërtetë të këtij sistemi shtesë kontrolli që fillimisht u trumbetua si një lehtësi për hyrje-daljet(!)

Dhe me sistemin e ri, BE arrin që me një gur të vrasë dy zogj, edhe të kontrollojë migrimin e parregullt, edhe të taksojë me 7 euro udhëtarët që marrin rrugën për arsye nga më të ndryshmet.

Nga një përllogaritje paraprake, duket se BE do të arkëtojë qindra milionë euro çdo vit vetëm nga taksa e re e detyrueshme.

Çfarë do të ndodhë nga 10 nëntori

Duke filluar nga 10 nëntori 2024, një sistem i ri dixhital i quajtur Sistemi i Hyrës/Daljes (EES) do të fillojë të funksionojë, duke transformuar mënyrën se si udhëtarët jo-BE hyjnë dhe dalin nga Zona Shengen.

Ky ndryshim synon të rrisë sigurinë dhe të thjeshtojë kalimet kufitare, por gjithashtu po ngre shqetësime për vonesat e mundshme dhe çështjet e privatësisë.

Kur udhëtarët nga jashtë BE-së mbërrijnë në një kufi Shengen, ata do të duhet të skanojnë pasaportat e tyre në kioskat e vetë-shërbimit. Këto makineri do të mbledhin informacione të rëndësishme si emrat, detajet e dokumenteve të udhëtimit, madje edhe shenjat e gishtërinjve dhe imazhet e fytyrës.

Kush duhet të përdorë EES?

Sistemi i ri zbatohet për qytetarët jo-BE që hyjnë në Zonën Shengen për qëndrime të shkurtra. Këtu përfshihen turistët, udhëtarët e biznesit dhe të tjerët që nuk kanë nevojë për vizë për të vizituar Evropën.

Megjithatë, disa grupe janë të përjashtuara nga EES:

Qytetarët e BE-së dhe anëtarët e familjeve të tyre

Banorët e vendeve të BE-së me viza për qëndrim afatgjatë

Qytetarë të Andorrës, Monakos, San Marinos dhe qytetit të Vatikanit

Është e rëndësishme të theksohet se ndërsa EES mbulon pjesën më të madhe të Evropës, ai nuk do të përdoret në Qipro ose Irlandë.

Megjithatë, ai do të zbatohet për vendet jo-anëtare të Shengenit si Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.

Telashet e pritshme të udhëtimit

Ndërsa EES premton të modernizojë kontrollin kufitar, ka shqetësime për vonesa të mundshme, veçanërisht gjatë periudhave të ngarkuara të udhëtimit.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar dhe përfaqësuesit e industrisë së udhëtimit kanë shprehur shqetësimin për radhët e gjata, veçanërisht për trafikun e trageteve midis Dover dhe Calais.

Për të adresuar këto çështje, Guy Opperman, ministër i Transportit në Mbretërinë e Bashkuar, përmendi një “nisje të butë gjashtëmujore” për të lehtësuar tranzicionin. Kjo mund të përfshijë masa më fleksibël për të mbajtur trafikun të rrjedhë pa probleme nëse vonesat bëhen problem.

Hapi tjetër: ETIAS

Rreth gjashtë muaj pas lançimit të EES, një sistem tjetër i quajtur ETIAS (Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit) do të fillojë.

Ky autorizim në internet para udhëtimit do të kërkohet për udhëtarët e përjashtuar nga viza që vizitojnë Zonën Shengen.

Ndërsa një datë e saktë nuk është shpallur, ETIAS pritet të fillojë në vitin 2025, megjithëse BE ka që në 2016 që po këmbëngul ta fusë këtë taksë.

ETIAS do të punojë së bashku me EES, duke shtuar një shtresë tjetër në strategjinë e menaxhimit të kufijve të BE-së.

Udhëtarët do të duhet të aplikojnë online përpara udhëtimit të tyre, duke paguar një tarifë prej 7 € për një autorizim që zgjat tre vjet, por edhe më pak nëse pasaporta i skadon më herët.

Mënyra e re e hyrjes dhe daljes nga BE

Futja e EES dhe ETIAS do të ndryshojë ndjeshëm mënyrën se si njerëzit hyjnë dhe dalin nga BE.

Për vizitorët afatshkurtër, do të thotë se ata duhet të mësohen me procedurat e reja në kufi dhe të planifikojnë përpara për miratimin e ETIAS.

Për vizitorët dhe migrantët afatgjatë, ndikimi mund të jetë më pak i dukshëm çdo ditë, por EES do ta bëjë më të lehtë për autoritetet që të gjurmojnë qëndrimet e tepërta.

Kjo mund të çojë në zbatim më të rreptë të rregullave të vizave dhe potencialisht të ndikojë në aplikimet e ardhshme për viza për ata që nuk respektojnë kohëzgjatjen e lejuar të qëndrimit. Kjo përkthehet në më shumë të ardhura për ambasadat e vendeve të BE sa herë aplikohet për këto viza.

Këto sisteme lidhen me politika më të gjera të vizave Shengen duke rritur aftësinë e BE-së për të monitoruar dhe kontrolluar hyrjet dhe daljet. Ato janë krijuar për të punuar së bashku për të krijuar një sistem më të sigurt dhe efikas të menaxhimit të kufijve në të gjithë zonën Shengen.

Ndryshimi në politikën e emigracionit EES dhe ETIAS përfaqësojnë një ndryshim të rëndësishëm në politikën e BE-së për imigracionin. Duke dixhitalizuar kontrollet kufitare, BE synon të menaxhojë më mirë flukset e migracionit dhe të përmirësojë sigurinë. Kjo qasje e drejtuar nga të dhënat lejon gjurmimin më të saktë të atyre që hyjnë dhe dalin nga Zona Shengen, duke ndikuar potencialisht në vendimet e politikave të ardhshme.

Këto sisteme mund të çojnë në politika më të targetuara të imigracionit, pasi BE-ja do të ketë të dhëna më të mira për modelet e udhëtimit dhe qëndrimet e tepërta. Pra pritet të shpallen masa shtesë edhe më të ashpra.

Mund të ndikojë gjithashtu në mënyrën se si BE-ja merret me imigracionin e paligjshëm, pasi EES do ta bëjë më të lehtë identifikimin e atyre që e kanë tejkaluar kohën e tyre.

Një kapitull i ri në udhëtimet evropiane

Nisja e EES shënon një ndryshim të rëndësishëm në kontrollin e kufijve evropianë. Ndërsa premton siguri dhe efikasitet të shtuar, ai gjithashtu sjell sfida që udhëtarët dhe autoritetet duhet të lundrojnë njësoj.

Me afrimin e nëntorit, të gjithë sytë do të jenë te BE për të parë se sa pa probleme do të zhvillohet ky tranzicion dixhital. Noa