Një vit më parë Bitcoin arriti vlerën e tij më të lartë Shumë biznese e panë fatin e tyre të rritjes – dhe pastaj rënien – me ato të Bitcoin dhe disa njerëz humbën edhe shtëpitë e tyre.

Bitcoin arriti vlerën e tij më të lartë një vit më parë, duke arritur mbi 15,000 funte në disa shkëmbime. Që atëherë, valuta digjitale ka rënë 80% dhe është vlerësuar në më pak se 3,000 funte. Sky News ka mësuar se qindra biznese kanë marrë tatëpjetën bashkë me vlerën e Bitcoin, e me to hipotekat dhe madje martesat.

Ëndrrat për t’u pasuruar për disa nga ata që folën me Sky News nuk ishin veçanërisht të bazuar në nocionet e produktivitetit. Shumë nga investitorët e Bitcoin e njohën oportunizmin e tyre dhe prisnin që flluska do të dilte dhe çmimi do të bjerë më pas, por ata pritet të shisnin se kjo të ndodhte. Të tjerë rrëfenin se u verbuan nga frika e humbjes. Edhe nëse ata kënaqeshin me bisedat e rastësishme rreth asaj se si e ardhmja e shkëmbimit global natyrisht ishte me një monedhë të decentralizuar, ata vetëm pritën të pasurohen shpejt.

Në përgjithësi, kjo nuk ka ndodhur. Duke analizuar të dhënat nga Companies House dhe OpenCorporates, Sky News ka zbuluar se të paktën 340 kompani që kanë të bëjnë me kriptovaluta ose blloqe u shpërndanë ose u likuiduan këtë vit, krahasuar me 139 në vitin paraprak. Më shumë se 200 prej këtyre kompanive u inkorporuan me Companies House gjatë 2017, kur vlera e Bitcoin u rrit 1.500% deri në kulmin e tij në dhjetor.

Hugh Halford-Thompson, një entuziast i hershëm i valutës digjitale dhe themelues i disa kompanive blockchain, tha për Sky News se fluksi i investitorëve të papërvojë gjatë kësaj periudhe e kishte shqetësuar atë. “Kemi pasur një ATM Bitcoin që kemi ngritur në Shoreditch në një vend që quhet Vape Lab, një kafe të cigareve elektronike. Kjo ishte në vitin 2013, kur çmimi fillimisht ishte rreth 250 dhe më vonë arriti në 1,200 funte,” tregon ai.

Kur erdhi raundi i dhjetorit, ai shkoi jashtë vendit dhe nuk kishte akses në fondet e tij për t’i shitur në kulmin e bitcoin, të cilin ai e përshkruan si “një turp” – por edhe atëherë kishte njerëz të tjerë që kërkonin të hynin në treg. “Kishte shumë njerëz që hynë dhe mendoj se për herë të parë ndjeva se kishte një numër të madh njerëzish të cilët me të vërtetë nuk e kuptonin se në çfarë po hynin.

Kështu që çdo shofer i Uber kishte investuar ose mendonte ta bënte atë. Kisha njerëz që më pyetën me të vërtetë se cila është monedha e duhur për të futur fondet e universitetit të fëmijëve të tyre. Kjo nuk është e mirë. Unë nuk i ndoqa ata, por shpresoj të mos e kenë bërë’, pohon Thompson.

Për herë të parë shumë njerëz normalë që nuk kuptonin investimet, u përfshinë dhe humbën paratë. Kishte shumë njerëz që përpiqeshin të mësonin se si mund të merrnin në katër ditë para përplasjes së madhe”, tha Halford-Thompson. Bitcoin humbi gjysmën e vlerës së tij maksimale deri në mars 2018 dhe ka vazhduar të bjerë, një rënie që ndikoi në mbylljen e shumë kompanive.

Që atëherë vlera e Bitcoin ka vazhduar të zhytet në më pak se një të pestën e vlerës së tij kulmore dhe 60% e 340 kompanive të mbyllura në 2018 ndërprenë operacionet midis qershorit dhe nëntorit. Për herë të parë, numri i kompanive të reja të regjistruara po rritet më ngadalë se numri i bizneseve të mbyllura.

Duke folur për pronarët e bizneseve të vogla dhe investitorët, një tragjedi e veçantë u dallua si tipike. Rënia e bitcoinit disave u kushtoi edhe me prishje të martesës, për shkak se kishin investuar pa dijeninë e familjes. Njëri prej atyre që u nda nga gruaja, tha për Sky News se kishte marrë kredi për të investuar në kriptovaluta.

Ai tash thotë se do të dëshironte të mos kishte dëgjuar kurrë për Bitcoin. Ai dhe shumë investitorë të tjerë dhe biznese refuzuan të identifikoheshin, duke shpjeguar se kishin frikë nga tallja e miqve dhe të afërmve. Gjatë vitit 2017, entuziastët filluan të blinin sa më shumë Bitcoin dhe kriptovaluta tjera, pasi klientët po bëheshin gjithnjë e më të interesuar për ta. Kur çmimet ranë dhe konsumatorët u rralluan, shumë biznese reduktuan humbjet dhe u mbyllën.

Ndoshta ata nuk dolën në kulm, por disa u larguan nga udhëtimi i egër me pak para shtesë. Një pronar i biznesit të vogël thotë se nuk ishte i gatshëm për të mbyllur biznesin. Përkundër humbjeve, ai shpresonte se përvoja e tij do të ishte në dobi të klientëve potencialë – megjithëse ai nuk ishte i përgatitur të identifikonte veten apo biznesin e tij. Dhjetorin e kaluar, interesi në Bitcoin dukej i ndarë nga çdo njohuri në lidhje me teknologjinë që e mbështetë atë – përveç emrit. Aksionet në një kompani joprofitabile Long Island Iced Tea u rritën deri në 289% kur u riemërua në Long Blockchain – edhe pse kjo kompani u shlye më pas nga bursa Nasdaq.

Nga bizneset të cilat nuk janë mbyllur, Sky News ka gjetur më shumë se 50 prej tyre që kanë ndryshuar emrat në Bitcoin, Blockchain ose valutat tjera digjitale.