Rritja e numrit të prokurorëve që trajtojnë raste të krimeve të luftës dhe të dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, ishte temë diskutimi ndërmjet Ministrisë së Drejtësisë e Këshillit Prokurorial me anëtarët e Komisionit për të Drejtat e Njeriut, Barazi Gjinore, për Persona të Pagjetur, Viktimat e Dhunës Seksuale të Luftës dhe Peticione.

Aty është thënë se aktualisht ky departament funksionon me vetëm 3 prokurorë dhe se shtimi i numrit të tyre u konsiderua i nevojshëm.

Për rritjen e numrit prokurorëve në Departamentin për Krimet e Luftës në kuadër të Prokurorisë Speciale të Kosovës (PS) është zotuar MD-ja, me ç’rast ministrja e këtij dikasteri, Albulena Haxhiu, ka thënë se nga viti 2021 kanë ndarë buxhet rreth 100 mijë euro.

Por as me këtë shumë, Haxhiu ka thënë se nuk është shtuar numri i prokurorëve dhe se ky departament funksionon me vetëm 3 prokurorë.

“Rritja e numrit të prokurove special, në qershor 2021-ës kemi rënë dakord me KPK që numri i prokurorëve special në atë departament të ngritët për faktin se një prokuror ka dalë në pension dhe që në atë kohë kanë qenë 4 prokurorë. Kemi rënë dakord që mbi 100 mijë euro që kanë qenë të ndara për MD ja kemi dedikua KPK që KPK që t’i rekrutojë edhe 5 prokurorë, 6 bashkëpunëtorë profesional dhe 2 staf tjerë mbështetës”.

“Ky plotësim ndryshim ka ndodhur edhe në Kuvendin e Kosovës. Por që nga viti 2021 ende numri i këtij departamenti është i vogël, sipas informacioneve janë vetëm 3. Besoj që më gjitha dosjet të cilat Prokuroria Speciale i ka për krime të luftës është numër tepër i vogël në mënyrë që të adresohen saktë dhe drejtë. Në vitin 2021 kanë qenë 70 vende të lira në KPK, në viti 2022, 97 vende të lira në sistemin Prokurorial, në vitin 2023 kanë qenë 87 vende të lira dhe në vitin 2024, 87 vende të lira”, ka thënë Haxhiu.

Ndërsa kryesuesi i Këshillit Prokurorial, Ardian Hajdaraj, ka thënë se sfidë shumë e madhe për sistemin prokurial ka qenë dorëheqjet e prokurorëve në veri të vendit.

“Është një sfide, nuk ka qenë e mundur që të rekrutohen drejtpërdrejt nga PS, por ato duhet të shkojnë përmes procedurave të avancimit. Një sfidë tjetër që e kemi pasur shumë të madhe në sistemin prokurorial është edhe dorëheqja e prokurove serb në prokurorin themelore në Mitrovicë ku kanë dhënë dorëheqje prokurorët serb. Kjo ka qenë një ndër sfidat me të mëdha. Për shkak të vështirësive është dashur që dy herë të gjejmë zgjidhje urgjente dhe të dërgojmë prokuror shtesë atje. T’i marrim nga Prokuroritë tjera dhe t’i dërgojmë atje. Së fundi kemi urdhëruar edhe Kryeprokurorin e Shtetit që t’i dërgoj atje për transferim të jashtëzakonshëm 3 prokurorë”.

“Gjendja është vështirë, në vazhdimisht kemi bërë kërkesa të arsyeshme buxhetore, vitin e kaluar kemi bërë kërkesa të arsyeshme për 21 milionë euro që të shtohet numri i nevojshëm në PS dhe nuk është aprovuar dhe janë aprovuar vetëm 15 milionë euro”, ka thënë ai.

Prokurori përgjegjës i Departamentit për Krime të luftës në kuadër të Prokurorisë Speciale, Ilir Morina, ka thënë se tek veprat e dhunës seksuale si krim luftë, PS-ja ka 50 raste aktive, ku nga këto raste janë ngritur 6 aktakuza, për 3 raste kanë filluar hetimet zyrtare, ndërsa në rastet tjera janë ende në procedurën para hetimore.

“Ne kemi trashëguar një çështje shumë komplekse nga misionet e huaja. Veprimet e para që kemi bërë ka qenë identifikimi i problemeve dhe kemi nxjerrë një strategji e cila është votuar. Hapi i parë pas strategjisë është themelimi i Departamenti të veçantë, aktualisht jemi tre prokurorë, aktualisht është faza e avancimit të prokurorëve. Ka pasur një numër të madh të lëndëve që nuk kanë qenë të rregullta”.

“Kemi arritur t’i identifikojmë rreth 1 mijë lëndë. Në vitin 2023 kemi kryer 23 lëndë nga Departamenti i krimeve të luftës. Deri sa nga viti 2016 deri në vitin 2019 kanë qenë vetëm 12 lëndë. Te veprat e dhunës seksuale si krim luftë, aktualisht ju njoftoj se PS ka 50 raste aktive, nga këto raste kemi ngritur 6 aktakuza, 3 raste kemi fillim zyrtarë të hetimit derisa raste tjera janë ende në procedurën para hetimore” ka thënë ai.