Një Reflektim shkencor mbi Sigurinë dhe Kriminalistikën në kontekstin e luftës për liri

Sot, më 30 dhjetor, ndërsa përkujtojmë Ditën e Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe ngjarjen tragjike të sulmit të parë ndaj familjes Jashari, është e domosdoshme të përdorim një qasje shkencore për të kuptuar më thellë pasojat e këtyre ngjarjeve, si dhe për të vlerësuar ndikimin e tyre në proceset e sigurisë kombëtare dhe ndërkombëtare të Kosovës.

Dita e Veteranëve të Luftës

Përkujtoni ditën e veteranëve të luftës së UÇK-së, që është më shumë se një ditë nderimi, ajo është një mundësi për të reflektuar mbi konceptet e sigurisë dhe mbrojtjes së shtetit në një kontekst historik dhe teorik. Në kuadër të studimeve të sigurisë, mund të përdorim teorinë e “sigurisë njerëzore” që thekson rëndësinë e mbrojtjes së individëve dhe grupeve nga kërcënimet ekzistenciale. Lufta e UÇK-së mund të shihet si një manifestim i nevojës për të mbrojtur lirinë dhe dinjitetin e popullit të Kosovës, përmes formave të luftës të paprecedentë dhe të organizuara nga individë që, përveç aspektit ushtarak, u bë një akt i domosdoshëm për të mbrojtur sigurinë e të gjithë qytetarëve.

Në këtë kontekst, është e rëndësishme të theksohet që UÇK-ja, me të gjithë strukturat e saj, nuk ishte një organizatë kriminale, por një formë e mbrojtjes kombëtare. Shtypja dhe dhuna ndaj individëve të lidhur me UÇK-në, përfshirë veprimet e regjimit të Millosheviqit, mund të analizohen si aktet e një “krimi të organizuar shtetëror” që përdorte forcat e tij ushtarake dhe policore për të shtypur çdo lëvizje të mundshme për pavarësi. Kjo mund të kuptohet edhe si një shembull i përdorimit të “kriminalitetit të shtetit”, që është një koncept në teoritë e sigurisë, i cili përfshin veprime të dhunshme të organizuara nga shteti për të frikësuar dhe shkatërruar çdo kundërshtim ndaj regjimit të tij.

Analiza e Kriminalistikës dhe sulmi ndaj familjes Jashari

Sistemi i sigurisë dhe kriminalistikës mund të përdoret për të kuptuar më mirë mekanizmat e veprimeve shtetërore që çuan në sulmet ndaj familjes Jashari dhe civilëve të tjerë. Në këtë rast, sulmi i parë më 30 dhjetor 1991 ndaj familjes Jashari mund të shihet si një akt i strategjisë së represionit të dhunshëm nga ana e autoriteteve serbe. Përdorimi i forcës ekstreme, shkatërrimi i pasurisë dhe vrasjet e individëve të paqartë, gjithashtu i përkasin një “krimi të luftës”, ku një nga elementët kyç është shënjestrimi dhe eliminimi i çdo individi që ishte i përfshirë në organizatat çlirimtare.

Në analizën kriminalistike, është e rëndësishme të vihet re përdorimi i “krimit sistematik” nga ana e forcave serbe, një fenomen që përfshin dhunën e organizuar dhe të planifikuar për të ndikuar në terrorizimin e popullsisë. Shtypja e familjes Jashari ishte një akt që synonte të shkatërrojë strukturat e UÇK-së, duke shënjestruar individë dhe grupe që konsideroheshin si të rrezikshëm për qëndrimin e regjimit okupues.

Përgjegjësia për Informimin e Popullit dhe Pjesëmarrja Aktive në Ruajtjen e Kujtesës Historike

Si një ekspert në fushën e sigurisë dhe si qytetar i angazhuar, unë mendoj se është detyrë dhe përgjegjësi e jona të informojmë popullin për të vërtetën dhe të sigurohemi që brezat e ardhshëm të kenë një kuptim të qartë mbi ngjarjet që kanë formuar Kosovën moderne. Ky është një akt jo vetëm i edukatës dhe ndërgjegjësimit, por edhe një angazhim për të mbajtur gjallë kujtesën historike përmes një analize të thelluar dhe të përgjegjshme. Në këtë kontekst, shtëpia ime, e Adem Dashevci, ka qenë një strehë e çlirimtarëve të UÇK-së, një simbol i mbrojtjes dhe sakrificës për lirinë e Kosovës. Ajo ka qenë një pikë mbështetjeje për shumë luftëtarë, dhe kjo histori duhet të mbetet e dokumentuar dhe e shpërndarë për brezat që do të vijnë. Angazhimi im i sotëm në botimin dhe shkrimin për këto ngjarje ka si qëllim të ruajmë të vërtetën dhe të ofrojmë një analizë të balancuar dhe të argumentuar mbi çështjet e sigurisë dhe lirisë, për të mbajtur të informuar dhe të vetëdijshëm qytetarët e Kosovës.

Arben Dashevci

Ekspert i Sigurisë, autor i dy librave shkencor!