Sabile Keçmezi-Basha

Kishte vite që nuk ishim dëgjuar e takuar me Zanën, por jo me dashjen tonë. Në mes meje dhe saj kaherë ishte rrënjosur një miqësi e madhe dhe për një kohë të shkurtër kishte ndodhur gjithçka në Vendin e Shqipeve… dhe pastaj kishte pasur një ndarje përdëllestare në mes nesh. Vitet kishin kaluar dhe ishin bërë stivë duke u thinjur tej mase nga malli. Koha kishte mbështjell lëmsh në grykë fjalët e pathëna, pa mundur ta gëlltitë tërë dufin e viteve të ndarjes. Nëpër kohë kisha ecur si një somnambulë dhe kisha vrapuar këmbëzbathur me shputat e djegura nga dielli që përcëllonte e griste lëkurën e mëmës-tokë në mënyrën më barbare. Me dalmate të bardhë gjerë në fund të këmbëve kisha vrapuar pas kipcit tim, duke i kërkuar fërkemet e vogëlisë që kishin ngelur në sokakët e baltosura atje… tej… diku… nuk e dija se ku… dhe fshiheshin rrengshorshëm në mjegullnajën pas hijeve që kishin vazhduar për ta lozur lojën vegulli pas vegullie me flakën e dragoit në buzë. Në shtatin tim të lodhur si dëshmi koha kishte bërë tatuazhe – harta të llojllojshme të vatanit, të përgjakura nga katraligët e çmendur, në lëkurën time flamur.

– Një jetë është pak për ta realizuar ëndrrën… – më thoshte babai.

– E ëndrrat… çfarë janë ëndrrat për ty babi? E kisha pyetur një herë me sy të picërruar nga frika, se ç’përgjigje do të merrja.

– Ëndrra të kuqe… vazhdimisht kam parë, ëndrra të kuqe… – më thoshte ai i menduar. Dhe… vazhdonte që të murmuriste më tepër për vete sesa për mua… dhe shtonte…

– Edhe babai im, kishte parë të njëjtat ëndrra. Dhe, ashtu shtruar fillonte që të zhvillonte historinë, e unë nga një kënd i odës përcillja atë flakë të kuqe që dilte hove-hove nga drithërima e zërit të tij të mekur. Herë-herë frikësohesha nga këto tregime me ëndrra të kuqe, e herë-herë hezitoja t’i tregoja se edhe unë kam ca ëndrra… Por, nuk ia thosha dot… nuk e di pse nuk ia thosha, frikohesha apo nuk doja ta ngarkoja edhe më tepër për të njëjtin mllef që mbaja njësoj si ai… Çfarë ishte ëndrra e ime??? Njësoj e kuqe… njësojë e rëndë dhe njësojë e plagosur…

Babai i kuptonte mëdyshjet e mia dhe më thoshte… por unë, edhe tani, pas sa e sa viteve nuk e kam të qartë pse më thoshte… Iu dhimbsha… frikësohej dhe tmerrohej nga vazhdimësia e dhembjes, dhe trandej nga mendimet për të vazhduar:

– Mos u merakos… kot… se ëndrrat nuk trashëgohen… por ëndrrat e kuqe… hëm… gjithsesi… janë si amaneti… Nuk të shqitën fare po s’u realizuan, e shtrenjta ime, -kështu më thërriste nga dashuria e madhe që ndiente për mua… babai im.

* * *

E unë, edhe më tej tentoja ta merrja lidhjen me Zanën. Dhe përsëri nuk e merrja… nuk e merrja, assesi!!! Sa e bezdisshme më dukej kjo ditë. Telefoni cingëronte vajtueshëm… E në anën e kundërt të telit, nuk ishte askush për ta ngritur. Kështu ky telefon i grymët ka cingëruar për dyzetë… pesëdhjetë… e fiu … vite me radhë, dhe … më ka grisur ëndrrën e blertë, në miliona copë-copë… Në grimca të vogla e në copëza pak më të mëdha që më kishin handakosur ditën. E babai, edhe më tej më fliste se ëndrrat nuk trashëgohen… Unë në heshtjen sfilitëse, nuk i besoja më as një fije… dhe më asnjë fjalë… Zot, si humbet besimi te njerëzit që aq shumë i do e kjo më trishtonte tej mase. Thellë… thellë në vete, e dija se nuk isha e drejt me babanë, babanë tim të mrekullueshëm.

Muri makabër e kishte rrethuar kalanë time prej guri dhe ushtarët me kaska prej stralli, të radhitur palë-palë, mbronin Vendin e Shqipeve!!! E nga kush e mbronin vallë? Korbat e shumëzuara për dhjetë, njëqind e një mijë krakëllinin livadheve të blerta, për ta sforcuar Hadin me ligjet e tij. Shpesh më buçiste koka nga dhembjet e padurueshme që sillnin stinët migrenoze. Letrat e zverdhura nga vitet që vinin rrallë e më rrallë, nga Zana, i lexoja në dritën e hënës, dhe me vite-dritë kishin ngelur pa përgjigje. Në Vendin e Shqipeve, edhe më tej jetonim për çdo natë, tok… në beteja, korbat e pulëbardhat, pulëbardhat e korbat, në një ishull. Dhe, për çdo ditë të lume, nata e Shën Bartolomeut na u rritte si thoi në gishta dhe ne, edhe më tej e mbanim mbi gjymtyrë të lodhura. Kafkat e shkallmuara nga vitet e humbura, i sillte përroi vërshues dhe qanin pandërprerë për çikën që kurrë nuk u bë nuse. Ehu… ku mbeti duvaku i nusërisë, vallë? Ku mbeti duvaku i kuq… Ku mbeti duvaku i zi… Apo, unë më kot e kisha sajuar nëpër shekuj… hartën e atdheut.

* * *

– Sa vështirë merret kjo lidhje telefonike!… Sa pështirë… Ngrite atë kufje të mallkuar, bërtita, si e luajtur mendsh. A nuk po e sheh, se mbi qepallat e mia mrizon dhembja e stërlashtë. Samari me kujtime ecën rëndë në tri këmbë të çala, si vetë pritja në zenit e ditës së ardhur. Sa e kuqe është dita me dritë në trojet e Shqipes.

* * *

– Unë të shoh… të hetoj… edhe kur ke dhembje… edhe kur ke gjëmë e mall… – më thoshte babai. Sa shumë më ngjanë… murmuriste ndër dhëmbë… duke më shikuar drejt në sy. Sytë… sa të zinj i ke sytë Martinë, sy të mëdhenj dhe të befasuar ke… dhe kolli edhe një herë për ta pastruar fytin e tharë.

Fliste babai im duke shtuar, e di ti Martinë, se në kasollen time me tre mure qëndron ende e varur në kornizë, harta e zverdhur e atdheut, pa anatominë e saj, pa dashje më ankohej babai. Ti buzëqesh, epo… ç’thua ti, Martinë, po mos të ishte qeshja jote, çfarë emri do t’i jepja dashurisë dhe mallit.

* * *

– Alo, alo… – dëgjohet zëri tej amplitudave të heshtjes.

– Martinë… Martinë… si nuk më njeh zërin Martinë… dhe lidhja, trak… këputet… Ç’është kjo melodi Ravelliane?… Ç’është kjo Bolero magjepse që më vjen e paftuar në pritjen time. E në dritën e hënës ende shkruajmë mesazhe me tri të panjohura, unë e babai për të mos i kuptuar rojat e natës

– Telefoni përsëri cingëron… – dhe, përsëri mu kujtua…

* * *

– Të kujtohet se ç’më pate thënë në ndarje, Babi, se, gjithsesi do të takohemi një ditë të vonuar në Kalë të Konstandinit. Më pate thënë se në Kullat e atdheut do të më përcjellësh nuse… me flamur valëvitur…

– Baba, nuk të besoj më… nuk të besoj baba, se vetë më pate thënë “ëndrrat nuk trashëgohen, Martinë!!!

* * *

– Lajmërohu, të thashë… mbrëmë… edhe dje… edhe një ditë tjetër… Kudo që je, bëje një hap prej titani, se ëndrrat e kuqe më lënduan stinën.

– Alo… alo… a dëgjon Martinë, jehoi zëri si ushtimë bjeshke e Alpeve të Shqipeve, dhe qeshja e përvajshme theu terrin…

– Oh… Motër.. më në fund…

Në dy cepat e globit u shtrinë për tokë ushtaret me uniforma blu dhe ne, të zënë në gëzimin e shpifur, qeshëm si dy fëmijë pa fëmijëri, pa thënë asnjë fjalë… asnjë.