“Ne po përpiqemi të mos tërhiqemi”.

Kjo është fraza që Volodymyr Zelensky shqiptoi disa ditë më parë në një intervistë me Washington Post përmbledh në mënyrë shumë efektive jo vetëm situatën në frontin e rezistencës kundër pushtuesve rusë, por edhe gjendjen shpirtërore të vend në këtë pranverë të tretë të luftës.

Një luftë së cilës aktualisht i mungon municioni, avionët, trupat, por mbi të gjitha një perspektivë. Një vit më parë, pritja e kundërofensive të afërt të verës i mbushi ukrainasit me shpresë.

Një vit më vonë, edhe lajmet që në kohë të tjera do të ishin duartrokitur si pozitive – si premtimet për përfshirje më të drejtpërdrejtë ushtarake nga Emmanuel Macron, i konsideruar prej kohësh nga ukrainasit si një nga liderët evropianë më të prirur për të kënaqur Kremlinin, ose konfirmimi të fundosjes së anijeve të tjera ruse të Flotës së Detit të Zi në Krime – shpesh ngjall në Kiev një reagim gëzimi të lodhur, të njollosur nga bombat që bien mbi Kharkiv, raketat që godasin Odessa dhe Dnipro, termocentralet e kthyera në rrënoja dhe të përditshmet pikoj vdekjesh civilësh në sulmet ajrore ruse (për të mos përmendur humbjet në front).

Vala e re e bombardimeve ruse nuk është më as e maskuar si “sulme të synuara ndaj objektivave ushtarake”, me propagandistët e televizionit të Moskës që diskutojnë me entuziazëm se si të rrafshojnë me tokë qytetet ukrainase dhe Vladimir Putin premton një reagim edhe më të frikshëm ndaj atij “udhëheqjeje ukrainase” që ai insiston të shohë në masakrën e pretenduar nga ISIS në teatrin Krokus në Moskë.

Shkarkimi i Serhiy Shefir, një prej këshilltarëve kryesorë të presidentit ukrainas dhe mbi të gjitha një prej miqve të tij më të mirë që e ka mbështetur që në kohën e teatrove studentore dhe themelimit të teatrit të tij të komedisë Kvartal-95, shfaqet si një tjetër shenjë e fundi i një epoke: në administratën e Zelensky, producenti dhe aktori 59-vjeçar ishte kryesisht përgjegjës për marrëdhëniet me emrat e mëdhenj të ekonomisë, oligarkët famëkeq.

Pas dy vitesh luftë, oligarkët janë zvogëluar në mënyrë drastike, politikisht dhe ekonomikisht, dhe balanca e pushtetit është prishur. Pikërisht pesë vjet më parë, më 31 mars 2019, Zelensky fitoi raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale, duke filluar garën e tij triumfuese drejt një presidence – tre javë më vonë ai do të kishte marrë 73% të votave të bujshme, duke bashkuar pothuajse të gjitha votat për herë të parë në histori, vendi – i cili u paraqit si një ndryshim brezash, një përpjekje për paqe dhe një ëndërr për një të ardhme evropiane.

Sot zgjedhjet e reja shtyhen deri në fund të luftës, presidenti ka veshur jeshile ushtarake dhe idhujt e opinionit publik ukrainas janë gjeneralët, ndërsa edhe zonjat dhe fëmijët dallojnë me vesh zhurmat e kalibrave të ndryshëm të artilerisë. Lufta nuk është më një emergjencë, është e tashmja, e kaluara dhe me shumë mundësi e ardhmja, dhe është pikërisht një perspektivë e kësaj të ardhme që i mungon sot Ukrainës, mes ngërçit në front dhe atij në Kongresin e SHBA-ve. Ndihma, shterimi i municioneve në magazinat evropiane dhe pakënaqësia e brendshme që ka filluar të hedhë hije mbi konsensusin kombëtar deri tani pothuajse monolit.

Bëhet fjalë për të shkuar në mbrojtje, si metaforikisht ashtu edhe fjalë për fjalë, dhe paraqitja e Zelenskit në Sumy, në kufirin me Rusinë, midis llogoreve dhe fortifikimeve që Ukraina po ndërton me nxitim përgjatë gjithë vijës së frontit, është ndoshta një shenjë e një kthese strategjike madje më shumë se pranimi, i bërë nga lideri ukrainas në intervistën për CBS, për mundësinë e një “dialogu” me Rusinë pasi “Putini do të ketë humbur territoret që kontrollon nga viti 2022”.

Mediat ruse e interpretojnë frazën si një kompromis në lidhje me kushtin e kthimit në kufijtë e vitit 1991 (përfshirë Krimenë dhe pjesën e Donbasit të pushtuar që nga viti 2014), por në realitet Zelensky vetëm specifikoi se “nuk do të ketë nevojë të çlirohen të gjitha territoret e pushtuara ushtarakisht”, sepse vetë mjeshtri i Kremlinit do të dëshirojë të negociojë nëse detyrohet të tërhiqet.

Problemi është se një kundërofensivë e re ukrainase duket e vështirë në këtë moment, dhe edhe nëse një përparim masiv rus për momentin është më shumë një frikë strategjike e Kievit dhe kryeqyteteve perëndimore sesa një rrezik i afërt, një vit tjetër si viti 2023, i frontit të përgjakshëm të bllokimit. të jetë politikisht i paqëndrueshëm.

Një sondazh i publikuar së fundmi nga instituti ukrainas i opinionit publik PPI tregon se 61% e ukrainasve janë në favor të vazhdimit të luftës deri në fitore, por 39% janë më të prirur drejt një armëpushimi të negociuar. Sondazhi nuk specifikon se sa prej mbështetësve të armëpushimit janë të gatshëm t’i lëshojnë territore Rusisë dhe sa janë të gatshëm vetëm të “ngrijnë” vijën e frontit, në atë që në zhargonin politik ukrainas quhet “skenari korean”.

Megjithatë, një numër tjetër është ndoshta edhe më shqetësues: 78% e të pyeturve janë kundër ligjit të ri në mobilizim, me sanksionet e tij shumë të ashpra kundër shmangësve, dhe komandanti i ri i trupave ukrainase Oleksandr Syrskiy ka njoftuar se vlerësimi i 500 mijë rekrutëve të rinj – të kërkuar nga ish-komandanti Valery Zaluzhny, i shkarkuar nga Zelensky dy muaj më parë – do të jetë rishikuar në rënie.

Megjithatë, ajo nuk do të mund të zbresë në zero: ushtria e vullnetarëve që në shkurt 2022 na kishte lejuar të mos bënim thirrje totale për armë, ka nevojë për përforcime pas dy vjet masakre në front.

La Stampa