Organizatat jo-qeveritare Instituti i Kosovës për Drejtësi, Lëvizja FOL dhe Iniciativa për Progres i kanë bërë thirrje Këshillit Prokurorial të Kosovës që në përputhje me kompetencat që ka, pas mosdekretimit të kandidatit për Kryeprokuror të Shtetit nga presidentja e Kosovës, të shpallë konkurs të ri për përzgjedhjen e Kryeprokurorit të Shtetit.

“Kosova është pa Kryeprokuror të Shtetit që nga prilli i vitit 2022. Kështu, tani po bëhet dy vite që kur Prokurori i Shtetit funksionon me u.d. të Kryeprokurorit të Shtetit. Me këtë rast, duhet theksuar se nevoja për të pasur Kryeprokuror të Shtetit nuk përjashton nevojën për një proces transparent dhe meritor për përzgjedhjen e Kryeprokurorit të Shtetit”, thuhet në reagimin e këtyre tri organizatave.

Më 17 tetor 2023, presidentja Vjosa Osmani ka njoftuar se nuk e ka dekretuar kandidatin e propozuar nga KPK-ja për Kryeprokuror të Shtetit, duke e kthyer këtë proces në Këshillin Prokurorial të Kosovës.

“Fatkeqësisht, kur po bëhen pesë muaj nga nxjerrja e këtij njoftimi nga Presidentja e Republikës së Kosovës, KPK ende nuk ka vepruar në drejtim të zhvillimit të një procesi meritor dhe transparent për përzgjedhjen e kandidatit për Kryeprouror të Shtetit. Veprimi i vetëm i tyre ka qenë ripropozimi, pa proces të ri konkurrues, i emrit të njëjtë për dekretim si Kryeprokuror të Shtetit. Kjo mënyrë e veprimit nga KPK-ja shpërfaqë mungesë të vullnetit të tyre për të zhvilluar një proces transparent dhe meritor për përzgjedhjen e Kryeprokurorit të Shtetit. Duke abstrahuar mos zhvillimin e një procesi meritor, transparent dhe me integritet të pakontestuar”, thuhet në këtë reagim.

Sipas IKD-së, FOL-it dhe INPO-s, nëse deri më 17 tetor 2023 KPK-ja nuk ka pasur përgjegjësi për vonesat që janë krijuar në këtë proces për shkak se propozimi ishte tek presidentja e Republikës së Kosovës, që nga kjo datë e tutje, KPK-ja është institucioni i vetëm përgjegjës pse Kosova nuk ka Kryeprokuror të Shtetit.

“Në linjë me rekomandimet e dala nga vendimi i Presidentes së Republikës së Kosovës, gjetjet e koalicionit të OJQ-ve dhe thirrjeve të partnerëve ndërkombëtarë, KPK duhet të shpallë konkursin e ri për Kryeprokuror të Shtetit dhe të sigurojë një proces meritor dhe transparent, në mënyrë që emri i Kryeprokurorit të ri të Shtetit të dalë nga një proces me integritet të pakontestuar. Vendimi i presidentes së Republikës së Kosovës konfirmoi gjetjet e koalicionit të OJQ-ve që monitoruan procesin e përzgjedhjes së kandidatit për Kryeprokuror të Shtetit. Sipas koalicionit të OJQ-ve, procesi i përzgjedhjes së Kryeprokurorit të Shtetit nuk ka siguruar meritokraci, objektivitet dhe se kandidatët nuk janë trajtuar në mënyrë të barabartë, çka sipas koalicionit ky proces është shoqëruar me shkelje të shumta të procedurave”, theksohet tutje në këtë reagim të këtyre tri organizatave.

Ndaj këtij procesi, kishte reaguar Ambasada Amerikane, ajo Gjermane dhe Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, duke u shprehur të zhgënjyer me këtë proces. Duhet rikujtuar se integriteti i këtij procesi ishte cenuar qysh në fillim, pasi ishin tërhequr edhe nga monitorimi Ambasada Britanike, e cila ishte injoruar për dy muaj nga KPK-ja dhe Kryeprokurori i Shtetit.

Për më tepër edhe Raporti i Progresit për Kosovën për vitin 2022 ka theksuar zhgënjimin e ambasadave dhe shoqërisë civile për mungesën e drejtësisë, transparencës dhe parimeve të meritës në procesin e zhvilluar nga KPK.