Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

Integrimi i Kosovës në NATO dhe ndikimi mbi strukturat politike dhe diplomatike serbe: Një analizë e rasteve konkrete Kosova ndodhet në një moment historik të rëndësishëm, duke aspiruar të bëhet pjesë e strukturave euroatlantike, me anëtarësimin në NATO si një nga prioritetet më të larta.

Profesori amerikan Edward Joseph, gjatë një fjalimi të mbajtur në Institutin Pearson në Çikago, ka diskutuar për çështjen e marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë. Ai ka theksuar se për Kosovën, anëtarësimi në NATO është shumë më i rëndësishëm sesa anëtarësimi në Organizatën e Kombeve të Bashkuara (OKB).

Integrimi në këtë aleancë ushtarake do të forconte sigurinë e brendshme, do të konsolidonte pozicionin ndërkombëtar dhe do të rriste besueshmërinë e saj si një partner i sigurisë. Ky hap do të ndalonte përpjekjet e vazhdueshme të Serbisë për të sfiduar shtetësinë dhe sovranitetin e Kosovës, duke rrëzuar përfundimisht “elaboratet” serbe mbi Kosovën, nga dokumentet historike deri te strategjitë më të fundit diplomatike.

Një histori agresioni dhe kontrolli Elaboratet serbe për Kosovën kanë rrënjë të thella në historinë politike dhe nacionaliste të Serbisë, duke shërbyer si plane për të kontrolluar dhe asimiluar popullsinë shqiptare, për të ndryshuar strukturën etnike dhe për të garantuar dominimin serb mbi territorin e Kosovës. Përpjekjet për kontroll dhe asimilim janë paraqitur si strategji mbrojtëse ose të bazuara në trashëgiminë kulturore serbe, me ndikim të madh në politikën ballkanike.

Një nga dokumentet më të hershme dhe famëkeqe të nacionalizmit serb, titulluar “Shpërngulja e shqiptarëve”, parashtroi një plan për dëbimin masiv të shqiptarëve nga Kosova dhe kolonizimin e rajonit me serbë, për të ndryshuar përbërjen demografike të Kosovës.

Dobrica Çosiç, figurë kryesore e nacionalizmit serb dhe ish-president i Jugosllavisë, promovoi idenë e ndarjes së Kosovës dhe mbajtjes së një pjese nën kontroll serb, veçanërisht veriun e pasur me burime natyrore.

Millosheviqi, gjatë periudhës së tij në pushtet, ndërmori hapa drastikë për të imponuar kontrollin e tij mbi Kosovën, duke përfshirë suprimimin e autonomisë dhe fushatat e dhunshme ndaj shqiptarëve etnikë.

Një shtysë për stabilitet dhe sovranitet Anëtarësimi i Kosovës në NATO do të kishte implikime të thella për rajonin, duke konsoliduar sovranitetin e Kosovës dhe bllokuar përpjekjet e mëtejshme për destabilizim.

Me anëtarësimin në NATO, çdo sulm ndaj Kosovës do të konsiderohej sulm ndaj aleancës, duke eliminuar çdo mundësi për ndërhyrje ushtarake nga Serbia.
Anëtarësimi në NATO do të ndryshonte lojën diplomatike, duke ndikuar që edhe vendet që ende nuk e kanë njohur Kosovën të detyrohen ta bëjnë këtë, për të ruajtur unitetin e aleancës.

Disa shembuj nga Ballkani tregojnë se anëtarësimi në NATO ka sjellë stabilitet dhe zhvillim për vendet me sfida të ngjashme me Kosovën.

Mali i Zi (2017): Anëtarësimi i tij siguroi mbrojtje dhe frenoi ndërhyrjet e jashtme, duke ndihmuar në stabilizimin e vendit pavarësisht kundërshtimeve të fuqishme nga Rusia.

Maqedonia e Veriut (2020): Pas zgjidhjes së mosmarrëveshjes me Greqinë, Maqedonia u bë anëtare e NATO-s, duke ruajtur stabilitetin e saj dhe duke mbrojtur sovranitetin.

Kroacia (2009): Anëtarësimi në NATO i siguroi Kroacisë stabilitet dhe siguri në një rajon historikisht të trazuar.

Nëse Kosova bëhet anëtare e NATO-s, Serbia do të humbte terren politik dhe diplomatik në disa aspekte kyçe: • Anëtarësimi në NATO do të siguronte mbrojtjen e Kosovës, duke bllokuar çdo përpjekje destabilizuese nga Serbia. • Me ndërhyrjen e NATO-s, përpjekjet për ndarjen e veriut të Kosovës do të bëheshin të pamundura. • NATO do të ofronte siguri për të gjithë qytetarët e Kosovës, duke eliminuar arsyet për ndërhyrje nga Serbia. • Mbështetja ndërkombëtare për Kosovën do të dobësonte fuqinë diplomatike të Serbisë. • Me hyrjen e Kosovës në NATO, ndikimi i Rusisë mbi Serbinë dhe Kosovën do të zvogëlohej ndjeshëm. • Anëtarësimi në NATO do të rrisë presionin mbi vendet që ende nuk e kanë njohur Kosovën për të ndryshuar qëndrimin e tyre.

Anëtarësimi i Kosovës në NATO do të ishte një fitore strategjike për Kosovën dhe një humbje për Serbinë. Sovraniteti i Kosovës do të garantonte mbrojtje nga aleanca më e fuqishme në botë, duke bllokuar çdo përpjekje për destabilizim. Kjo do të kishte ndikim të drejtpërdrejtë në diplomacinë serbe dhe në strategjitë e saj për kontrollin mbi Kosovën, duke i dhënë fund ambicieve për ndarje territoriale ose influencë politike.