Në vitin 2016, Hillary Clinton mori tre milionë vota më shumë në nivel kombëtar, por në mesin e shteteve swing ajo fitoi vetëm në Nevada.

Fati i Shteteve të Bashkuara – dhe i botës – varet nga votuesit e shtatë shteteve swing (lëkundura) që do të vendosin për zgjedhjet presidenciale.

Në sistemin zgjedhor amerikan, çdo shtet cakton një numër votash elektorale që ndryshojnë në raport me popullsinë: kushdo që midis Zëvendës Presidentes Kamala Harris dhe ish-Presidentit Donald Trump merr të paktën 270 votash, do të qeverisë për katër vitet e ardhshme.

Shumica e shteteve nuk janë për debat: Kalifornia dhe New Yorku votojnë demokratët, Misisipi dhe Alabama republikane. Shtatë në bilanc, të cilat caktojnë 93 vota elektorale, në vend të kësaj mund të vendosen nga një pjesë e vogël votash: në Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Karolina e Veriut, Pensilvania dhe Wisconsin të dy kandidatët janë të ndarë në sondazhe me më pak se një pikw përqindje.

Në vitin 2016, Hillary Clinton mori tre milionë vota më shumë në nivel kombëtar, por në mesin e shteteve swing ajo fitoi vetëm në Nevada.

Trump fitoi gjashtë nga shtatë dhe u bë president falë 77 mijë votave të marra në Michigan, Pensilvani dhe Wisconsin, tre shtete tradicionalisht demokratike. Në vitin 2020, Biden fitoi gjashtë nga shtatë, duke e lënë Trump vetëm në Karolinën e Veriut.

Çdo vend i paqëndrueshëm ka grupin e vet të çështjeve kryesore.

Arizona

Një nga çështjet kryesore të zgjedhjeve në Arizona është e lidhur ngushtë me gjeografinë. Vendi ka një kufi të gjatë me Meksikën dhe është bërë një pikë e nxehtë për imigracionin e paligjshëm.

Si zëvendëspresidente, Kamala Harriskishte për detyrë të lehtësonte krizën kufitare duke luftuar “kauzën” në shtetet fqinje të SHBA-së Në sytë e shumë amerikanëve, ajo nuk ka arritur ta bëjë këtë dhe Donald Trump shfrytëzon çdo mundësi për ta theksuar këtë.

Fluksi i emigrantëve e bën Arizonën një nga shtetet me rritje më të shpejtë të numrit të banorëve në vend. Pothuajse një e treta e popullsisë është me origjinë nga Amerika Latine. Në zgjedhje do të jetë e rëndësishme të fitohet edhe këtë grup votuesish.

Arizona po përpiqet të forcojë ekonominë e saj duke forcuar sektorin e prodhimit. Si pjesë e ligjit të vitit 2022 (CHIPS ACT), 280 miliardë dollarë janë caktuar për të inkurajuar kërkimin dhe prodhimin e çipave kompjuterikë në SHBA. Rreth 80 miliardë janë planifikuar vetëm për fabrikat dhe hapjen e vendeve të reja të punës, megjithatë do të duhet kohë derisa fabrikat e reja të funksionojnë.

Në vitin 2020, Bidenfitoi në këtë vend.

Georgia

Në zgjedhjet e fundit, Biden fitoi në Georgia, duke fituar vetëm 0.2 për qind të votave më shumë se Donald Trump. Ishte hera e parë që nga viti 1992 që ky shtet votoi për demokratët. Përqindja e votuesve me ngjyrë është rreth 33 për qind, një nga më të lartat në SHBA. Kjo mund të funksionojë në favor të Kamala Harris.

Georgia është gjithashtu shteti ku një juri e madhe paditi Trumpin dhe të tjerët për përpjekje për të manipuluar zgjedhjet e mëparshme presidenciale. Por këto procese nuk do të përfundojnë para zgjedhjeve të këtij viti.

Michigan

Kur bëhet fjalë për Michiganin, është pothuajse e pamundur të mos përmendim industrinë e automobilave. Aty janë selitë e Ford, General Motors dhe Chrysler, e cila tani është pjesë e Stellantis. Punët në prodhim janë të një rëndësie kyçe për këtë rajon. Biden kohët e fundit vendosi tarifa 100 për qind për automjetet elektrike kineze për të parandaluar konkurrencën.

Michigan është shteti i origjinës së Gretchen Whitmer, një guvernator i njohur demokrat, i cili ka qenë prej kohësh një halë në sytë e republikanëve.

Megjithatë, për të shprehur pakënaqësinë e tyre me Bidenin, në zgjedhjet paraprake të shkurtit, më shumë se 100,000 njerëz ushtronin presion ndaj të pavendosurve, për të votuar të tjerë.

Harris duhet të bindë votuesit e shumtë arabo-amerikanë të shtetit. Mbështetja e tyre për demokratët është lëkundur, pasi partia ka mbajtur anën e Izraelit në luftën e Izraelit kundër Hamasit në Gaza.

Nevada

Për shkak të afërsisë me kufirin jugor të SHBA-së edhe në Nevada, migrimi është një çështje kyçe. Shumica e popullsisë së këtij shteti jeton në qytete. Pothuajse një e treta e popullsisë është me origjinë nga Amerika Latine.

Nevada është shumë e varur ekonomikisht nga turizmi dhe gjatë administratës së Bidenit ka parë rritjen më të lartë ekonomike midis shteteve që lëkunden në vota. Në të njëjtën kohë, shkalla e papunësisë në këtë shtet është më e larta në vend.

Në vitin 2020, Biden fitoi në Nevada

Numri i zgjedhësve: 6 milionë

Karolina e Veriut

Në njëmbëdhjetë zgjedhjet e mëparshme, demokratët arritën ta fitojnë këtë shtet vetëm një herë. Përpara se Biden të largohej nga gara në korrik, Trump kishte këtu një epërsi solide në sondazhe. Por tani Kamala Harris e ka përmirësuar gjendjen.

Karolina e Veriut ka kaluar një ndryshim të fortë demografik në 30 vitet e fundit: popullsia është rritur ndjeshëm dhe pjesa e popullsisë së bardhë ka rënë nga 75 për qind në 60 për qind. Një popullsi e larmishme vjen në Karolinën e Veriut, nga ish-ushtarakët, te pensionistët, te njerëzit me arsim të lartë.

Në vitin 2020, Trump fitoi Karolinën e Veriut.

Pensilvania

Më shumë se shumica e shteteve të tjera, Pensilvania është e ngarkuar nga rritja e kostos së jetesës. Fracking e ka bërë këtë shtet prodhuesin më të madh të gazit natyror në vend, i dyti pas Teksasit. Trump ka mbështetur prej kohësh frackingun, ndërsa Harris më parë bëri thirrje për një ndalim, tani po i mban të hapura opsionet dhe planifikon të prezantojë ligje më të rrepta.

Përballja e parë, dhe ndoshta e fundit, televizive mes Harris dhe Trump u zhvillua në Pensilvani më 10 shtator.

Wisconsin

Wisconsin është shteti me shumicë të bardhë të popullsisë dhe pjesëmarrjen më të lartë në zgjedhjet presidenciale. Si në vitin 2016 ashtu edhe në vitin 2020, presidenti që ishte në pushtet fitoi Wisconsin me më pak se 25.000 vota. Kjo tregon se sa e rëndësishme mund të jetë çdo votë individuale në këtë vend.

Në vitin 2020, Biden fitoi në Wisconsin.

Si zgjidhet presidenti?

Pyetja nuk është as e parëndësishme dhe as thjesht formale.

Por ka pasoja në strategjinë zgjedhore.

Para së gjithash, Kushtetuta flet për Kolegjin Zgjedhor në nenin II, seksioni 1, pika 2.

Ai përbëhet nga 538 të zgjedhur që emërohen nga 50 shtetet.

538 të zgjedhurit janë shuma që ka çdo shtet (përpjesëtimisht me numrin e banorëve) plus dy senatorë, numër i njëjtë për të gjithë.

Këtyre iu shtohen edhe tre të zgjedhur nga Washington D.C. të cilët në Kongres janë praktikisht vëzhgues.

Për t’u bërë president duhen 270 vota elektorale.

Lindja e Kolegjit Zgjedhor vjen për shkak të kompromisit midis baballarëve themelues, të cilët zgjodhën t’u jepnin më shumë pushtet shteteve (dhe të voglave në veçanti).

Ka ndodhur disa herë në të kaluarën që fitorja në Kolegjin Zgjedhor të mos përkojë me atë të votës popullore.

Por kjo e fundit nuk ka peshë ligjore.

Kolegji Zgjedhor do të mblidhet këtë vit më 17 dhjetor dhe do të emërojë kryetarin.

Më 6 janar, Kongresi ratifikon rezultatin.

Marrë nga Deutsche Welle dhe Corriere Della Sera.