Studimi i fundit rindez debatet, por Gabriella Airaldi nuk ka dyshime: “Origjina gjenoveze e Kolombit përshkruhet edhe në shkrimet e tij”

“Ka aq shumë dokumente për origjinën gjenoveze të Kristofor Kolombi, sa që nuk mund të vihet në dyshim”, thotë Gabriella Airaldi, specialiste në historinë e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe ndërkulturore nga Mesjeta deri në epokën moderne, të cilës iu dha Medalja Colombiane të shtunën në Genova, si një “historiane ilustruese me famë ndërkombëtare”.

Një studim i fundit gjithsesi, nxjerr pretendimin se Kolombi mund të ketë gjysmë hebre e gjysmë spanjoll dhe kjo ka shkaktuar debate të shumta në rrethet e historianëve.

Mbi këtë temë, La Repubblica ka zhvilluar një bisedë me historianen Airaldi.

Profesoreshë, mosmarrëveshja vazhdon, tani disa studiues kanë nxjerrë përfundimin se ai ishte spanjoll dhe një hebre sefardik…

“Në arkivin e Gjenovës ka shumë dëshmi të periudhës që thonë të kundërtën, ai vetë i shkroi letra si Fieschis-it, ashtu edhe ambasadorit të Gjenovas, të cilit i dorëzoi librin e tij të privilegjeve. Ai i shkruan Banco di San Giorgio ku i referohet atdheut gjenovez, shembujt mund të jenë të pafund. Origjina gjenoveze e Colombos përmbahet në shkrimet e tij”.

Pra, a mbetet kjo analizë e kockës e pavërtetë?

“Është e vështirë të besohet, pasi ekziston problemi për të ditur se ku është varri i Kolombit, sepse Santo Domingo dhe Sevilja po konkurrojnë për të. Ajo që mund të them si historiane është se ka një sasi të tillë provash në favor të origjinës gjenoveze, saqë të shkosh dhe të përpiqesh të mbështesësh diçka tjetër në një rrugë të këtij lloji është një procedurë që më habit. Unë i qëndroj asaj që di dhe asaj që dinë shumë: origjina gjenoveze e këtij njeriu nuk mund të diskutohet”.

Nuk është hera e parë: ndër vite ai ka qenë portugez, polak, nga Piacenza…

“Nuk ka të bëjë vetëm me historinë, ky personazh është një mit, ndaj të gjithë duan ta zotërojnë atë, duan që origjina t’u atribuohet atyre dhe jo të tjerëve. Kolombi ndryshoi botën, ndjenjën e hapësirës dhe kohës, sepse viti 1492 u bë fundi i Mesjetës dhe fillimi i epokës moderne”.

Edhe në vetë Liguria ka një mosmarrëveshje historike mes Xhenoas, Savonës dhe Kogoletos. Në vitet tuaja të kërkimit dhe studimit, çfarë keni zbuluar?

“Familja në fakt jetonte në Savona dhe marrëdhëniet e tyre me papët e Savonës janë shumë të forta. Por kjo nuk do të thotë se është një përkatësi në kuptimin e origjinës”.

Megjithatë, ata krahasuan mbetjet me mostrat e ADN-së nga anëtarë të njohur të familjes, përfshirë djalin e tij.

“Kjo vetëm dëshmon se Kolombi është babai dhe ai është djali i tij”.

***

Kolombi vdiq në Valladolid, Spanjë, në vitin 1506, por dëshironte të varrosej në ishullin Hispaniola që sot ndahet nga Republika Domenikane dhe Haiti. Eshtrat e tij u morën atje në 1542, më pas u zhvendosën në Kubë në 1795 dhe më pas në Sevilje në 1898.