Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

Në një fjalim të detajuar mbi çështjen e Kosovës, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka trajtuar pika kyçe që lidhen me njohjen ndërkombëtare të Kosovës dhe përparimin e saj drejt integrimit në strukturat evropiane dhe ndërkombëtare. Ai ka bërë thirrje të drejtpërdrejtë ndaj pesë vendeve të Bashkimit Evropian që ende nuk e kanë njohur Kosovën (Spanja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Qipro), duke theksuar se mosnjohja e tyre përbën një pengesë të madhe për stabilitetin rajonal dhe për integrimin e plotë të Ballkanit Perëndimor në BE.

Çështja e njohjes nga pesë vendet e BE-së. Rama theksoi se pesë vendet e BE-së që nuk e kanë njohur Kosovën po bllokojnë përparimin e saj dhe po pengojnë vendosjen e saj si anëtare e barabartë në komunitetin evropian. Ai e konsideroi paradoksale që një pjesë e BE-së të mos njohë një realitet që është njohur nga mbi 100 vende, përfshirë shumicën dërrmuese të anëtarëve të Bashkimit Evropian. Rama nënvizoi se disa vende, si Spanja dhe Qipro, e lidhin mosnjohjen e Kosovës me çështje të brendshme të tyre, si lëvizjet separatiste apo konfliktet territoriale. Ai apeloi që këto vende të distancojnë çështjet e tyre të brendshme nga procesi i njohjes së Kosovës dhe të veprojnë në përputhje me parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe stabilitetit rajonal.

Kritika ndaj Bashkimit Evropian. Rama kritikoi hapur Bashkimin Evropian për mungesën e unitetit në qëndrimet ndaj Kosovës. Ai theksoi se një BE e ndarë në këtë çështje është e padrejtë ndaj Kosovës dhe minon besueshmërinë e vetë BE-së si një organizatë që përfaqëson vlerat e unitetit dhe paqes. Rama argumentoi se njohja e Kosovës nga të gjitha vendet e BE-së është thelbësore, jo vetëm për të ardhmen e Kosovës, por edhe për forcimin e Bashkimit Evropian. Mosnjohja e Kosovës, sipas tij, pengon zgjerimin e BE-së në Ballkanin Perëndimor dhe krijon një vakum që mund të shfrytëzohet nga aktorë të tjerë si Rusia dhe Kina, të cilët synojnë të rrisin ndikimin e tyre në rajon.

Rëndësia e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë. Një pikë tjetër qendrore e fjalimit të Ramës ishte nevoja për vazhdimin e dialogut mes Kosovës dhe Serbisë. Ai theksoi se dialogu i ndërmjetësuar nga BE-ja është rruga e vetme drejt një zgjidhjeje të qëndrueshme dhe normalizimit të marrëdhënieve mes dy vendeve. Rama shprehu mbështetjen e plotë të Shqipërisë për procesin e dialogut dhe bëri thirrje për një përqendrim më të madh nga ana e bashkësisë ndërkombëtare. Një marrëveshje përfundimtare mes Kosovës dhe Serbisë, sipas Ramës, do të ishte një faktor kyç për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor.

Mbështetja e Shqipërisë për Kosovën. Rama theksoi se Shqipëria do të mbetet një mbështetëse e palëkundur e Kosovës në arenën ndërkombëtare. Ai nënvizoi se pavarësia dhe integriteti territorial i Kosovës janë të pacenueshme dhe se Shqipëria do të bëjë gjithçka të mundur për të promovuar njohjen ndërkombëtare të saj dhe për të mbrojtur interesat e Kosovës në forumet ndërkombëtare. Rama shtoi se bashkëpunimi i ngushtë mes Shqipërisë dhe Kosovës është thelbësor për avancimin e interesave të përbashkëta dhe zhvillimin ekonomik, social dhe kulturor të të dyja vendeve.

Apeli për unitet evropian. Kryeministri Rama apeloi për një Evropë më të bashkuar dhe koherente në qëndrimet e saj. Ai theksoi se BE-ja duhet të veprojë si një bllok i unifikuar, pasi qëndrimet e ndara jo vetëm që dëmtojnë çështjen e Kosovës, por gjithashtu zbehin rolin e BE-së si një faktor stabiliteti në botë. Njohja e Kosovës nga të gjitha vendet e BE-së, sipas Ramës, do të forconte paqen dhe stabilitetin dhe se Kosova nuk mundet të mbetet peng i interesave politike të disa subjekteve ndërkombëtare.