Gobekli Tepe në Turqi është një nga vendet më të mrekullueshme arkeologjike. Është një vend i shenjtë nga epoka e gurit, i cili llogaritet të jetë mbi 10 mijë vjet i vjetër.

Ekspertët kanë vërtetuar tashmë se gdhendja në murin e kompleksit mund të jetë kalendari më i vjetër i njohur me anë të të cilit është ndjekur ndërrimi i stinëve.

Për momentin nuk dihet se çfarë funksionesh ka pasur Gobekli Tepe në bashkësinë e lashtë neolitike.

Me shumë mundësi është ndërtuar nga gjuetarët-mbledhës si shenjtërorja e parë e përhershme në botë. Zbulimet e fundit tregojnë se, të paktën për një periudhë, është përdorur edhe për të vëzhguar qiellin e natës, shkruan sciencealert.

Shtylla e shkaba

Në këtë kuptim, është veçanërisht interesante e ashtuquajtura Shtylla e Shkabës, mbi të cilën është gdhendur imazhi i një zogu në mes të modeleve të stilizuara.

Hulumtimi i mëparshëm, i udhëhequr nga inxhinieri kimik Martin Sweatmand nga Universiteti i Edinburgut, tregoi se figurat në kolonë mund të përfaqësojnë yjësitë, dhe gdhendjet e tjera mund të përfaqësojnë një goditje kometë rreth 13 mijë vjet më parë, domethënë një ngjarje përpara ndërtimit të monument.

Ndikimi i kometës së përmendur përkon me fillimin e epokës së vogël të akullit (Dryas i ri), por edhe me periudhën kur popullsia iu drejtua gjithnjë e më shumë bujqësisë; e cila nga ana e saj çoi në revolucionin neolitik.

Kalendari antik

Sweatman tani ka shkuar një hap më tej në analizimin e simboleve të gjetura në kompleks. Ai mendon se shenjat e shtyllave në formë V mund të përfaqësojnë ditët dhe gdhendjet mund të përfaqësojnë ngjarje të tjera kozmike.

Gjegjësisht, Sweatman numëroi dhe studioi të gjitha shenjat në formën e shkronjës V dhe zbuloi se nëse ato përfaqësojnë një ditë, një kolonë tregon një vit me 365 ditë, të përbërë nga 12 muaj hënor dhe 11 ditë shtesë që përbëjnë vitin diellor.

Zogu grabitqar në shtyllën e shkaba ka një simbol V rreth qafës së tij. Sipas analizës së Sweatman, ai zog mund të përfaqësojë një plejadë të lidhur me solsticin veror, domethënë simboli V në shpend mund të përfaqësojë vetë solsticin.

Figura të tjera të shtyllave kanë gjithashtu një shenjë V në qafë, si dhe statujat dhe figurat e gjetura gjetkë. Këto simbole, sipas Sweatman, mund të lidhen edhe me kalimin dhe regjistrimin e kohës.