Lisen Bashkurti

Pas një bllokimi të gjatë nga Greqia të procesit të integrimit të Maqedonisë në NATO dhe BE për shkak të debatit për emrin duket se zgjidhja erdhi. Negociatat e shumta e mjaft kontroverse përfunduan me emrin “Republika e Maqedonisë Veriore”. Është një përcaktim me nocion etnogjeografik.

Kalvari i debateve duket se ka qenë rreth nocionit që do të formulohej emri i ri. Ka pasur dy grupe propozimesh: një grup emrash me nocione thjeshtë historike dhe një grup emrash me nocione thjesht gjeografike. Emrat me nocione thjesht historike duket se kanë bartur ngarkesa etno-historike-kulturore me shumë ambiguitete, të papranueshme kryesisht nga pala greke. Emrat me nocione thjesht gjeografike kanë zbehur deri në fshirje identitetin etno-historik-kulturor dhe si të tillë janë hedhur poshtë gjatë bisedimeve nga pala maqedonase.

Zgjidhja erdhi si rezultat i kompromisit midis dy grupe emrash, të atyre historikë dhe gjeografikë së bashku. Ky emër kompromisi duket se kënaqë më së shumti të dyja palët: pala maqedonase ndjen të realizuar identitetin historik-kulturor (në pjesën e emrit ‘e Maqedonisë’), ndërsa pala greke ndihet e kënaqur sepse ka arritur ta ruajë identitetin antik të Maqedonisë, duke e lokalizuar gjeografikisht (në pjesën e emrit ‘Veriore’). Të dyja palët kanë lëshuar diçka nga vetja për t’ia dhënë palës tjetër, sikundër kanë fituar diçka për vete duke ia kufizuar palës tjetër. Zgjidhja duket të jetë e arsyeshme. Tipike formulë negociatash, ku asnjëra palë nuk fiton gjithçka, por edhe nuk humbet gjithçka. Është një rezultat win-win. Ose një fitore pa të humbur.

Edhe nga përvoja historike e diskurseve politiko-diplomatike për emrat e shteteve praktika e përcaktimeve etnike, e mpleksur me nocione gjeografike, ka qenë më e gjendur, më e pranueshme dhe, si rrjedhojë, më e qëndrueshme. Kështu kemi emrat e Koresë së Veriut, të Timorit Lindor etj., që janë përdorur në rrethana specifike, por në mënyrë të qëndrueshme.

Pas arritjes së kompromisit për emrin, Republikës së Maqedonisë Veriore i hapet rruga për të hedhur dy hapa të mëdhenj drejt integrimeve euroatlantike: anëtarësimit të plotë në NATO dhe hapjen e negociatave për anëtarësim në BE.

Në të dy këto dimensione të integrimit avancimi i Republikës së Maqedonisë Veriore është me dobi të madhe për vendin dhe për mbarë Ballkanin Perëndimor.