Nga: Frano Kulli

Me Mirush Kabashin, në përvjetorin e 100-të të Konferencës së Paqes, më 2019, në një aktivitet përnderues për Fishtën patëm shkëmbyer këtë bisedë:

– Qysh kur e mban Fishta titullin “Nderi i Kombit” – më pyet Mirushi.

– Nga 2002-shi-i – përgjigjem unë … Mirushi ishte aty e do të recitonte njërën prej poezive të Fishtës, fort të pëlqyer prej tij, “I d’buemi”. Po përpara se të fillonte, iu drejtua pjesëmarrësve në atë veprimtari:

– A e dini se tani së voni i është dhënë titulli “Nderi i Kombit” këtij burri – dhe bëri me dorë nga shtatorja e poetit kombëtar, aty pranë. – Po të njëjtin titull si ky burri mbaj edhe unë. Edhe pse e di veten me njëfarë kontributi në këtë vend … s’di se si ndihem … Nderi i kombit unë e nderi i kombit ky burrë … – e përmbylli parafjalën e tij atëherë Mirush Kabashi.

Më erdhi në kujtesë ky rrëfim i shkurtë i mjeshtrit të madh, në ditën e fundit jetës së tij këtu, atëherë kur po përcillej për në botën e qiellit. Pas veprimtarisë, drekuam së bashku, vetë i treti, me Tonin Çobanin. Edhe aty, në tavolinë te “Diella” në Kune, e rimorëm përsëri në bisedë Fishten:

– Gjergj Fishta ka nga të huajt katër dekorata të larta: “Mearif, kl. II, 1912”, akorduar prej qeverisë osmane, “Ritterkreuz” (1912), prej Austro-Hungarisë, prej Papa Piut XI “Medaglia di Benemerenza” (1925) dhe prej Mbretit të Greqisë, “Phoenix” (1931), të cilat figurojnë në jakën e zhgunit të fratit, në një foto të vitit 1932. Është edhe një tjetër, që pak është e njohur dhe rrallë përmendet … I dinte edhe Mirushi këto, po prapë ai e ngacmonte bisedën.

– Përpos katër dekoratave shumë të larta, ka edhe disa dhurata simbolike për t’u shënuar. Një tufë atdhetarësh të qytetit të Beratit i kushtojnë një pendë të artë, në shenjë nderimi e mirënjohjeje si shkrimtar e atdhetar (viti 1918). Po, ka një dhuratë të shtrenjtë prej Krajl Nikollës së Malit të Zi: një teste (komplet prej 12 copësh) lugë, pirunj e thika të arta, që Fishta e mbante në një vend të dukshëm të dhomës së tij në Kuvendin e Gjuhadolit dhe kishte dëshirë t’ua tregonte miqve, duke shtuar, jo pa ironi, se “këto janë punë krajlash”!

Kurse, më e larta medalje nderuese prej kombit të vet, të cilit i dha emër si pakkush ndër shqiptarë, i akordohet vonë, shumë vonë. Në vitin 2002, pra – rithekson me pezëm Mirushi … Nuk e di a e mbajnë këtë titull, më të lartin titull zyrtar nderimi ata baballarët e vërtetë të kombit, emër për emër ata, që historia jonë i ka shënuar si të tillë. Të gjithëpranuar e të pakontestuar … Ata, që në historitë e kombeve të qytetëruara kanë zënë vend në tempuj …

Atë ditë, unë edhe Tonini mësuam prej tij atë kumtin e trishtë të sëmundjes. Sapo ishte kthyer nga Turqia, i diagnostikuar me të keqen, por jo me shpresa të humbura. Në prillin e sivjetëm ishim prapë së bashku në Namur (Belgjikë), të ftuar të shoqatës “Nënë Tereza”, prej Arjan Bajraktarit, stërnip i Çun Mulës emërmadh të Hotit. Për Fishtën … për “Gjuha shqype” tash, e për të tjera poezi që Mirushi i kishte për zemër. Me mjeshtërinë e rrallë që ai kishte e me pasionin e pashtershëm … deri në frymën e fundit.

Pastë dritë, Mirushi i mirë!