Nga New Yorku-SHBA shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

New Yorku ka një rëndësi të veçantë për shqiptarët në përgjithësi dhe për Kosovën në veçanti, për disa arsye të rëndësishme:

Për shqiptarët në përgjithësi:

New Yorku është shtëpia e një prej komuniteteve më të mëdha dhe më të organizuara shqiptare në SHBA. Ky komunitet ka luajtur një rol të madh në promovimin e çështjeve shqiptare dhe në ndihmën për ruajtjen e identitetit kombëtar.

Si qytet ku ndodhet selia e Kombeve të Bashkuara, New Yorku ka shërbyer si një platformë për ngritjen e zërit të shqiptarëve në nivel ndërkombëtar, veçanërisht në lidhje me çështjet e të drejtave të njeriut dhe të drejtës për vetëvendosje.

Për shumë shqiptarë emigrantë, New Yorku përfaqëson mundësinë për të ndërtuar një jetë të re, duke sjellë një ndikim të rëndësishëm ekonomik dhe kulturor mbi komunitetin shqiptar në mbarë botën.

New Yorku ka qenë qendër e lobimit për Kosovën, veçanërisht në periudhën e shpalljes së pavarësisë dhe njohjeve ndërkombëtare. Ambasadorët dhe përfaqësuesit e Kosovës në Kombet e Bashkuara dhe në SHBA kanë zhvilluar shumë takime kyçe në këtë qytet.

Selia e Kombeve të Bashkuara në New York ka qenë një arenë ku çështja e Kosovës është diskutuar shpesh. Vendime të rëndësishme për Kosovën, si Rezoluta 1244 dhe zhvillimet pasuese, janë trajtuar aty.

New Yorku ofron mundësi për Kosovën që të angazhohet me shtetet që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e saj, duke ndërtuar marrëdhënie diplomatike dhe duke promovuar interesat e saj kombëtare.

Për shqiptarët dhe Kosovën, New Yorku nuk është thjesht një qytet, por një qendër strategjike për afirmimin e identitetit dhe interesave kombëtare në nivel global.

New Yorku është një nga qendrat më të rëndësishme për shqiptarët dhe Kosovën, duke luajtur një rol kyç në zhvillimet historike dhe diplomatike që kanë ndikuar në fatet e kombit shqiptar. Ja një analizë më e gjerë dhe e ilustruar me raste konkrete:

New Yorku ka një nga komunitetet më të mëdha shqiptare në botë jashtë trojeve shqiptare. Kjo diasporë ka kontribuar fuqishëm në zhvillimin ekonomik, kulturor dhe politik të shqiptarëve.

Në vitet ’90, komuniteti shqiptar në New York, përfshirë organizata si The Albanian American Civic League dhe liderë si Joe DioGuardi, luajtën një rol të jashtëzakonshëm në ndërgjegjësimin e opinionit publik dhe të institucioneve amerikane për çështjen e Kosovës. Protestat e organizuara në New York gjatë luftës në Kosovë ishin një mjet i fuqishëm për të rritur presionin ndaj administratës amerikane dhe Kombeve të Bashkuara.

Komuniteti shqiptar ka ndërtuar xhami, kisha dhe qendra kulturore, si Kisha Ortodokse Shqiptare “Shën Nikolla” dhe Qendra Islame Shqiptare. Këto institucione kanë qenë pika kyçe për ruajtjen e gjuhës dhe kulturës shqiptare.

Si selia e Kombeve të Bashkuara (OKB), New Yorku është një nga vendet kryesore ku trajtohen çështjet ndërkombëtare. Në historinë moderne të Kosovës, New Yorku ka qenë qendra e disa zhvillimeve kyçe.

Pas luftës në Kosovë, Këshilli i Sigurimit i OKB-së, që mblidhet në New York, miratoi Rezolutën 1244, e cila vendosi administratën ndërkombëtare në Kosovë nën UNMIK. Ky ishte një moment vendimtar për të ndaluar konfliktin dhe për të ndërtuar bazën drejt pavarësisë së Kosovës.

Pas shpalljes së pavarësisë në 2008, delegacione nga Kosova, përfshirë presidentët dhe kryeministrat, kanë zhvilluar takime të shumta në Kombet e Bashkuara dhe me përfaqësues të vendeve që ende nuk e kanë njohur shtetin. Një shembull i njohur është fjalimi i ish-presidentes Atifete Jahjaga në OKB, ku ajo mbrojti të drejtën e Kosovës për njohje ndërkombëtare.

SHBA-ja ka qenë aleati më i madh i shqiptarëve dhe Kosovës, dhe shumë vendime kyçe janë marrë duke përdorur New Yorkun si një platformë.

Protestat dhe aktivitetet e komunitetit shqiptar në New York ndihmuan të krijohej një opinion publik në SHBA që mbështeste ndërhyrjen humanitare të NATO-s në vitin 1999. Ky lobim ndikoi që administrata e Presidentit Bill Clinton të vepronte në Kosovë, duke parandaluar një gjenocid të mundshëm.

Shqiptarët kanë arritur të integrohen me sukses në shoqërinë amerikane, duke u bërë pjesë e rëndësishme e jetës kulturore, politike dhe ekonomike të New Yorkut.

Biznesmenë si Harry Bajraktari dhe Mark Gjonaj kanë ndikuar fuqishëm në përfaqësimin e shqiptarëve në këtë qytet. Mark Gjonaj, si anëtar i Këshillit Bashkiak të New Yorkut, ka promovuar çështjet shqiptare dhe ka kontribuar në ngritjen e zërit të komunitetit shqiptar në arenën politike.

New Yorku ka qenë shpesh vendi i organizimit të protestave dhe mbledhjeve që kanë mbështetur kauzën e Kosovës dhe të shqiptarëve.

Në vitet ’90, mijëra shqiptarë nga New Yorku organizuan protesta përpara selisë së OKB-së, duke denoncuar krimet e regjimit serb në Kosovë. Këto protesta tërhoqën vëmendjen e mediave ndërkombëtare dhe ndihmuan të krijohej një sensibilizim i gjerë për situatën në Ballkan.

New Yorku mbetet qendra kryesore për diplomacinë globale. Për Kosovën, sfidat si sigurimi i njohjeve të mëtejshme, anëtarësimi në OKB dhe përfaqësimi më i mirë në institucionet ndërkombëtare janë prioritete që lidhen ngushtë me punën diplomatike që zhvillohet në këtë qytet.

New Yorku është pika kyçe për përpjekjet e Kosovës për të siguruar anëtarësimin në Kombet e Bashkuara. Takimet dypalëshe dhe shumëpalëshe që zhvillohen këtu kanë një ndikim të madh në këtë drejtim, sidomos me shtetet që ende e kundërshtojnë pavarësinë e Kosovës.

New Yorku është një qendër ku bashkohen fuqitë më të mëdha politike dhe diplomatike, duke e bërë atë vendin ideal për shqiptarët dhe Kosovën që të promovojnë interesat e tyre kombëtare. Përmes diasporës së fortë, rolit të saj historik në çështjet diplomatike dhe mbështetjes së SHBA-së, ky qytet vazhdon të jetë një pikë strategjike për avancimin e pozitës së shqiptarëve dhe të Kosovës në botë.