Albina Hyseni

Një nga problemet më të mëdha me të cilin po ballafaqohet bota sot është ndryshimi klimatik, një dukuri e cila shpesh po kalon e pavërejtur nga konfliktet dhe krizat politike në botë. Vëmendja tërhiqet vetëm atëherë kur dërgojmë për lajme për uragan dhe vërshime të cilat shpesh marrin edhe jetë njerëzish. Çdo ditë e më tepër jemi dëshmitarë të ndryshimeve drastike të motit, të cilat e prekin në masë të madhe shëndetin tonë. Ngrohja globale që shkaktohet nga ndryshimet klimatike sjell një rritje të valëve të nxehtësisë dhe ne e dimë se çfarë do të thotë kjo për njerëzit me sëmundje të zemrës, me astmë dhe sëmundje të tjera. Pak dihet ose pranohet se aktiviteti njerëzor ka një rol të madh në shkaktimin e këtyre fatkeqësive, së pari me prodhimin e dioksid karbonit dhe efekti serrë që kanë ndikim në ngrohjen e atmosferës. Efekti më i dukshëm i kësaj dukurie është rritja e nivelit të detit, që rezulton me përmbytje në zonat e ultë bregdetare dhe si e tillë mund të jetë një kërcënim i vërtetë për shumë vende.

Shkencëtarët paralajmërojnë për më shumë stuhi të forta dhe thatësira të shpeshta në tërë planetin. Këto gjera mund të sjellin vetëm uri. Dhe kudo ku ka uri, ka edhe konflikt. Dhe ky është konflikti më i keq. Dhe kështu bota bëhet më pak e sigurtë dhe stabile dhe gjithnjë e më e dhunshme. Por, çfarë mund të bëjmë ne që t’i reduktojmë rreziqet e tilla dhe të gjejmë një zgjidhje afat-gjatë? Zëvendësimi i naftës, thëngjillit dhe gazit me energji të ri-përtëritshme, mbjellja e drurëve dhe riciklimi i më shumë produkteve mund të përmirësojnë dukshëm situatën.

Çfarë mund të bëjnë qytetarët për ta ndalur ndryshimin klimatik? Përgjigja ime do të ishte: SHUMË. Shfrytëzimi i transportit publik në vend të veturave private, përdorimi i qeseve më të qëndrueshme në vend të atyre plastike, përdorimi i klimës vetëm në rastet kur absolutisht është e nevojshme janë vetëm disa nga gjërat të cilat mund të kontribuojnë ndjeshëm për ta ndalur dukurinë. Kjo është dicka që të gjithë ne mund ta bëjmë.

Ndryshimi klimatik është një problem global dhe Kosova nuk është imune ndaj rrezikut dhe kërcënimit të vijnë nga kjo dukuri. Përveç këtij problemi, ne të gjithë jemi të vetëdijshëm për sfidat e ambientit me të cilat ballafaqohet Kosova. Gjatë gjithë dimrit kemi marrë raporte të cilat kanë treguar një nivel alarmues të ndotjes së ajrit, i cili në shumicën e ditëve është cilësuar si i rrezikshëm. Ka qenë thjeshtë e pamundur të mos shqetësohemi dhe të frikësohemi për shëndetin tonë. Dhe pastaj kemi problemin e menaxhimit të mbeturinave, i cili ka mundësi të jetë më i keqi në rajon dhe si i tillë është larg plotësimit të standardeve të BE-së në këtë fushë. Nuk na duhen argumente të forta për këtë, sepse mjafton që ta hedhim shikim përreth dhe të shohim hedhjen e mbeturinave dhe një numër të deponive ilegale përgjatë rrugëve dhe në lumenj. Në të gjithë kemi përgjegjësi që shkojnë përtej oborreve tona, që do të thotë se duhet të kemi rrugë dhe hapësira publike të pastra njësoj siç i kemi shtëpitë tona. Nuk ka dyshim se të gjithë ne duam të jetojmë në një mjedis të pastër dhe të sigurtë, të pimë ujë të pastër dhe të thithim ajër të freskët. Prandaj, kjo është një çështje e cila duhet të merret si prioritet nga të gjithë.

(Autorja ka studiuar Administratën publike, marrëdhëniet ndërkombëtare si dhe studimet Evropiane, ka njohuri të gjërë psikologjike, është Teknike Farmaceutike si dhe teksteshkruese shkencore)