AJAZ EMINI

Në “Operacionin e Forcave Aleate” (Operation Allied Force) personazhet kryesore të arenës së bombardimeve 78 ditësh të NATO’s mbi forcat paramilitare ushtarake serbe, aksioni botës perëndimorë udhëhiqej në tërësi nga Komanda Supreme e Aleancës së NATO’s në Bruksel: në krye me Gjeneralin Wesley Clark, i njohur për sukseset e tijë nga Lufta ne Vietnam dhe tani edhe në Luftën e Kosovës, Lt. Gjenerali Michael E. Short komandues i përgjithshëm i forcave ajrore në Luftën e Kosovës, Gjenerali Henry Shelton kryeshefi i shtabit të përgjithshëm, Gjeneral Henry Shelton, ishte i njohur nga Lufta në Vietnam dhe tani për operacionet në Kosovë, Gjenerali John Walter Hendrix i njohur nga lufta e Vietnamit, në luftën e Gjiut në Lindjen e Mesme dhe tani si dirigjues i bombardimeve me grupin tonë bashkëpunues prej Kukësit në Shqipëri për Luftën e Kosovës si fitues i shumë çmimeve, medaleve dhe meritave ushtarake, Gjenerali Kudusi Lama Komandant i Divizionit të Këmbësorisë në Kukës dhe Shtabit të Përgjithshëm ndërmjetësues i ynë me NATO’n për bashkëpunim me UÇK’në, dhe Gjenerali i UÇK’së Agim Çeku i njohur dhe dekoruar nga luftërat në Kroaci, Bosne dhe Hercegovinë dhe tani në Kosovë.

Operacioni i Forcave Aleate filloi më 24 mars 1999, duke u shfrytëzuar mëse 250 aeroplanë amerikanë, duke përfshirë 120 aeroplanë luftarakë, 7 bombardues të mëdhenjë B-52, 6 bombardues B-2, 10 aeroplanë zbulues, 10 aeroplanë luftimi dhe kërkim shpëtimi,  3  aeroplanë  komandës  të  platformës  sëkontrollit edhe 40 aeroplanë tankera për rimbushjen në ajër të aeroplanëve luftarak. Në këtë akcion morën pjesë edhe 13  shtetet tjera  pjesëtare të aleancës së NATO’s që kontribuan me forcat e tyre të aviacionit ajror.

Gjatë natës së parë SHBA’ja dhe NATO’ja bënë mëse 400 misione fluturimesh, në përbërje të 120 misioneve të sulmeve kundër 40 caqeve.

Në ditën e  dytë  të  operacionit,  Forcat Ajrore Amerikane me aeroplanët e tyre F-15 qëlluan dhe rrëzuan 2 aeroplanë luftrak serb MiG-29, si dhe qëlluan caqe të tjera.

-Qëllimi i Operacionit të Forcave Aleate ishte si kundërpërgjigje të represaljes serbe mbi popullatën e pa armatosur civile në Kosovë. Me këtë operacion shpresohej dhe pritej ndërprerja e menjëherëshme e të gjitha sulmeve serbe mbi popullatën e pa mbrojtur civile shqiptare, si dhe tërheqja e të gjitha forcave serbe, si ajo e personelit ushtarak, policor si dhe paramilitare nga Kosova.

Plani i Perëndimit e në veçanti ai amerikan ishte që në Kosovë të sillen forcat paqëruajtëse, dhe në veçanti forcat e NATO’s, si dhe të sigurohej kthimi i refugjatëve shqiptarë të dëbuar nga shtëpitë e tyre, si dhe t’i ofrohej ndihma reugjatëve nëpërmjet organizatave humanitare. Gjithashtu ishte edhe plani për formimin e forcave politike për vetëqeverisje të vendit mbrenda Kosovës.

E shtunë 24 prill 1999

-Oficeri i cili erdhi dhe më mori nga çadra e linguistëve për në njësinë e tijë, ishte Kapiteni Lerner i Armatës Amerikane që po udhëhiqte Njësinë e Artilerisë me ”MLRS” Lancuesit Raketorë (Multiple Launch Rocket System). Kjo njësi me të cilën isha edhe unë tani po bënin përgaditjet finale në rastë të futjes së këmbësorisë mbrenda arenës së luftës në Kosovë kundër forcave të armikut gjakatarë Serb.

Për momentin këtu në Rinas kishim 27 Lancues Raketash MLRS të cilët ishin të gatshme për të sulmuar objektivat serbe, me të cilat mundeshte të sulmohej në një distancë prej Shqipërisë ku ishim ne, deri në qytetin e Beogradit. Këto raketa kishin fuqinë që në objektivat e caktuara të shkatërronin gjithçka që gjindej në atë perimetër, në përmasa të një stadiumi të futbollit.

Gjithashtu përballë nesh ku ishim vendosur kishim edhe njësinë e helikopterëve ushtarak, e që ishin ndër më të avancuarit në botën e kësajë teknologjie luftarake, aty kishim 24 helikopterë Apache AH-64, të cilët kishin arritur në këtë vend që nga 04 Prilli 1999, dhe ishin të gatshëm në çfarëdo momenti për të sulmuar forcat e armikut.

Vend qëndrimi im tani ishte në një çadër ushtarake, në mes të livadheve ku po na rrethon balta e cila ishte shkaktuar nga levizjet e ushtarëve amerikan për rreth në Aeroportin e Rinasit, i cili gjindet rreth 20 km. nga kryeqendra e Shqipërisë – Tirana, (Kryeqyteti i Shqipërisë), buzë pistës së aterimit të aeroplanëve, e që ç’do aeroplan që ngritej apo lëshohej në Aeroportin e Rinasit, gati se na i çonte të gjitha çadrat në ajër, dhe na dridhte me gjithëçka që kishim! Në  anën tjetër kisha  pamjen  magjepëse të kurorës së maleve të Krujës, atje ku heroi ynë legjendar Gjergj Kastrioti-Skenderbeu ku prej andej me shumë sukses e mbrojti Arbërinë nga Perandoria e Osmanlinjve për 25 vjet rresht.

Këtë vend ku po qëndronim ne tani edhe ushtarët Amerikan veçëse e kishin emëruar si“Kampi i Baltës” (Mud Camp). Koha që nga ardhja jonë në këtë vend ishte pothuajse çdo ditë me shi dhe mbante mjaftë ftohët, e që po përngjante më shumë si stinë vjeshte edhe pse ne ishim në pranverë, ku edhe balta na e bënte edhe më të mërzitshëm qëndrimin tonë në këtë vend. Kishte aq shumë baltë saqë për herë të parë në jetën time kam parë që ushtari të mbetë në të, dhe për të dalë nga balta shokët e tijë i hodhën litarë duke ngrehur zvarrë e nxorrën prej balte! Koha ishte aq e keqe saqë kishte detyruar edhe aviacionin e NATO’s që të ndërpresë bombardimet mbi forcat e armikut serb në Kosovë dhe mbrenda Jugosllavisë. Në mbrendësi të çadrës kishim nivelin e ujit rreth 5cm., dhe gjithkund ku e lëshoje këmbën ishe në ujë. Sa për t’ia përmirësu kushtet vetes neve morëm zallin me kova dhe sollëm aty afër dhe shtruam mbrenda çadrës disa rrugica zalli, sa për të mundë me shku deri te shtretërit tanë aty ku bënim gjumin në krevatin e metaltë në thesin e gjumit. Për fillim problem kryesor ishte edhe pastrimi i trupit (larja) sepse nuk kishim ujë të nxehtë dhe të rrjedhshëm. Për pastrim përdornim bidona plastike me 1.5 litër ujë të cilin e nxehnim pak sa për të larë flokët! Çadrat ishin rreth 100 metra në largësi nga pista e aeroportit, dhe zhurma e aeroplanëve ishte e pa durueshme, por ndoshta edhe shumë e rrezikshme në rastë të ndonjë aksidenti të aeroplanëve.

Trafiku ajror gjatë kësajë kohe në Rinas ishte mjaftë i ngarkuar, dhe ky aeroport tani po shfrytëzohej  kryesisht  e  vetëm  se  për  aeroplanët ushtarakë të NATO’s, e në veçanti të Forcave Ajrore Amerikane si edhe të disa prej aeroplanëve kargo që po sjellnin ndihma për refugjatët nga Kosova, të cilët ishin të shpërndarë gjithëkund nëpër Shqipëri.

Ndihmat vinin nga vendet e ndryshme të botës. Në çadrën ku isha vendosë unë, shumica ishin epror të gradave më të larta ushtarake, si dhe aty afër meje ishte edhe një gazetar që kishte raportu nga shumë luftëra, nëpër shtetet e ndryshme nga të gjitha kontinentet e rruzullit tokësorë, e që quhej Doug Mellgreen, i cili raportonte nga Shqipëria për“Associated Press”. Ai raportonte rregullisht për përgaditjet dhe gadishmërinë e forcave amerikane prej këndej kampit ushtarak të Rinasit nga Shqipëria. Meqenëse kishte shtratin e tij shumë afër meje në këtë çadër, gjatë kohës së lirë shkëmbenim informata të ndryshme me të, unë nga ato ushtarakë e ai nga lajmet më të reja nga rajoni, sepse kisha humbë lidhjet me të gjithë botën jashta kampit ushtarak në Rinas që kur kisha ardhë këtu në Shqipëri! Gjatë ditëve të para nuk kisha aq shumë punë dhe nuk isha i nxanun, përveçëse nganjëherë që shkonim me eprorin tim ushtarak Kapitenin Lerner në një familje shqiptare e cila po jetonte shumë afër çadrave ushtarake Amerikane. Këtij shtëpiakut shqiptar i ishte dhënë urdhëri që të largohej nga kjo pronë, mirëpo ai refuzonte të largohej prej aty për derisa nuk i paguhet ajo shtëpi e cila i përngjante më tepër një shtalle të vogël. Komanda ushtarake vendosën që t’ia paguajnë mirëpor problemi po qëndronte se ai nuk kishte kurrëfarë dokumentacioni të cilin e bënte pronar të asajë prone dhe atij objekti banues. Arsyeja pse kërkonin largimin e kësajë familje ishte më tepër për shkak të sigurisë ushtarake, sepse ata ishin krejtësisht afër çadrave ku ishim të vendosur edhe ne pjesëtarët e Armatës Amerikane.

Informacionet e 24 orëve të fundit

-Gjatë ditës së sotme 36 raketa kishin qëlluar qytetin e Nishit, i cili ndodhet rreth 200 km larg Beogradit, në këtë sulm të NATO’s ishin qëlluar depot e karburantëve si dhe rafineria. Gjithashtu ishte qëlluar edhe depoja e karburantëve në Novi Sad, si dhe ura e fundit që kishte mbetur pa u dëmtuar, po edhe depoja e karburantëve në fshatin Bogutovac u qëllua sot nga bombarduesit e NATO’s. Në Novi Pazar ishin ndëgjuar më se 20 eksplodime të ndryshme.

Sipas informatave të Beogradit u tha se edhe Prishtina ishte qëlluar nga 15 raketa, si dhe ishte sulmuar edhe baza e forcave operuese të ushtrisë serbe në Kosovë.

Për derisa diplomacia amerikane po fliste për demilitarizimin e Kosovës, pushteti serbo-jugosllav po refuzonte prezencën e forcave ushtarake të huaja në  territorin  e  Kosovës,  sepse  ligji  mbi  tërësinë teritoriale të Jugosllavisë nuk po lejonte një gjë të tillë. Presidenti  i  Ukrainës  Leonid  Kuchma  kishte propozuar që në forcat paqëruajtëse në Kosovë duhen të jenë vetëm ato forca, shtetet e të ciliave nuk kanë marrë  pjesë  në  bombardimet  e  NATO’s!  Ai  tha gjithashtu se forcat paqëruajtëse që do të vijnë në Kosovë duhet të kenë besim tek pala serbe, dhe duke thënë  se  pjesëmarrja  e  trupave  ruse  është  mëse esenciale!.

E diel 25 prill 1999

Edhe sot koha ishte me shumë të reshura shiu, binte aq shumë shi dhe po bënte aq zhurmë të madhe mbi çadrën tonë sa edhe shiu filloi të depërtojë në mbrendësi të cadres. Gjatë natës na prishi gjumin shumë herë, sepse pikat e shiut na qëllonin si me qëllim drejt mbi kokat tona. Kohë pas kohe duhej të lëviznim shtretërit nga një anë në tjetrën, kinse më mirë që mos të lagemi. Për fat të mirë unë gjeta një copë kartoni të madh, të cilin e rregullova mbi shtratin tim, e vura mbi vete që sadopak të më mbronte nga ramja direkte e shiut. Pra këtë e bëra sa për mos t’u lagur!

Gjatë ditës së sotme dola në teren me Kompaninë Raketore“Çarli” (Charlie) me Lancuesit Raketorë MLRS (Multiple Launch Rocket System) të cilët mundë të kishin cakun e sulmit në distancë deri në 640 km. largësi, si dhe cakun e shkatërrimit në përmasa të një stadioni futbolli. Në pamje dukej si një lloj autoblinde e cila mundë të arrinte shpejtësinë deri në 65 km. në orë. Me Lancuesit Raketorë MLRS, ne ishim të shoqëruar edhe nga 2 Hamveev ( xhipa ushtarak) si dhe një kamion ushtarak edhe disa ushtarëve të armatosur. Nga baza ushtarake e Armatës Amerikane në Rinas ne dolëm për disa kilometra jashtë bazës, jo edhe aq shumë larg Aeroportit të Rinasit, për të bërë kalibrimin e pikave të ndryshme sulmuese në rastëse do të na ipej komanda për ndonjë sulm të këmbësorisë kundër forcave të armikut serb. Po, qëllimisht sepse sulmi mundë të bëhej edhe në distancë nga mbrendësia e Shqipërisë, prej ku mundë që të qëllonin edhe qytetin e Beogradit sipas fjalëve të ushtarakëve të cilët po i shoqëroja gjatë këtij misioni. Pas disa orësh kalibrimi në fushën e hapur, përsëri u kthyem mbrenda bazës ushtarake ku edhe morëm zhavor për t’i shtruar rrugicat për në shtrat mbrenda çadrës sa për t’u mbrojtë sadopak nga balta që ishte gjithkund. Pjesën tjetër të ditës e kaluam të qetë, duke lexu një libër xhepi ushtarak që quhej “Doracaku i Ushtarëve” (The Solder’s Hanbook), të cilin na i kishin dhënë eprorët ushtarak në Aeroportin e Ramstein’it në Gjermani, para se të nisemi për në Shqipëri. Ishte një libër doracak i vogël ushtarak në të cilin jepeshin informacione elementare për tërë rajonin ku po bëhej zbarkimi i trupave amerikane, aty jipej një përshkrim i shkurtë për shtetet: Shqipërinë, Jugosllavinë, Maqedoninë, ku aty përshkruhej ana gjeografike, nacionalitetet, religjionet, palët e konfliktit, liderët e këtyre palëve si dhe llojet e armatimeve që përdorin. Me më tepër detaje ishin të përshkruara pjesët e palëve në knflikt: ajo e UÇK’s dhe pala serbe. Aty jepeshin detajet edhe të emrave me fotografi të Shtabit të UÇK’s, si dhe të shtabit të përgjithshëm ushtarako policor të Serbisë. Aty përshkruhej edhe armatimi i tyre që posedonin në luftë si: UÇK’ja si dhe pala serbe.

Informacionet e 24 orëve të fundit

-Aviacioni i NATO’s sot bombardoi transmetuesin e televizionit serb, 10 mila (15 Klm.) në afërsi të Beogradit, mirëpor vetëmse pas disa orësh më vonë, TV- serb përseri filloi transmetimin e programit të tyre, mirëpor me kapacitet tepër të kufizuar.

Që nga fillimi i bombardimeve numri i refugjatëve kosovarë kishte arritur në 600,000, kurse edhe disa qindëra mijëra refugjatë kosovarë ende po endeshin maleve dhe vendbanimeve mbrenda Kosovës. Ata po kërkonin rrugën e shpëtimit, për të ikur jashtë kufinjve për shkak të agresionit të egër serb…

E hënë 26 prill 1999

Qysh kur erdhëm në Shqipëri, koha ishte thuajse çdo ditë me shi dhe e ftohtë. Edhe sot binte shi! Me kompaninë “Bravo” u nisëm në drejtim të Lezhës. Edhe sot sikur ditëve të më parme ishim në shoqëri të 12 automjeteve    ushtarake:  hamvis, autoblinda, kamiona ushtarak si dhe Lançuesit Raketor MLRS.

Shkuam deri në afërsi të qytetit të Lezhës, atje ku më 2 Mars 1444 nën udhëheqjen e kryetrimit Skenderbeut ishte bërë Kuvendi i Lidhjes së Lezhës. Në Lezhë u bë edhe aleanca  ushtarake në mes  të prijësve të krahinave arbërore dhe atyre serbe, për tu mbrojtur nga Perandoria Osmane.

Lezha më vonë njihet edhe si vendi ku ishte varrosë pas vdekjes edhe kryetrimi i Arbërisë, Gjergj Kastrioti-Skenderbeu.

Gjatë rrugës ndaluam në disa vende ku po bëhej kalibrimi Lancuesve Raketor. Kjo bëhej me plan për në raste të ndërhyrjes së trupave të këmbësorisë së NATO’s kundër forcave serbe në mbrendësi  të Kosovës! Gjatë rrugës hasëm në shumë turma njerëzish të moshave të ndryshme, të rinjë dhe të moshuar, dhe që rregullisht na prisnin me duartrokitje dhe bërtisnin me duart lartë UÇK, UÇK, UÇK, e disa të tjerë po na përcillnin lëvizjet e kolonës tonë disi të habitur. Gjatë rrugës në shumicën e vend ndalimeve, menjëherë njerëzit nga kurreshtja na ofroheshin të shohin se ç’bënim. Atëherë kur unë nga mesi i ushtarëve i përshëndesja në shqip, për një kohë ata mbeteshin disi të habitur se si ushtari amerikan po na flet Shqip. Ata përnjëherë ma kthenin “O ju dini të flisni shqip?!”. Unë ia ktheja: “Po ore, a po më kuptoni, edhe unë jamë shqiptar si ju! ”Pastaj vijonin një mori pyetjesh të ndryshme “Prej nga vini, ku po shkoni, kur do të filloni sulmin, a do ta çlironi edhe Shqipërinë nga liderët tanë? ”etj. Nga njerëzit prej të cilëve siç po shihnim, ishin mjaftë të mërzitur me sistemin e tyre udhëheqës! Pas 4 orësh lëvizjeje, përsëri u kthyem në bazën ushtarake të Aeroportit të Rinasit.

Sot për darkë për herë të parë na u servua ushqim i nxehtë, sepse deri më sot ishim ushqyer vetëm me ushqim të paketuar ushtarak “Ushqim i gatshëm për t’u ushqyer” (MRI), i cili veçëse kishte filluar të na mërzitet! Darka ishte e mirë dhe mjaftë festive, ku kishim ushqim të nxehtë, e përbërë nga një copë mish lope (T-Bone Steak), me patate të fërguara, tamak misri si dhe sallatë jeshile. Pas kësajë darke që të gjithë të kënaqur u shpërndamë në drejtimet tona, secili po ikte në drejtim të çadrave për t’iu kthyer pushimit të rahatshëm. Gjatë mbrëmjes së sotme, dikur vonë rreth orës 1:30 të mëngjesit nëpërmjet të një tranzistori të vogël të cilin e bleva prej një ushtari i cili po kthehej për në Gjermani, ndëgjova se kishte ndodhe një aksident me helikopterët Apachi AH-64 gjatë manevrimeve natën diku afër kufirit me Kosovën, rreth 50 Milja (80 km.) larg Aeroportit të Rinasit. Në këtë aksident kishin pësuar dy pilotët amerikan me lëndime të lehta. Këta ishin ushtarë të cilët sigurisht se i kishim takuar sepse ishin nga baza e Rinasit ku ishim edhe ne, poashtu edhe helikopterët ishin pas çadrës ku ishim vendosë edhe ne. Sipas informacioneve vlera e një helikopteri Apache AH-64 kushtonte $16 Milion, por përsëri vlera e pilotit është shumë më e madhe dhe e pazëvendësueshme.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Sot ishte dita 34 e bombardimeve të NATO’s. Sipas informatave të forcave aleate, thuhet se sot aviacioni i NATO’s kishte qëlluar urën e fundit mbi lumin Danub në Novi Sad të Serbisë. Gjatë kësajë dite u qëllua edhe depoja e karburantëve në afërsi të Valevës, u qëllua edhe aeroporti i Somoborit në afërsi të kufirit të Hungarisë.

Në rrethin e Prishtinës ishte qëlluar aeroporti civilo ushtarak i Sllatinës.

Gjatë misionit të trajnimeve në Shqipëri në ditën e sotme në orën 22:40 të mbrëmjes ndodhi edhe aksidenti i helikopterit Apachee AH-64 për të cilin nuk u dhanë shumë informata, por për fat të mirë që të dy pilotët kishin shpëtuar.

Nga informatat e NATO’s, tani në bazën ushtarake të Rinasit në Shqipëri kishim 23 helikopter Apachee, si dhe 33 helikopterë ndihmës, 18 Lancues Raketash MLRS me 3,400 ushtarë amerikan, që janë të gatshëm për në akcion kundër forcave serbe. Tani po bënin planet edhe për formimin e një force prej 200,000 ushtarë të Aleancës së NATO’s. Kjo bëhej në rast të ndërhyrjes së këmbësorisë kundër forcave jugosllave, për çka edhe vetë Presidenti Clinton tha se është i gatshëm që të thirr edhe 33,000 rezervistë amerikan…

E martë 27 prill 1999

Tani unë më kisha hy në rutinën ushtarake. Si çdo ditë edhe sot u zgjuam rreth orës 6:00 të mëngjesit, rreth orës 7:00 morëm ushqimin e mëngjesit, dhe gjatë asajë kohe mu afrua Kapiteni Lerner me një officer tjetër. Ata më njoftuan se pas ushqimit duhet të bëhem gati (edhe pse çdoherë isha i gatshëm për akcion) sepse do të nisemi menjëherë në detyrë. Do të dilnim në teren për të bërë verifikimin edhe të disa pikave tjera strategjike, pasi se tani veçëse po pritej urdhëri për sulm nga Shtabi i Përgjithshëm i NATO’s (Amerikan).

Pritej dhezja e raketave nga pala jonë prej këndej në mbrendësi të kufirit të Shqipërisë, për t’i treguar armikut serb se ne jemi të gatshëm për t’i luftuar deri në fund. Kërcënimi ynë ishte i vërtetë, nuk ishin si ato të lidershipit serb që çdo ditë po e shtynin me rrenat e tyre bajate. Ishte koha për t’i treguar se këtu nuk kishte shaka.

Dikur pas orës 3:00 pas mesnate, u nisëm në një kolonë të gjatë me Lancues Raketash MLRS, shumë autoblinda dhe automjete të tjera të rënda dhe të lehta ushtarake. Të gjithë u nisëm pa bërë shumë zhurmë dhe me dritat e automjeteve të bllokuara që mos të shiheshin në terr nga largësia. Edhe kësajë here morëm të njejtën rrugë drejt Fushë Krujës, të cilën rrugë e kishim kaluar shumë here. Dolëm lartë në kodrinat andej prej nga ishte planifikuar sulmi! Kjo ishte  dita  më  e  lumtur  për  mua,  si  dhe  të  gjithë ushtarakëve që kisha për rreth, sepse koha jonë në Rinas veçëse kishte filluar të tregojë monotoninë e sajë. Isha shumë i lumtur, pasi se më në fundë po mirrja pjesë edhe unë në një sulm direkt së bashku me Ushtrinë Amerikane mbi forcat gjakatare serbe. Për forcat të cilat kishim të mbjellur shumë urrejtje. Po, për shkak të krimeve që po bënin anë e mbanë Kosovës mbi popullatën e pa mbrojtur shqiptare. Ky sulm kundër forcave serbe do të shënonte edhe sulmin e parë nga tokat shqiptare, prej Forcave të NATO’s. Njëri nga eprorët ushtarak amerikan erdhi tek unë dhe më tha: “Cakun e parë të sulmit me raketa ndaj ushtrisë serbe që do të fillojmë sonte është një cak në afërsi të qytetit të Prishtinës! ”Së bashku që të gjithë u gëzuam pa masë, të cilin gëzim e shprehëm me grushta lartë të gjithë së bashku. Më në fund na erdhi dita që të shporrim forcat fashiste serbe nga trojet shqiptare, atje ku kishin bërë dhe po bënin masakrat e pa numërta mbi njerëzit e pa fajshëm dhe të pa mbrojtur. Ishte gëzim sepse me futjen e këmbësorisë së NATO’s në Kosovë, njëherë e përgjithmonë do ta largonim pushtetin dhe forcat e Serbisë nga Kosova. Po nga atje ku po bënin gjenocid dhe pastrime etnike. Ishte ky çasti kryesor për të cilin edhe iu kisha bashkangjitë Forcave të Armatës Amerikane dhe e kisha pritë me vite të tëra vetëm e vetëm që ta shohim dhe ta përjetojmë Kosovën e lirë!

Pas të gjithë këtyre manovrimeve që patëm, përsëri edhe sot mbetëm të dëshpëruar. Mbetëm të dëshpëruar sepse ishim në pritje të urdhërit për sulm, kurse ata nga qendra na thanë se edhe sot nuk do të ketë sulm. Shkaku ishte se i paskan disa bisedime NATO me palën serbe. Që tani po zhvilloheshin takime për të ardhë në një ujdi në mes të tyre! Ashtu të dëshpëruar me të tërë atë kolonën ushtarake që ishim, njejtë gjithashtu  me dritat e fikura të auto- mjeteve gjatë territ të mëngjesit filluam të kthehemi prej nga kishim ardhur. Po, ashtu të dëshpëruar vetëmse nëpërmjet të dylbive të natës (Night vision binoculars) u kthyem në bazën tonë ushtarake të Rinasit.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme NATO bombardoi në Beogradin e Ri ndërtesën 23 katëshe në të cilën ishin zyrat e Partisë Socialiste të Millosheviqit, si dhe zyrat e 8 radio stacioneve të Beogradit. Kjo ndërtesë ishte në shënjestër dhe në bombardimet e mëherëshme të 21 Prillit 1999. Në shënjestër të bombardimeve sot ishin edhe disa caqe rreth qendrës së Prizrenit, qytet kosovar rreth 11 milja (16 km.) nga kufiri me Shqipërinë. Mediat serbe lajmëruan se disa raketa qëlluan Prishtinën, Pejën dhe Deçanin. Aeroplanët e NATO’s qëlluan edhe në Jug të Serbisë fshatin Surdulica. Gjatë natës u ndëgjuan sirenat e rrezikut edhe në Prishtinë dhe në Podgoricë të Malit të Zi, kurse eksplodimet u ndëgjuan në drejtim të aeroportit të Podgoricës. Sipas informatave të NATO’s, aeroplanët e tyre F-15 kishin qëlluar me sukses garnizonin ushtarak serb në Surdulicë.

Sipas informacioneve të sotme,  rreth 5,000 refugjatë shqiptarë kishin kaluar kufirin për në Maqedoni, një eksod refugjatësh i shkaktuar nga forcat serbe që po operonin rreth qytetit të Prishtinës.

Në SHBA, presidenti Klinton kishte autorizuar Pentagonin që të thërrasë dhe 33,102 rezervista ushtrakë që të jenë të gatshëm për në konfliktin e Kosovës, si edhe 2,116 ushtarë nga Rezervistët e Forcës Ajrore si dhe Gardës Nacionale.

Në negociatat me Rusinë çelësi kryesorë ishte që NATO’ja po refuzonte në vazhdimësi që të ndërpresë bombardimet, gjithashtu edhe lidershipi jugosllav po refuzonte gjithsesi që të pranojë forcat e armatosura të NATO’s si forcë paqëruejtëse për të ruajtur paqen në Kosovë. Beogradi donte që paqëruejtësit të mos kenë armë ose të jenë vetëmse me armë të lehta që ishte krejtësisht në kundërshtim me kërkesat e NATO’s…

E mërkurë 28 prill 1999

Pas ngrënies së mëngjesit, njëri nga eprorët ushtarak që ishte përgjegjës për terenin ku ishim vendosë, më ftoi që përsëri të shkojmë tek fqiu shqiptar i cili me gjithë familjen e tij ende po qëndronte në shtëpinë e cila ishte shumë afër vendqëndrimit tonë ushtarak. Atij të shkretit ende nuk po ia paguanin shtëpinë për shkak të mungesës së dokumentacionit (tapisë), e për çka fqiu shqiptar po shtirej se e kishte humbur. Ai po na kushtëzonte se për derisa nuk ia paguajmë shtëpinë, pra pronën e tij, ai me gjithë familjen e tij do të qëndrojë aty. Pa marrë parasysh se i ishte urdhëruar që të largohet nga ky objekt sa më shpejtë për shkak të sigurisë ushtarake, ai nuk largohej. Pas kryerjes së bisedës me të, përsëri vazhduam me daljen tonë tani të përditshme dhe të zakonshme. Dalja në teren ishte dalja jashta Aeroportit  të  Rinasit  për  të  bërë  verefikimin  e objektivave tjera strategjike të Raketë Lancuesve MLRS. Kjo ditë ishte një ditë shumë e mirë me diell edhe e ngrohët, e cila thuajse për menjëherë filloi me tharjen dhe largimin e të gjithë asajë balte që kishim. Po, asajë balte e cila na kishte mërzitë jetën qysh prej arritjes tonë këtu në Rinas të Shqipërisë. Dikur më vonë, para  perëndimit të  diellit filluan përsëri me manevrimet e tyre edhe helikopterët Apache AH-64, aty ku kishim 6 prej tyre shumë afër neve. Zhurma e tyre ishte e pa durueshme, si dhe me pluhurin që ngritnin në ajër na mërziste pa masë. Tani përsëri filloi një rigë shiu. Për rigat e shiut nuk na kishte marre malli aq shumë, pasi se qyshë nga ardhja jonë këtu në Shqipëri, thuajse çdo ditë kishim pasë reshje shiu.

Sot për dallim nga ditët tjera, aty afër çadrës tonë kishin dalë jashtë shumë ushtarë. Ata kishin vu një karrige, ku pashë se disa ushtarë po bënin punën e berberit. Po, po ia hiqnin flokët shokëve të tyre. Duke lakmuar punën e tyre edhe unë vendosa t’i pyes se nëse kanë kohë që edhe mua të më bëjnë frizurën ushtarake ashtu si të tyre, përçka edhe shkova edhe iu luta ushtarit berber që të m’i hjekë edhe mua flokët. Më tepër e kisha për shkak se higjiena për mbajtjen e flokëve nuk na ishte në nivel të duhur, pasi se nuk kishim ujë të nxehtë për pastrim. Ushtari mbeti i habitur kur i kërkova shërbimin e tij duke menduar se unë isha civil ushtarak. Unë mundesha që të mbaja flokët si të doja, pasi se më njihnin si civil, por me uniformë ushtarake. Në fillim reagoi duke më thënë: “Jo, nuk dua unë që ta prishi frizurën tënde, gjithashtu ne kemi vetëmse një stil, stilin tas, zero!” edhe filluan që të qeshen që të gjithë në zë!

Ishte tepër e bezdisëshme të mbaja flokët e gjata, kur  tërë  kohën  isha  në  uniformën  ushtarake,  me helmetë, xhaketën anti plumb dhe sendet tjera  që ishin obligative të barten në ç’do kohë dhe në ç’do hapësirë. Këtë obligim e kishte ç’do pjesëtarë ushtarak, edhe e gjithë kjo uniformë të bënte të djersitesh.Vendosa që edhe unë si ushtarët tjerë t’i hjekë flokët nga një ushtar që ua hiqte flokët shokëve të vetë me një stil që më përkujtonte kohën kur isha fëmijë në fshat. Më kujtoi kohën kur gjatë ç’do pranvere i qethnin delet, që të gjitha vetëmse në një stil, stilin zero! Pasi i hoqa flokët, e pastrova kokën me pak ujë të vakët që e ngrohnim mbi koftorin e thjeshtë që kishim për nxemje në çadër. Ujin e vkët e bënim në disa tasa alumini 3-4 litërshe që i kishin marrë nga kuzhinierët ushtarak pas shfrytëzimit të ushqimeve të konzervuara në to. Pasi pastrova kokën u ktheva mbrenda në çadër, ku zakonisht shkonim vetëmse për të bërë gjumin. Mbrenda çadrës nuk ishte askush përveçëse kolegut, gazetarit  të Associated Press Dough Melgrin i cili po shkruante diçka. Me të hyrë unë mbrenda ai filloi të qeshet në zë me mua, pasi se më pa tanimë frizurën ushtarake! Mu afrua afër shtratit tim duke më uruar së pari frizurën e re, e pastaj më pyeti se a mundet të pranojë që ai të bëjë një intervistë me mua për agjencinë për të cilën po raportonte ai? “Po i thashë, pse jo”, urdhëro bisedojmë! Prej afër Douge nxorri një bllok të vogël nga xhepi, edhe filloi ashtu thjeshtë me disa pyetje të tijë. Ai më pyeti në lidhje për rrugën time të largimit nga ish Jugosllavia për Amerikë, pastaj punën që po ushtroja në Amerikë, takimin me bashkëshorten Shahadijen e deri te vendimi i ardhjes time këtu në Shqipëri.Gjithashtu më pyeti edhe për atë se ç’më shtyri të lë profesionin e menaxherit, të lë familjen dhe të gjitha të mirat e Amerikës, për t’iu bashkangjitë Armatës Amerikane. Më pyeti se a durohen gjitha këto kushte aspak të mira, kur nuk dihet se si do të përfundojë lufta në Kosovë!

Pas përfundimit të intervistës, e pyeta se ku mundë ta shoh këtë intervistë timen?

Doug mu përgjigj:“Kjo intervistë që bëmë, tani mundë të botohet gjithëkund nëpër të gjitha gazetat e ndryshme të botës. Në të gjitha 5 kontinentet e kësajë bote! ”Gazetarit i pëlqeu pa masë historiku im jetësor, dhe më tha se: “Tregimi yt është shumë interesant për të gjithë lexuesit dhe shumicën e gazetave. Ai garantoi se ky tregim do të lexohet në të gjitha kontinentet. Më tha se është mëse i sigurtë se gazeta që shtypet në Cleveland, Ohio, se ajo mundë dhe duhet të jetë një ndër gazetat e para që do të blejë intervistën, pasi se ka të bëjë me një pjesëtarë të Armatës Amerikane të komunitetit të tyre.

Ashtu siç më tha gazetari Dough Melgrin, ashtu edhe ndodhi. Të nesërmen kjo intervistë ishte botuar në gazetën e përditëshme të tirazhit më të madh të Ohio’s “The Plain Dealer”që shtypej në qytetin ku po jetonim në Cleveland! Kjo ishte edhe informata e parë edhe për familjen time në Cleveland, sepse nuk ishim ndëgjuar me to dhe nuk kishim kurrëfarë kontaktesh që nga koha kur erdha në Shqipëri! Gazetari Daugh më spjegoi edhe për jetën e tijë, më spjegoi për profesionin e tijë si gazetar dhe jetën e tijë private. Ai më tregoi se ishte me prejardhje Irlandeze, dhe si gazetar për Associated Press kishte raportuar gati se nga të gjitha vendet me konflikte nëpër botë.

Derisa bisedonim me Daug, erdhi një ushtar dhe më tha se eprori i tij më fton që përsëri të shkojmë te familja shqiptare aty afër, të cilëve iu ishte urdhëruar që të largoheshin nga shtëpia e tyre. Më ftoi që të shkojmë te familja që iu ishte urdhëruar të largohen nga shtëpia për shkaqe sigurie, sepse ishte tepër afër çadrave ushtarake. Mirëpor kësajë here më kërkohej edhe që të bëja punën edhe të ndërmjetësuesit, e më pakë të përkthyesit. Me ndihmën time arritëm të bëjmë pajtimin për pagimin e pronës së familjes shqiptare Kallari, dy vëllezërve dhe nënës së tyre 70 vjeçare. Pas marrëveshjes që bëmë, që të gjithë anëtarët e familjes u mërzitën, e sidomos nëna e tyre ishte mërzitur tepër shumë. Ajo ishte mërzitur për shkak se tërë jetën e kishte kaluar në atë shtëpi, dhe tani iu duhej të largoheshin. Lokja mu drejtua mua dhe më tha: “O biri im, nuk dua të largohem nga kjo shtëpi. Kjo është shtëpia ku unë dua edhe të vdesë, sepse nuk më kanë mbetur edhe aq shumë vite që të jetojë! ” Lokja ishte në moshë mbi të 80’at. Pas një pauze plaka filloi të flasë përsëri duke mu drejtuar mua me lot në sy, lotët e së cilës edhe neve na e këputën shpirtin. Plaka përsëri vazhdoi të fliste dhe me tha: “O biri lokes, njëherë Enveri na përzuri dhe na i mori të gjitha, edhe shtëpitë, e tani po e përjetoj përsëri lëshimin e vatanin edhe një here. Ky vend i imi ka shumë kujtime, edhe nuk mundë që të harrohet lehtë. Këtu kalova pjesën më të gjatë të jetës time, këtu u plaka o bijtë e mijë!” Më vonë pasi lokja u qetësua nga të folurit, edhe unë me zemër të lënduar ia prita: “Oj loke, duhet të na kuptoni, se ne nuk po bëjmë asgjë që t’ju lëndojmë zemrën tuaj, mirëpo ky është shkaku për sigurinë tuaj po edhe për ushtarakët. Ne erdhëm nga Amerika e largët, dhe ne jemi këtu që të ndihmojmë vëllezërit dhe motrat tona nga Kosova.Po ata të cilët po dëbohen me dhunë prej shtëpive të tyre, po plaçkiten, po digjen, po dhunohen, po vriten, po masakrohen  dhe  po  terrorizohen  nga  gjakëpirësit sllav. Ata janë shumë e shumë më keq se ju, të paktën juve po iu paguajmë dhe pse nuk keni dokumentacion pronësie, edhe po iu tregojë dhe garantojmë se ne nuk do të jemi për shumë kohë këtu! Shpresojmë se brenda një kohe të shkurtër do të largohemi përgjithmonë prej këndej, e juve mundë që përsëri të ktheheni në këtë vend tuajin, sepse destinacioni ynë është Kosova, e jo Shqipëria!’’Lokja që ishte e mërzitur aq shumë gjerë më tani, disi u kthjell pas fjalëve të mia që i thashë, edhe m’u drejtua duke më thënë: “ Eja biri i lokes që të përqafoj njëherë. Më fal për gabimin që bëra, po e shoh se nuk qenka lehtë që të ndërrosh vatanin edhepse është në mënyrën më paqësore dhe me pagesë, e ku më siç po i ndodhë motrave dhe vëllezërve tanë në Kosovë!”

Shtëpia e tyre ishte e vogël, me material qerpiç- lloçi, pra tulla balte dhe tepër e amortizuar. Dukej sikur t’ishte një lloj shtalle, mirëpor për këtë familje ajo ishte pallati më i bukuri i botës! Për këtë shtëpi, familjes Kallari Armata Amerikane i bëmë shpagimin mjaft korrekt dhe të volitshëm. Ndoshta edhe me mbivlerë për standardin shqiptarë të kësajë kohe, ku i paguajtën $20.000. Pas marrëveshjes që bëmë, njëri nga vëllezërit thirri gruan e tijë që të na bëjë dhe të na gostisë me nga një kafe turke, e cila pas pak minutash pa kurrëfarë vonese na i solli në oborr aty ku po bisedonim. Ajo solli me kafetë edhe nganjë gotë raki shtëpie.Ne të gjithë së bashku me kolonelin Konrad që kishte ardhur enkas që të zgjidhnim këtë problem si dhe kapitenin Lerner, të gjithë së bashku edhe me dy vëllezërit Kallari dhe loken nënën e tyre i ngritëm gotat, dolli për lirinë sa më të shpejtë të popullit shqiptarë në Kosovë! Në  marrëveshje nga  pala amerikane morëm pjesë: unë Ajaz Emini, Koloneli Konrad dhe Kapiteni Lerner kurse nga pala shqiptare ishin familja Kallari, një punëtor i sigurimit, Komandanti i Aviacionit Shqiptarë dhe një përkthyes i tyre. Menjëherë pas marrëveshjes filloi zhvendosja e familjes Kallari me bartjen e plaçkave të tyre, e po në të njejtën kohë edhe nga pala e Ushtrisë Amerikane filloi bartja e çadrave nga“Kampi i Baltës” në anën tjetër afër shtëpisë së familjes Kallari.

Planifikohej që menjëherë pas largimit të familjes Kallari, të gjitha ata ushtarakët të lëvizin në atë pjesë, sepse aty ishte toka e terur dhe nuk kishte baltë.Atje ku ishim vendosur, sipërfaqja e sajë ishte shumë e pa përshtatshme nga uji që kishim nën këmbë, por ishte edhe e rrezikshme sepse ndodheshim shumë pranë pistës së aeroportit të Rinasit.

Qysh nga ardhja ime në Shqipëri nuk pata asnjë lidhje me pjestarët e familjes time, për shkak se edhe ato lidhje telefonike që kishim në aroport ishin lidhje tepër të dobëta, që kinse na i kishin siguru si linjë speciale për tu shfrytëzuar nga pjesëtarët ushtarak amerikan. Edhe sot përsëri tentova për të marrë në lidhje telefonike pjesëtarët e familjes sime por krejt ishte e kotë, sepse nuk munda të kontaktoja askend!

Edhe sonte si në mbrëmjen e më herëshme, përsëri po pritnim urdhërin nga Shtabi i Përgjithshëm i NATO’s për dhënien e dritës së gjelbërt, për dhezjen e raketave kundër caqeve të forcave serbe. Mirëpo, edhe kësajë here përsëri nuk u ndëgjua asgjë. Përsëri dështuam nga politika e Brukselit që tani për një kohë veçëse kishte filluar të bëhet monotone dhe banale. Edhe pjesëtarët e rregullt ushtarak që ishin aty, ishin lodhë nga pritja e kotë të cilët më thonin se kemi ardhë këtu për të kryer punë e jo për të qëndruar në mes të kësajë balte!…

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme sulmet e NATO’s kishin vazhduar me bombardime në një lagje në jug të Beogradit. Sipas informatave të agjencisë së pavarur Beta, ata lajmëruan se në mëngjesin e sotëm NATO’ja kishte qëlluar kazermat ushtarake në Topçider dhe Koshutnjak. Thuhet se forcat serbe ishin evakouar nga këto kazerma ndër më të mëdhajat të Jugosllavisë pakë kohë para se të fillonin bombardimet. Për aty thuhet se: Aty nën tokë gjendet edhe bunkeri më i madh të cilin e shfrytëzon shpeshëherë edhe Presidenti Jugosllav Sllobodan Millosheviqi. Në Paraqin u sulmua depoja e karburantëve, poashtu edhe në Pozhegë që gjindet rreth 70 milja (90 km.) në jug të Beogradit. Gjatë natës u qëllua edhe rafineria e Novi Sadit, si dhe depoja e karburantëve në Smederevë që ishte 25 milja (35 km.) nga Beogradi. U bombardua edhe ura kryesore mbi Lumin Sava, e cila ishte veçëse disa milje në perëndim të Beogradit. Gjatë kësajë kohe kishte pasë edhe tre sulme të gabuara me raketa që kishin ra në teritorin bullgar, mirëpor pa viktima gjatë sulmeve kundër Jugosllavisë. Aeroplanët e NATO’s kishin kaluar gabimisht mbrenda kufirit bullgar, ku çka ata nuk kishin leje për të kaluar mbi territorin e tyre.

Në 24 orët e fundit rreth 2,000 refugjatë kosovarë kishin kaluar kufirin e Shqipërisë, të cilët ishin dëbuar nga shtëpitë e tyre nga rrethi i Gjakovës…

E enjte 29 prill 1999

Edhe sot ishte një ditë e bukur dhe me diell, ishte një ditë perfekte për të bërë një dush, edhe atë me ujë të ftohët sepse ende nuk kishin rregulluar furnizimin me ujë të nxehtë. Mora një bidon 5 galonesh (rreth19 litrash) me ujë prej cisternës ushtarake që kishim afër, edhe u nisa për në banjo e cila ishte bukur larg nga çadra jonë, në anën tjetër të livadhit. Për fat timin askush nuk kishte qenë në banjo, sepse shpeshherë këto banjot ishin gati se çdo herë të nxanuna nga ushtarët. Aty ishin 3 dushe, 2 prej tyre i mbusha me ujë me planin që pasi ta kryej njërën të kalojë tek e dyta. Dushet ishin të bëra në mënyrë shumë të thjeshtë, ishin strajca lëkure të cilat i mbushje me ujë dhe vareshin lartë në varësen që i kishin bërë dhe të cilat kishin fundet e rregulluar çezmë me shoshë. Kjo ishte pakë a shumë sikur lodra fëmijësh për të lozë gjatë ditëve të verës kur bënte vapë. E lëshova njërën. Në fillim uji ishte trishtues sepse ishte i ftohët, mirëpor pas pak pakë kohe u adaptova edhe pse ishte i ftohët të dukej joshës dhe mjaftë freskues, se edhe trupi iu adaptua temperaturës së ftohtë. Kishte kohë që nuk patëm mundësi bile të largojmë as djersën nga uniforma dhe xhaketat e rënda me anti plumb që bartnim. Pasi e kryejta strajcën e pare, kalova tek e dyta dhe vazhdova me pastrimin e të gjithë trupit. Edhe pse shosha nuk lëshonte aq shumë ujë, merrte bukur kohë të gjatë që të bëje pastrimin siç duhej, por kuptohet me ujë të fohët. Tani edhe larja ishte bërë më e lehtë, pasi se i kisha hjekë flokët një ditë më herët, çka  më  kursente  edhe  në  ujë  dhe  shampon!  Pas pastrimit nuk pata aq shumë punë perveçëse për disa minuta që ndërmjetësova përsëri me familjen tani të mirënjohur Kallari, të cilët ende nuk i kishin lëvizë të gjitha gjërat e tyre prej shtëpisë. Ata tani më treguan se ende nuk ua paskan dorëzuar lekët e shtëpisë. Pas këtijë takimi, përsëri u ktheva te çadra dhe fillova që t’i shkruaja një letër familjes time në Cleveland. Po vendosa t’u shkruaja sepse ishte e pa mundur të bisedoja me telefon, për çka e dija se tani me siguri se jane bërë edhe merak se ç’po ndodhte me mua që nuk iu isha lajmëruar. Në kohën kur fillova ta shkruaj letrën, filloi edhe manovrimi i helikopterëve Apache. Në të njejtën kohë për çdo ditë ndodhte kjo, të cilët ma prishën rahatinë me zhurmën dhe pluhurin që na bënin. Kjo për ndryshe do të ishte një kohë e mire shkrimi, po mos të ishte zhurma e helikopterëve në livadhet e Rinasit . Aty përballë kishim malet e larta të Krujës që dukeshin mjaftë atraktive, aty ku ishte edhe kalaja e mirënjohur dhe muzeu historik i Gjergj Kastriotit-Skenderbeut.

Edhe sonte po pritej fillimi i sulmit me raketa, nga grupi i artilerisë me të cilat isha edhe unë prej ditës time të parë këtu në Aeroportin e Rinasit të Shqipërisë. Tani sa kuptova se përsëri nuk do të ketë sulm ,pasi se edhe helikopterët Apachi ende nuk na qenkan të gatshëm për sulm! Meqenëse koha ishte e mire dhe me diell, tani edhe numri i bombardimeve të Aviacionit të NATO’s veçëse ishte në rritje mbi forcat paramilitaro-ushtarake serbe.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Kësaj radhe bombardimet e NATO’s kishin vazhduar edhe në bregdet, në Bar dhe Petrovac, si dhe ishte qëlluar edhe aeroporti ushtarak në Podgoricë të Malit të Zi. Edhe pse Mali i Zi ishte më pro perëndimorë, u mundua që gjatë konfliktit që të mbetej neutral gjatë gjithë kësajë kampanje. Aktivitetet e forcave Serbe me qëllim apo jo, e detyruan NATO’n që të sulmojnë dhe mbrenda Mali të Zi. Gjenerali Giuseppe Marani tha se aviacioni jugosllav nga Podgorica është shumë afër forcave të NATO’s në Shqipëri, dhe për të cilat janë kërcënim eminent, për atë edhe duhet sulmuar. Gjatë ditës së sotme aleanca qëlloi edhe vendlindjen e Millosheviqit, qytetin e Pozharevcit, i cili gjendet 50 milje në juglindje të Beogradit. NATO’ja qëlloi edhe antenat e radios në afërsi të Prizrenit, dhe gjithashtu u sulmuan edhe trupat e policisë speciale serbe në brendi të Kosovës. Detonimet ishin ndëgjuar edhe në Podgoricë, atje ku po sulmohej për të tretën herë mbrenda 12 orëve. Air Marshal John Day i trupës mbrojtëse britaneze tha se forcat ajrore jugosllave nga Podgorica kishin sulmuar edhe refugjatët shqiptarë në Kosovë. Pentagoni lajmëroi se tani ia kishte bashkangjitë sulmeve ajrore të NATO’s edhe 10 bombardues B-52 të Forcave Ajrore Amerikane në Evropë. Sekretari i Mbrojtjes së SHBA’së William Cohen tha: “Ne do të fillojmë të sulmojmë për më shumë orë si dhe më shumë caqe, si dhe prej shumë kahjeve”. Disa bombardues të mëdhenjë B-52 ishin të angazhuar në sulmet  e  NATO’s  që  më  herët  në  Operacionin  e Forcave Aleate…

E premte 30 prill 1999

Përsëri edhe sot mbajti një ditë shumë e bukur pranverore, me diell dhe e ngrohtë. Edhe sot për mua nuk ishte aq ditë e nxanun. Dola dhe ia dhashë një qark ecjeje rreth çadrave ku ishim, prej ku edhe pashë se familja Kallari veçse po i bartnin plaçkat e tyre nga shtëpia. Nga kjo po shihej se së shpejti do të largoheshin prej aty. Pakë më herët erdhi edhe Kapiteni Lerner, dhe në bisedë e sipër ma bëri me dije se sa po të largohet familja Kallari nga shtëpia e cila tani ishte rrethuar nga çadrat e forcave ushtarake, do të shkonim së bashku që ta shohim shtëpinë brenda se a bënë për t’i vu dushët e larjes aty brenda. Po planifikonin që të bëjnë aty dhe një lidhje telefonike civile që të mundë të përdorin personeli ushtarak, të kenë më lehtë kontaktin me familjet e tyre. Gjithashtu të bëjnë edhe një sallë ku do të vejnë një televizor që të lidhemi me botën e civilizuar me ngjarjet botërore, që të paktën të shohim se ç’po ndodhë edhe rreth nesh. Sot gjithashtu pritej që të kemi edhe vizitën e Gjeneralit Suprem Henry Shelton  të Forcave të SHBA’së. Prej shtypit të vetmen gazetë që e kishim në bazë ishte gazeta ushtarake “The Stars And Stripes”, që në përgjithësi kishte shkrimet e jetës ushtarake, e cila shtypej edhe na vinte nga Bazat Amerikane në Gjermani. Por kjo gazette kishte edhe mjaftë informacine të shkurtëra dhe të përgjithëshme. Ajo që më interesonte më së tepërmi të lexoja apo ndëgjoja, ishin informacioni se si po zhvillohej dhe ishte gjendja mbrenda në Kosovë. Nga numri më i ri një i kësaj gazete, pashë se gjendja e Kosovës nuk ishte aspak e mire. Akoma po vazhdonte gjendja tragjike me popullin shqiptarë nga vrasjet, dhunimet, maltretimet, plaçkitjet dhe dëbimet prej armikut serb.

Në Bazën Ushtarake Amerikane të Rinasit, aty ku isha edhe unë tani kishim 24 Helikopterë Apache AH-64 të cilët për çdo ditë po bënin përgaditjet e tyre për ndërhyrje në Kosovë. Helikopterët Apache AH-64 ishin ndër helikopterët luftarak më të përsosur në botë, të cilët arrijnë shpejtësinë 227 mph (365 kmh) dhe ishin të armatosur me Stinger, AIM-9, miselsajer-ajër, raketat 70mm, gjuan 650 fishekë në minutë (që janë në gjendje të shpojnë edhe autoblindat) etj. Kryesisht të specializuara për sulm mbi tanke dhe objektivat e ndryshme tokësore.

Gjatë mbrëmjes së sotme isha i ftuar që të merrja pjesë në mbledhjen e përditëshme të shtabit ushtarak në Rinas, ku ishin Gjenerali Joe Hendrix, koloneli dhe kapitenët nga të gjitha njësitë ushtarake që ishin në këtë bazë të Rinasit. Mbledhja ishte shumë informative. Pjesa e mbledhjes që më interesonte mua më së shumti ishte informacioni nga tereni dhe ndodhitë në Kosovë. Aty kuptova për përjashtimin e Drashkoviqit nga kabineti i Serbisë nga Millosheviqi. Kjo gjë më gëzoi sepse po mbetesha me shpresë se po kapeshin partitë serbe në mes veti. Mendoja se përçarja e tyre në mes veti do të ndikojë për më mirë në marrëveshje me palën serbe. Lajmi që më gëzoi më së shumti ishte biseda ku po bëhej plani i sulmit të këmbësorisë dhe artilerisë amerikane nga Shqipëria. Kjo pritej që të fillonte për mbrenda 2-3 ditësh pasi se Milosheviqi nuk e kishte ndërmend që të dorëzohej edhe pas të gjitha atyre rrenave dhe mashtrimeve të tijë që i kishte premtuar Gjeneralit Suprem të NATO’s

Wesley Clark’ut. Aty u bisedua se nga 2 apo 3 maji 1999 do të jetë dita e sulmit dhe hyrjes së trupave të NATO’s nga Shqipëria në Kosovë. Kjo do të ishte një ditë që po na afrohej, ishte një ditë që e kisha ëndërrruar për shumë kohë dhe mezi po e prisja me pa durim. Nga këto pritje edhe stërzgjatje, edhe ushtarët amerikan tani ishin të gatshëm dhe shumë herë më thonin se:“Ne nuk kemi ardhë këtu në pushime, ne jemi këtu që të kryejmë punën tonë dhe të kthehemi andej prej nga kemi ardhur.”

Informacionet e 24 orëve të fundit

Në mesin e objektivave të NATO’s sot ishin edhe autostradat, hekurudhat, urat, depot e karburantëve, fabrika e feronikëlit në Kosovë, pikat kufitare, aeroportet, disa grupe të automjeteve ushtarake siç janë: kaqushat, tanket, tankerët e karburantëve mbrenda Kosovës, vendet e SA3 dhe SA6 SAM, transmetuesi kryesorë i Beogradit, Shtabi i Përgjithshëm Jugosllav, ndërtesa e Ministrisë Federale në Beograd, ndërtesat e policisë serbe si dhe depot e armëve. Me rritjen e caqeve të sulmit u rritë edhe agrisiviteti si nga mbrojtja ajrore serbe ashtu edhe nga raketë lancuesit tokë-ajër.

Sipas Pentagonit tani pritej që të fillojnë edhe bombardimet më së tepërmi me B-2. Mbrenda disa ditësh pritej që t’i shtohen forcave të NATO’s edhe 28 aeroplane furnizues të karburanteve për aeroplanët sulmues që ishin në ajër…

E shtunë 1 maj 1999

Si çdo herë edhe sot në të zgjuar nga gjumi, shkuam dhe morëm ushqimin e mëngjesit, ishte ditë e bukur me diell dhe e ngrohtë. Pas ushqimit të mëngjesit isha caktuar që me kompaninë “Bravo” të dalim në  teren për kalibrime të  reja të  Lancuesve Raketorë MLRS. Më vonë më njoftuan se planet e sodit kishin ndryshuar krejtësisht, dhe nuk  dolëm askund. Meqenëse nuk isha i angazhuar askund,vendosa që të shkoj në mbrendësi të aeroportit të Rinasit dhe ta provoj telefonin përsëri mos po kam fat edhe të mundem të kontaktojë ndonjërin nga pjesëtarët e familjes time në shtëpi. Po, sepse u bë një kohë bukur e gjatë pa patur kurrëfarë kontakti. Hyra në kabinën e telefonit edhe provova disa herë, por kësajë here pata fatin e madh. Kësajë here nga ana tjetër u ndëgjua zëri i zemrës së jetës Shahadisë, e cila edhe ajo ishte bërë shumë merak. Ajo menjëherë m’u vërsul, se pse nuk e kisha telefonu gjerë më tani. Po mendonte se sikur të ishte faji im! I tregova se lidhjet telefonike janë shumë të dobëta, dhe thuajse është e pa mundur apo tepër vështirë për ta marrë lidhjen. I tregova se si po kalonim, por kuptohet veçëse gjëra të mira më positive. Asgjë nuk i tregova për kushtet miserablë që kishim në këtë bazë ushtarake, që edhe ajo të mendojnë se po kalojmë çaste të mira në këtë lloçin e bekuar të Rinasit! Kjo ishte biseda e parë që po bënim që nga fillimi qysh se erdha këtu në Shqipëri. Nga biseda kuptova se që të gjithë ishin mirë, dhe nuk kishte kurrëfarë ndryshimesh. Shahadija më njoftoi se sot në faqet e gazetës së përditëshme të Cleveland’it, “Plain Dealer” ishte botuar intervista ime nga gazetari i Associed Presss, Doug Mellgren me titullin; “ALBANIAN- AMERICAN RESPOND TO A CALL TO DUTY”(“SHQIPTARO-AMERIKANI I PËRGJIGJET THIRRJES SË “ATDHEUT”) dhe gjithashtu me nëntitullin nga fjalët e mia “I OWEBOTH COUNTRIE’S ALOT, TO ALBANIA AND THE UNITED STATES.” (“Ikam shumë borxh që të dy shteteve, Shqipërisë dhe SHBA’së ”). Intervista ishte e zhvilluar disa ditë më herët me disa pika të shkurtëra, për jetën time dhe rrugën deri këtu në Kampin Ushtarak Amerikan të Rinasit. Pas bisedës telefonike u ktheva i gëzuar që pata kontaktin e parë në telefon me të dashurit e mi. Shkova drejtë në çadrën e Shtabit të Përgjithëshëm Ushtarak në Rinas, ku pritej të fillonte edhe mbledhja e radhës me krerët e Shtabit të Përgjithshëm këtu në Rinas. Gjatë mbledhjes së shtabit ushtarak, u bisedua edhe për “Marrëveshjen Paqësore të Millosheviqit” që po e shqyrtonin, si dhe për lirimin e ushtarëve amerikan që ishin nxanë në kufirin e Maqedonisë Perëndimore. Ata ishin kapur diku në afërsi të Kumanovës. Ajo marrëveshje më dukej disi e kotë sepse Millosheviqi deri më tani na kishte dhënë premtime të pa numërta.Ai kishte premtuar kinse do të ndërpresë sulmet, si dhe do të mirrej vesh me shqiptarët për një paqë të vërtetë etj.!

U bisedua edhe për përparimin e forcave të UÇK’s në fronte të luftës për rreth Junikut, dhe në disa pjesë të tjera të Kosovës. Në bazë të bisedës po shihej se si edhe aviacioni i NATO’s me bombardimet e tyre kishin filluar të kenë efektin e tyre në luftën kundër forcave paramilitaro-ushtarake serbe. Gjatë mbledhjes u bisedua se tani nga sukseset e bombardimeve të NATO’s mbi forcat serbe, i paska kapë frika dhe demoralizimi i ushtarëve se kjo luftë atyre nuk do t’i sjellë asgjë tjetër përveçse humbjeve në ushtarë dhe material luftarak. Gjithashtu aty po bëhej fjalë edhe po bëheshin planifikimet e fundit që me 3 Maj 1999 të fillojë sulmi. Sulmi pikë së pari do të kryhej me raketat MLRS që i kishim në dispozicione, ku me raketat e tilla do të arrinin caqet deri në 180 milja (290 km) largësi, sepse deri më tani kishin pasë në dispozicion vetëmse raketat që do të arrinin caqet deri në 90 Milja (145km). Poashtu edhe numri ushtarëve dhe mjeteve tjera ushtarake ishte rritë dukshëm në Bazën e Forcave Amerikane të Rinasit. Morali ushtarak në forcat amerikane ishte shumë i lartë, dhe kishin mendimin se pas dhënies së urdhërit për sulm, shumë shpejtë do të mposhtnin dhe shpartallonin forcat serbe, edhe atë mbrenda një kohe shumë të shkurtër! Thuhej se sulmi i parë do të fillojë nga njësitë e artilerisë të Raketë Lancuesëve MLRS me të cilat isha edhe unë, ku menjëherë pas tyre do të vazhdonin edhe me sulmet nga helikopterët Apachee AH-64, që kishin kapacitetin të shkatërrojnë gjithëçka që do t’i paraqitej nga forcat serbe. Ky do të ishte sulm i pa imagjinueshëm. Gjatë bisedave me shtabin, ishim mjaftë të hapur në bisedë. E dinin shumë mirë mllefin tim ndaj forcave serbe, edhe gjatë bisedës më premtuan se gjatë sulmit të parë edhe unë do të isha pjesëmarrës me to.Ata më premtuan pasi se më konsideronin dhe respektonin sikurëse të isha një ushtarak i vjetër me to! Tani mezi po prisja ditën e 3 Majit e cila ditë do të jetë dita më e dashur e imja, sepse me të do të fillonte sulmi që do të drejtohej edhe prej Shqipërisë.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme, ishte sulmi i NATO’s drejtë autobusit i cili po kalonte mbi urën në Luzanë në veri të Prishtinës, e cila ishte nyja kryesore për furnizimin e ushtrisë jugosllave si dhe për furnizime të policise speciale në Kosovë. Sipas informatave serbe thuhet se nga ky sulm mbetën të vrarë 40-60 vetë. Gazetarët e pavarur raportuan se ishin të vrarë rreth 15 persona. NATO tha se arma ishte lëshuar për të bombarduar urën, ku fatkeqësisht në të njejtën kohë kur po bombardohej kaloi autobusi i cili u kap nga sulmi.

I njejti incident kishte ndodhuredhe njëherë tjetër, për derisa po kryhej sulmi në një urë hekurudhore kalon treni dhe kapet në të njejtën mënyrë. Sot gjithashtu ndodhi edhe një aksident me një Aeroplan AAV-8B Harrier të Marinës Amerikane i cili ra në ujërat e Adriatikut për derisa po kthehej nga manovra në anije mbajtëse. Nga ky aksident piloti i aeroplanit u shpëtua.

Gjatë ditës së sotme prej SHBA’s arritën në Angli edhe 10 bombardues B-52 të USAF…

E diel 2 maj 1999

Sot në orën 6:30 në mëngjes, erdhi Kapiteni Bernodini më mori që të dalim përsëri me Lancuesit Raketor MLRS në pikat strategjike, për të bërë kalibrimet e zakonshme. Gjatë rrugës nga lancuesit raketor dhe automjetet tjera ushtarake, po ngrihej pluhur aq i madh saqë pas një kohe nga ky pluhur i madhë që të gjithë po dukeshim sikur të ishim mullinjëxhinjë, ashtu siç i mbulon  mielli  ata  gjatë punës së tyre. Në konvojin tonë kishim 12 automjete ushtarake (humvees, kamiona, autoblinda dhe MLRS), ata që ishin prapa nesh nuk mundë të shihnin thuajse asgjë nga pluhuri që po ngrihej nga automjetet para tyre. Në vendin e caktuar ku vajtëm, gjetëm edhe disa lancuesit raketor të tjerë që kishin shkuar më herët, e që ishin në fazat finale të kalibrimit për hapjen e zjarrit. Aty i gjetëm teknikët ushtarak të Lancuesve Raketor MLRS që ende ishin në gjumë, sigurisht nga puna gjatë natës së më parme. Pasi mbërrijmë aty, ushtarakët që nuk ishin në roje filluan të zgjohen dhe mbetën të habitur nga kolona jonë që po i afroheshim. Më vonë vazhduam rrugën edhe për në caqet tjera që ishin vendosë diku në kodrinat përtej Fushë Krujës. Iu ngjitëm edhe një kodrine të lartë pa rrugë dhe mjaftë të pjerrët, në këtë rrugë aty pashë aftësitë dhe vlerën e këtyre makinave ushtarake Hamvee, të pajisura me armë e mitraloz .50ml.mbi to, të cilat po i ngjiteshin kodrinës përpjetë pa kurrëfarë problemi. Pasi arritëm mu në majë të kodrës stopuam dhe të gjithë dolëm jashtë prej Hamvee’s. Të gjithë ndoshta nga rruga e gjatë filluan të urinojnë, dhe pastaj filluam të shijojmë të gjitha ato bukuritë natyrore që po na rrethonin nga të tëra anët për rreth nesh. Ishte një panoramë e bukur dhe shumë piktureske, të cilën e regjistruan shumica e ushtarëve në fotoaparatet e tyre. Në një anë kishim majat e maleve dhe fushave ndërmjet tyre, kurse në anën tjetër të majës së malit kishim pamjen tjetër larg në horizont ku shihej një pamje mahnitëse e detit Adriatik. Pas pauzës që bëmë në majat e malit përsëri filluam të zbresim te poshtë nga maja e malit. Gjatë rrugës te poshtë iu drejtova kapitenit dhe e pyeta se:“Me çfarë qëllimi na solle kaq lartë kapiten, a vetëm për  të  urinu?”  Që  të  gjithë  që  ishim  brenda automjetit ia plasëm gazit, por edhe ai po qeshej në zë dhe i cili mu drejtua duke më thënë: “Shumë me vend e ke, po erdhëm të urinojmë në këtë majë të lartë të malit, por edhe sa për të tregu ty sa e bukur që është Shqipëria. Pata dëshirë të madhe që të vijmë edhe të shijojmë dhe këto bukuritë natyrore që po na rrethojnë, por para së gjithash dihet se detyra jonë kryesore është edhe gjetja e pikave kryesore edhe më strategjike. Ky ishte vendi prej ku do të përqëndroheshin radio-lidhjet kryesore, prej ku do të bëhet koordinimi i pikave strategjike dhe prej ku do të fillojmë sulmin”. Gjithashtu e pyeta se a e din se a do të fillojmë sulmin sonte? Ai mu përgjigj; “Sa për momentin nuk dihet, ashtu ka qenë plani, mirëpo siç po shihet tani edhe kryetari i SHBA’së Bill Clinton po planifikon që me 5 Maj (1999) të na bëjë një vizitë. Nga shkaku i vizitës së tijë ndoshta do të shtyhet edhe dita e sulmit, por ende nuk jemi të sigurtë”! Ky ishte një lajm shumë dëshpërues për mua, po edhe për pjesëtarët tjerë ushtarak. Pas disa orësh bredhjeve nëpër bjeshkët përtej Fushë Krujës përsëri u kthyem në bazën ushtarake të Rinasit.

Gjatë mbrëmjes në mbledhjen e shtabit të përgjithshëm, përsëri u bë fjalë për lirimin e 3 ushtarëve amerikan të kidnapuar diku në afërsi të kufirit të Kumanovës në Maqedoninë Perendimore. Kjo po bëhej me ndërmjetësimin e aktivistit me ngjyrë të SHBA’së Jesse Jackson, i cili para disa vitesh kishte kandiduar edhe për President të SHBA’së. Ky ishte nje shok i aktivistit të njohur amerikan Martin Luter Kingut. Aty u bisedua se tani në bazën e Rinasit kishim në dispozicion 27 Lancues Raketor MLRS. U fol se bombardimi do të fillojë me 12 Lancuesit e Raketave MLRS pa ndërprerje përderisa të bëhet gati 12’tëshi tjetër dhe kështu me rradhë, kurse 3 Lancues Raketash MLRS do të mbeten në rezervë. Nëse ndonjëri do të kishte ndonjë defekt teknik, njëri nga rezervat do ta zavendësojë derisa të rregullohet ai. Gjatë mbledhjes u tha se në mbrendësi të Kosovës gjatë këtyre ditëve nga forcat serbe qenkan përdorë edhe armë kimike! Mua më thanë se tani duhet shkuar dhe të fillojmë përgaditjet për nisje të hershme, menjëherë aty nga ora 4:00 e mëngjesit të ardhshëm me kompaninë “Charlie”.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Herët në mëngjesin e sotëm 7 raketa të NATO’s kishin qëlluar rafinerinë e naftës në Novi Sad. U raportua edhe për gjujtjet e mëdha anti-ajrore për rreth bregdetit të Malit të Zi. Disa eksplodime ishin ndëgjuar në rajonin e bregut të Kotorit kur po fluturonin eroplanët e aleancës mbi këtë rajon, të cilët po vinin nga bazat e aviacionit në Itali. Sot gjithashtu u sulmua edhe komanda e kontrollit ushtarak në afërsi të Beogradit, antena e radio-transmetuesit, depo karburanti, urat, si dhe aeroporti i Nishit. Aleanca e NATO’s gjithashtu sulmoi edhe auto blindat, pozicionet e mortajave, postet komanduese, artilerinë,

6 raketlancuesit tokë-ajër si dhe automjetet për kontrollin ajrorë. Sot edhe një Aeroplan Amerikan F- 16 CG u rrëzua afër Meticit, rreth 18 Km. në lindje të vendit të quajtur Kozluk në Serbinë perendimore. Pas dy orësh piloti amerikan u shpëtua nga njësiti ushtarak amerikan.

Gjatë ditës së sotme pati bombardime edhe mbi kazermën ushtarake jugosllave në Sremska Mitrovicë të Vojvodinës. Gjithashtu sot u bombardua edhe stacioni policor dhe fabrika e asfaltit “Kosmet put” në Mitrovicën e Kosovës…

E hënë 3 maj 1999

Ashtu siç më porositën aty para orës 4:00 të mëngjesit erdhi kapiteni që të më zgjojë, edhe pse thuajse nuk kisha fjetë aspak nga gëzimi, sepse e dija se për ku po niseshim. Ishte ende natë, mirëpo kishim një mot  të kthjellët dhe me  shumë yje.  Gjithashtu kishte një shkëlqim të mrekullueshëm të hënës, po dukej sikur të ishte ditë. Si zakonisht edhe sot u nisëm në kohë të saktë, rrafsh në orën 4:00 të mëngjesit. Kësajë here me ne kishim edhe 5 Lancues Raketash MLRS. Sot pasi arritëm atje lartë, tani duhej të kalibroheshin për objektivat e rinjë të sulmit kundër serbisë. Nuk shkuam aq largë nga baza ushtarake e Rinasit, ndoshta rreth 10 milja (17 km) largësi. Gjatë daljes hasëm në vështirësi, pasi se në hyrjen kryesore të bazës dyert e hyrje daljes kishin qenë të mbyllura me dry për sigurinë e ushtrisë. Aty u vonuam disa minuta për derisa gjetën çelësat me ndërmjetësimin e ushtarëve shqiptarë të cilët ishin aty në roje. Për fat ata e kishin ditur se kush po mbante çelësat, cili nga oficerët e ushtrisë amerikane. Pasi dolëm jashtë bazës e bëmë një rrugë disa kilometrash largë bazës me 5 Lancuesit Raketor MLRS, të cilët dikur u ndalën dhe bënë kalibrimin me sukses. Njëri prej tyre kishte problem teknik dhe nuk mundi të kalibrohet. Pas disa orësh mundi, më në fund vendosën që ta lënë për në herën tjetër, sepse problemi nuk po rregullohej shkaku i defektit të një pjese që po mungonte dhe të cilën nuk e kishin me vete. Në çdo vend që shkonim, si spektator të pare që kishim ishin fëmijët kureshtar. Ata dëshironin të na shohin se ç’po bënim, dhe shpeshëherë i shpërblenim me ndonjë sheqerkë që na qëllonte. Më vonë na ofroheshin edhe burrat më të vjetër, por nga burrëria e tyre e mbanin veten sikurse nuk donin të dinin se ç’bënim. Gjatë kësajë here për derisa qëndronin në distancë 10-20 metrash, na u afrua një plak me shtat i vogël dhe me plis. Ai me vete aty afër kishte disa lopë dhe dele për të cilët po kujdesej në kullotën për rreth nesh, i cili disi i habitur deshti të dijë se ç’po bënim?! Unë iu afrova ngadalë dhe e përshëndeta në shqip me: “Tungjatjeta axhë!” Kur më ndëgjoi plaku se po i flisja shqip dhe isha me uniformë ushtarake amerikane, nuk ngurroi  aspak edhe mu afrua edhe më afër edhe më tha: “Të lutem më lejo që të përqafoj o djal i jonë!” U përqafuam si me u pasë njohur për një kohë të gjatë dhe filloi me zë të ulët të më thotë në vesh: “Unë erdha këtu nga rrethi i Kukësit, dhe që ja këtu po merrem me ruajtjen e bagëtisë”. Meqenëse isha i lirë sepse ushtarakët ishin të nxanun me punën e tyre rreth Lancuesit Raketor MLRS dhe nuk kisha punë, filluam bisedën me plakun Kuksjan edhe për disa minuta. Ai erdhi edhe më afër edhe vazhdoi duke më thënë: “ Eh more djalë, pasi se ti po dinë shqip, shiko çka po të them: ne nuk jemi shqiptarë me të thanë të drejtën siç ishin ato të parët tone. Ne jemi meleza a po më kupton? Ne po të kishim qenë shqiptarë të vërtetë, edhe ne sot do të ishim në vijën e parë të frontit. Të gjithë së bashkudo të ishim për t’i ndihmuar vëllezërit tanë shqiptarë atje në  Kosovë.  Po  atje  ku  po  e  luftojnë  serbinë,  e  jo vetëm se me u hëngër me llafe me njëri tjetrin. Shyqyr që keni ardhë ju amerikanët këtu…”, unë i ndërhyra, edhe pse disa herë më herët i tërhoqa vërejtjen dhe i kisha tregu se edhe unë isha shqiptar, por jetoj në Amerikë një kohë të gjatë. I tregova, por nga uniforma ushtarake atij nuk i besohej se isha shqiptar. Ai vazhdoi edhe më tej sikur nuk më ndëgjonte: “E ishalla sa më shpejtë e kryeni me serbët ju amerikanët, se e jona e ka pasë moti kohë, se ne nuk kemi as shtet e as bythë për t’i ndihmuar vëllezërit tanë!” Ne ishim thelluar në bisedë me plakun i cili ishte shumë i dashur dhe po më hiqte mërzinë mua, sepse moti kohë nuk isha parë  apo ndëgjuar edhe me më të afërmit e mi nga trojet shqiptare të Jugosllavisë, prej ku kisha ikë para shumë vitesh. Për derisa ishim të përqafuar me plakun, aty afër na u kishin afruar edhe një grup prej 5-6 gazetarë dhe fotoreporterë ndërkombëtarë, ku ata po shkrepnin fotografi me neve të përqafuar gjatë bisedës! Këta gazetarë dhe fotoreporterë që ishin aty, kishin ardhë nga e gjithë bota, të cilët tani po përcillnin gati se të gjitha lëvizjet tona që po bënim. Po ishin afruar për të na parë prej së afërmi se ç’po ndodhë. Edhe gazetarët dhe fotoreporterët u habitën kur na panë se si unë nga ushtria amerikane po bisedonim me plakun shqiptarë në gjuhën shqipe. Ata kishin pare edhe kontrastin e bukur: unë me uniformë ushtarake amerikane, ndërsa plaku me plisin mbi kokë. Nga të gjitha drejtimet ende po vazhdonin me shkrepjen e fotgrafive të fotoaparatëve të tyre. Ata po fotografonin plakun e përqafuar me mua, i cili më mbante për qafe sikur të isha i biri i tij. Pas disa minutash i pyeta gazetarët se prej nga dhe kush ishin? Filluan të më përgjigjen, njëri më tha se ishte fotoreporteri i “Associed Press”, tjetri më tha se ishte nga “Detroit Free Press”, tjetri ishte nga Zelanda e Re, e një tjetër nga një media e Australisë edhe një tjetër më tha se ishte  nga Televizioni Polak, të cilët na u faleminderuan që pranuam të fotografohemi së bashku me plakun e dashur!

Ky rast para foto reportërve për një moment ma përkujtoi kohën time kur para shumë vitesh isha angazhuar si fotomodel, gjatë viteve ’80, në kohën kur posa kisha ardhë dhe gjatë fillimit tim në Amerikë.

Fotoreportevë iu dukë si skenë interesante. Një plak shqiptar me plisin tradicional së bashku me personin me helmetë dhe uniformën e ushtrisë amerikane. Ne në të vërtetë që të dy ishim të një gjaku, atijë të gjakut Arbërorë dhe pse politika na kishte ndarë!

Shpeshëherë plaku më thonte: “Dhezjani sa më shpejtë serbit, se atyre duhet treguar se çka është forca e vërtetë, sepse ne kemi mbetë për askund, edhe as për vetveten siç po na shihni edhe ju vetë. Njëherë Enveri, mbas andej edhe këto partitë që luftojnë për karrige, pasandaj piramidat e kursimit, e më në fund kur ta shohësh prej neve s’ka asgjë”! Pas një kohe bukur të gjatë bisede, më në fund erdhi koha që të ndahemi sepse kolegët ushtarak më thanë se po ktheheshim në bazë.

Tani kur po e shkruaja këtë ditar, sa më erdhi lajmi se duhet të bëhemi gati, duhet t’i mbledhë të gjitha plaçkat e mia, se sonte rreth orës 1:30 pas mesnate në shoqërinë e Kapitenit Berdonini dhe kompaninë “Charlie” do të shkojmë në teren diku largë për 4-5 netë. Më thanë se gjatë kësaj kohe sigurisht se do t’ia dhezim edhe Serbisë.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Sipas informatave gjatë ditës së sotme forcat aleate të NATO’s sulmuan rajonin e Savine Vode në veriperëndim të Kosovës, ku thuhet se u qëllua një autobus i “Djakovica Prevoz” që  po udhëtonte  ne relacionin e njëjtë Pejë-Rozhajë bashkë me një makinë udhëtarësh, diçka që u demantua nga NATO’ja, dhe askund nuk mundën të gjejnë informata për këtë incident…

E martë, 4 maj 1999

Aty rreth orës 1:30 pas mesnate u nisëm nga kampi ushtarak në Rinas, ishte një natë jo e ftohtë. Hëna ndriçonte dhe shihej jashtë për mrekulli. Si zakonisht u nisëm një konvoj i gjatë automjetesh ushtarake, por kësajë here ishim shumë më tepër se sa herëve të tjera. Në këtë kolonë ushtarake kishim edhe 12 Lancues Raketash MRLS. Shkuam të njëjtës rrugë si shumë herë më parë, duke kaluar përmes Fushë Krujës, pastaj vazhduam rrugën për rreth një fabrike të madhe të cimentos që ishte jashtë përdorimit dhe dolëm në një kodrinë përtej Fushë Krujës. Dolëm në një rrafshnaltë kodrinore afër fshatit Patok. Arritja deri në vendin e caktuar ishte mjaftë interesante. Në ç’do udhëkryq kishim mbrojtjen nga ushtarakët e forcave tona amerikane që na jepnin sinjale me dritë të kuqe për vazhdimin e udhëtimit të mëtejmë, derisa u afruam disa kilometra afër cakut të arritjes. Pastaj, secili automjet fiku të gjitha dritat edhe ashtu nëpër terr me përdorimin e dylbive të natës (night vision binolaculars) vazhduam edhe për disa kilometra derisa arritëm në një lëndinë lartë në kodrinë. Aty secili nga automjetet zuri pozicionin e tyre. Shkuam atje ku ishte një qetësi e jashtëzakonshme dhe s’dëgjohej asgjë! Aty kaluam natën dhe qëndruam deri në mbrëmjen tjetër. Ditën e kaluam më tepër sikurse me pas dalë në piknik: kishim haje,  pije, shaka dhe gjumë sa të duash. Neve kësajë here na shoqëronin edhe mediat ndërkombëtare si: gazetarët e“Associated Press”, fotografisti i “USA Today” dhe një ekipë televizive e televizionit amerikan“ABC” me gazetarin e mirënjohur  Ted Kopel, të emisionit “Nightline”. I tërë akcioni udhëhiqej nga Kapiteni Bernardoni të cilin e shoqëroja unë. Edhe kjo ditë ishte e bukur me diell e cila kaloi shpejtë. Ne tanimë po prisnim natën finale, ishte nata e shumëpritur për shumë kohë gjerë më tani. Që të gjithë ishin të gatshëm dhe mezi po prisnin që t’i tregojnë Serbisë forcën amerikane. Po, serbëve që luftonin njerëzit e pa armatosur në Kosovë.Tani kishte filluar të errësohet, isha me kapitenin Bernardoni dhe shoferin në makinë, ku nëpërmjet të radio-lidhjeve që kishim në Humvee ndëgjuam urdhërin nga shtabi i përgjithshëm në Rinas. Ata na urdhëruan që të jemi të gatshëm për sonte që të fillojmë goditjen në orën 1:01 pas mesnate mbi forcat serbe! Nga lajmi i marrë i gjithë personeli ushtarak ndiheshin shumë të gëzuar, por përsëri nuk ma mirrte mendja se ndonjëri prej tyre ishte më i gëzuar se unë! Dikur gjatë ndejës si në shaka i thashë Kapitenit Bernardoni: “A bënë që unë ta dhezi raketën e parë”? “Po, si jo” ma ktheu në hajgare.” Ty të kanë ushtruar në bazën ushtarake të Fort Benning për 15 minuta se si ta përdorësh maskën e gazit, edhe ne po të ushtrojmë nja 20 minuta këtu, edhe ti mere përsipër komandën edhe kryeje punën e karierës tonë ushtarake”! Shumica e ushtarëve të ulur nëpër automjetet e tyre tani i kishte zënë gjumi si me qenë në piknik në natyrë të hapur. Në automjetin ku ishim të ulur ne, në karriget e përparme ishte vozitësi ushtarak i cili quhej Rowlan dhe kapiteni Bernardoni kurse në karrigën mbrapa qëndroja unë i vetëm. Me vonë kapiteni nxorri një orë me alarm edhe e vari në dritare. Gjatë kësajë qetësie të errët siç dukej edhe mua gati se më kaploi gjumi, kurse vozitësi dhe kapiteni veçëse ishin në gjumë sepse ndëgjohej gërhatja e tyre. Fillova të mendojë se si të veprojë, sepse këta i kishte zënë gjumi. A t’i zgjojë apo të presë derisa të zgjohen vetë. E pashë se dikush po afrohej i cili erdhi deri afër dhe m’u afrua mua, ishte gazetari Daug Mellgreni “Associated Press”. Ishte cimeri im i cili më kishte intervistuar para disa ditësh, kishte ardhë dhe donte të merrte lajmet më të hollësishme nga unë. Erdhi sepse tani njifeshim dhe ishim së bashku në të njëjtën çadër, edhe më njihte shumë mirë se unë isha brenda burimit të lajmeve. Ai e dinte se unë isha prezentë edhe në mbledhjet e komandës ushtarake dhe nuk mbanin ndonjë fsheftësi prej meje. E kishin informacionin paraprak se sonte do të ndodhëte diçka e madhe dhe me rëndësi, sepse tani edhe transmetimet direkte të televizionit të ABC jepeshin kohë pas kohe për audiencën Amerikane.  Ishin të gatshme për transmetim me kamerat dhe të gjithë ekipën e tyre të drejtuar drejt Lancuesve Raketor MLRS.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme u dha lajmi edhe për aksidentin e helikopterit Apachee, ku humbën jetën dy pilotët amerikan, e që shënon viktimat e para ushtarake në Operacionin e Forcave Aleate të NATO’s. Sulmet edhe sot kishin vazhduar rreth zonës kufitare me Shqipërinë, si dhe disa caqe ishin qëlluar në mbrendësi të Serbisë.

Gjatë mbrëmjes forcat e NATO’s qëlluan caqe mbrenda Jugosllavisë, po ashtu qëlluan edhe Brigadën 125 të motorizuar në veri të Kosovës, Brigadën 233 në lindje të Kosovës, duke qëlluar një numër të autoblindave si dhe pozicionet e artilerisë, automjetet ushtarake, postin e komandës, 2 radar si dhe automjetin me raketa tokë-ajër. Sot u sulmua edhe kazerma ushtarake në Vranjë, ura dhe objekti riparues në Kacaç, gjithashtu u qëllua edhe fabrika e përpunimit të derivateve të karburantit në Novi Sad. Në Batajnicë shkatërruan aeroplanët e fundit MiG 29 dhe 2 aeroplanë të tjerë…

E mërkurë 5 maj 1999

Pasi se kaloi mesnata, shumica e ushtarakëve gjithashtu edhe kolegët e mi kapiteni dhe vozitësi, po dhe shumica e të tjerëve për rreth meje ende ishin në gjumë.

Sot ishte edhe ditëlindja e shoqes së jetës time Shahadijes, kisha dëshirë shumë të madhe që t’ia uroja. Të paktën dëshiroja ta merrja në telefon që të isha i pari për t’ia uruar ditëlindjen, por edhe me e festu lirinë e Kosovës e cila tani nuk ishte aq large. Do të afrohej shumë shpejtë liria pas akcionit që do të ndërmerrnim! Po presim tani që të fillojë festa më e madhe e jetës, sulmi mbi forcat serbe, si dhe festimi i ditëlindjes së Shahadijes. Në vend të fishekëzjarreve, kësajë here do ta festojmë me raketa që do t’i djegin prapanicën serbisë. Do të jetë festë e dyfishtë dhe më madhështore për ne. Nga kjo pozitë edhe lidhjet satelitore nuk punonin si duhet sepse edhe kapiteni më kishte premtuar se do të më bëjë të mundur bisedën me telefonin e tij satelitor që të kontaktojë Shahadijen për ditëlindjen e sajë. Rreth 12:30 pas mesnate filloi një zhurmë prej së largu e që për ç’do sekondë po na afrohej gjithnjë e më afër. Ishin disa helikopter Apache që po vinin drejt nesh, të cilët u afruan dhe filluan të sillen mbi ne. Nuk m’u durua dhe nga gëzimi e kureshtja e zgjova vozitësin i cili më porositi që ta zgjojë nëse kemi ndonjë ndryshim para se t’ia fusë gjumit. Pas disa minutash u dëgjua edhe më shumë zhurma e grupit tjetër të helikopterëve Apachee AH-64 të cilët erdhën krejtësisht mbi ne, por pa kurrfarë dritash që zakonisht natën i kishin të dhezura. Meqenëse nata ishte me një ndriçim të mrekullueshëm të hënës edhe ishte e kthjellët dhe kur u ofruan po dukeshin shumë mirë, qartazi po duke u sjellë mbi kokat tona. Kapiteni ishte zgjuar pakë më herët edhe u largua drejt grupit komandues, dhe pas disa minutash pas largimit të tijë tani sapo kthehej. U afrua edhe më tha se ende nuk ka gjë, dhe sa po e shof nuk kemi për të gjuajtur as sonte siç na ndodhi edhe disa herë më parë. Pas një kohe na erdhi lajmi nga shtabi i përgjithshëm dhe tani u bë publike se edhe sonte nuk do të ketë kurrëfarë sulmi nga njësia jonë. Me të ndëgjuar këtë lajm, që të gjithë ushtarët që ishin për rreth të gatshëm për akcion mbetën të dëshpëruar dhe të zhgënjyer. Ata për menjëherë sikurse të ishin sinkronizuar, filluan t’i bien burive të automjeteve në shenjë dëshpërimi dhe pakënaqësie. I binin borive edhe për t’i dhënë shenjë rojeve ushtarake për rreth neve që t’i lëshojnë pozicionet e tyre të rojes, të cilët mbrenda një kohe të shkurtër filluan që të largohen. Filluan të largohen sepse gjithçka për rreth kishin pasë bllokuar. Pas disa minutave edhe ne me të gjithë kolonën e automjeteve ushtarake filluam të tërhiqemi. Edhe kësajë here pozicioni ynë i ri ishte që të pozicionohemi diku jo shumë largë në fushën e Laçit. Në mëngjesin e hershëm nga Radio BBC ndëgjuam një lajm të hidhur se njëri nga helikopterët tanë Apachee AH-64 qenka rrëzuar ngase kishte pasë problem teknik, dhe për shkak të relievit të keq malor ku po manovronin diku afër kufirit me Kosovën. Edhe në këtë aksident paskemi dy viktimat e para të Ushtrisë Amerikane, këta ishin edhe viktimat e para ushtarake të NATO’s që nga fillimi i kampanjës ajrore në luftën kundër forcave paramilitaro-ushtarake serbe. Ky helikopter Apachee AH-64 sigurisht se do të ketë qenë ndonjëri prej atyre që mbrëmë erdhën dhe po silleshin mbi ne, atje ku ishim të pozicionuar për sulm. Ndoshta edhe sulmi ynë mundë që të jetë shtyrë nga shkaku i këtijë aksidenti.

Edhe sot mbante kohë e mirë, por disi koha ishte e mërzitëshme dhe nuk po kalonte dot. Në sytë e secilit ushtar vërehej njëfare pikëllimi, sigurisht se ishte nga lajmi i aksidentit të kolegëve në helikopterët Apachee AH-64 të cilët ishin kolegë nga baza jonë, si dhe dëshpërimi nga dështimi i sulmit. Nga lajmet më të reja të ditës së sotme kuptuam se Presidenti Klinton pasi se ta vizitojë Shtabin e NATO’s në Bruksel, po planifikonte që të vijë e t’i vizitojë edhe refugjatët shqiptarë të dëbuar dhe maltretuar nga Kosova prej armikut fashist serb.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Aviacioni i NATO’s gjatë ditës së sotme kishte kryer 72 operacione kundër forcave serbe. Në Kosovë u qëlluan 21 topa artilerike, 30 mortaja, 4 tanke, 10 autoblinda, 8 artileri anti ajrore si dhe automjetet e tjera ushtarake serbe. Gjithashtu u sulmuan edhe depot e municionit në Novi Pazar, Boljevac dhe Kurshumli, depoja e karburantit në Somobor, treni me cisternë karburanti në Leskovc, shtabi i MUP’it në Kula Milicia, aeroporti në Ponikve, poligoni i ushtrimeve në Çuprija, rilei i radios në Rudnik, radio stacionet në Serbobran, Pirot dhe Kapaonik. Gjatë ditës së sotme Presidenti Amerikan Clinton vizitoi qendrën e NATO’s ku takoi sekretarin Solana për çka i siguroi se këtë mision do t’a çojë deri në fund. Bullgaria tani ishte pajtuar edhe për lejimin e hapësirës ajrore për tu shfrytëzuar nga forcat e NATO’s në kampanjën kundër regjimit të Millosheviqit.

E enjte 6 maj 1999

Aty nga ora 2:30 u tërhoqëm nga kjo pikë strategjike i tërë konvoji i gjatë ushtarak që kishim, tani filluam lëvizjen në drejtim të Laçit. Që të gjithë ishim të dëshpëruar që nuk na u lejua të shfrytëzojmë momentin kryesor, që të shkatërronim agresionin ushtarak serb. Raketat që kishim me ne ishin raketa që kishin në shenjë caqet serbe në një largësi deri në 300 km.,që don të thotë se kishin në kontrollë të tërë Kosovën, si edhe mundë të arriheshin shumë lehtë edhe caqe mbrenda Serbisë. Në krye të këtijë aksioni ishte i caktuar Kapiteni Bernardoni i baterisë “Charlie”, i cili kishte një eksperiencë të madhe dhe shumë të suksesshme në sulmet me Lancuesit Raketor MLRS. Ai kishte qenë pjesëmarrës i suksesshëm gjatë luftës kundër Presidentit Sadam Huseinit në Irak. Vazhduam rrugën më tutje dhe vonë gjatë natës u ndalëm dhe parkuam diku në fushën e Laçit, edhe ashtu të ulur në karriget e automjeteve ia dhamë gjumit deri herët në mëngjes deri me fillimin e lindjes së diellit. Mëngjesi ishte shumë i bukur por i freskët.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme forcat e NATO’s sulmuan një numër të madhë të forcave serbe mbrenda Kosovës, ata sulmuan pjesët artilerike, postin komandues, bateritë raketore tokë-ajër, konvojin ushtarak në afërsi të Prizrenit, autoblindat në jug të Gjakovës si dhe qëlluan më së paku 7 tanke. Gjithashtu u sulmuan edhe shumë pika strategjike mbrenda Serbisë. Mbrëmë u sulmua rilei i radios në Kopaonik dhe Novi Pazar, si dhe fabrika e derivateve të karburantëve në Somobor, Prahovo dhe Nish. U sulmua edhe ura në Uzhicë, fabrika e municionit në Paninje dhe Kacak, si dhe aeroporti në Ponikvë.

Jamie Shea njoftoi mediat sot dhe tha: “I jemi mirënjohës që më në fund u lejua që Rugova të largohet për në Itali, si dhe gëzohemi që ai  është larguar me tërë familjen e tij. Gjithashtu shpresojmë se ai do të jetë i lirë që në të ardhmen të vijë dhe të bisedojmë me të, dhe të shohim edhe pozicionin e tij.”

E premte 7 maj 1999

Edhe sot mbajti kohë e bukur, e nxehtë edhe me diell. Gjatë ditës nuk patëm shumë obligime, përveçëse ndonjë herë kur vinte ndonjë ushtarë për të kërkuar ndihmën time për ndonjë mosmarrëveshje me popullatën lokale atje ku ishim për momentin, kur ato donin të kalonin rrugën për të shkuar në shtëpitë e tyre. Ata të cilët kishin shtëpitë mbrenda perimetrit ku ndodheshim ne, i lejonim që të shkojnë në shtëpitë e tyre , e kurse të tjerët nuk lejoheshin. Ishin të detyruar që të prisnin sepse rruga ishte e bllokuar për shkak të kalibrimeve të Lancuesve Raketorë MLRS. Dikur pas dite derisa ne po mirreshim me kalibrimin e Lancuesve Raketorë MLRS, si zakonishtë më kurioz ishin fëmijët që vinin që të na shikonin se ç’po bënim aty. Shumica e qytetarëve mbeteshin disi të habitur kur më ndëgjonin se i flisja në gjuhën shqipe, edhe pse e kisha mbiemrin e shkruar në helmetë dhe uniformën ushtarake me mbiemrin tim Emini. Atyre nuk iu besohej se mundë që të kishte edhe shqiptarë në mesin e ushtrisë amerikane. Deri sa po bisedoja me fëmijët, një ushtar erdhi më kërkoi që të shkojë për t’i ndihmuar  atij.  Ai  kishte  problem  me  një  burrë shqiptar të moshës së mesme, i cili po donte të vazhdojë rrugën e tij me makinë pa lejen e ushtarit edhe pse e kishim bllokuar atë rrugë. E kishim bllokuar sepse po bënin kalibrimin e Lancuesve Raketorë MLRS. Shkova aty edhe iu afrova atij personit shqiptar edhe e përshëndeta në shqip: “Mirë dita zotëri”. Kur më ndëgjoi se po i flisja shqip, disi filloi përnjëherë që ta ndryshojë qëndrimin. Filloi të trimërohet duke ngritë zërin dhe duke mu kërcënuar e duke më thënë: “Unë nuk kam kohë t’ju pres juve këtu tërë ditën, tani menjëherë do t’i hypë makinës dhe do të kalojë andej!” Unë i thashë i qetë: “Prit pakë ore burrë, sepse mbrenda disa minutash do t’ju lejojmë që të gjithëve, sepse ata atje gati sa s’e kanë kryer kalibrimin. Pastaj ju mundë që të vazhdoni rrugën tuaj”. Ushtari që ishte afër meje dëgjoi nga zëri atij burraleci se diçka nuk është në rregull dhe me pyeti: “Çka po të bërtet ty ky njeri?” I tregova drejtë se ky farë burraleci nuk po donë të presë që ta e kryejmë punën tonë të kalibrimit. Pa pritë aspak ushtari ia drejtoi pushkën burralecit trim edhe më tha: Thuaj këtij: “Nanë q…, ta e shohim se si do të kalojë andej pa e kryer neve punën!”. Për menjëherë burraleci i ndërroi fjalët, mu kthye mua edhe po më thotë: “ Po ore vllaçko, kryene punën tuaj se unë pres. Nuk e kam problem, por si duket ju më keqkuptuat. Vazhdoni ju me punët tuaja”. I thash:” Po ore vëllaçko, nuk pate nevojë ta nënçmosh veten për asgjë, ky ishte vetëm se një mësim për ty, kalofshi ditë të mirë ore burrec!”

Edhe kjo ditë thuajse kaloi, edhe ne kishim humbë të gjitha shpresat se do të sulmonim me raketa, edhe pse përsëri na u dha komanda që edhe sonte të jemi në gjendje të gatishmërisë. Aty nga ora 21:00 i nxorëm Lancuesit Raketorë MLRS, dhe përsëri brenda një kohe krejt të shkurtër zumë pozicionet e sulmit. Pas disa orësh përsëri nëpërmjet radiolidhjeve ushtarake na u tha se edhe kësajë herë edhe kjo ishte veçse dhezje e thatë, që don të thotë pa municion, të veprohej sikurëse në sulmet e vërteta (operacionet ishin të kompjuterizuara nga Lancuesit Raketor MLRS). Tani të gjithë ushtarët ishin të demoralizuar nga lajmi për mosveprim të sulmit raketor, të cilët nuk fshehnin dëshpërimin duke më thënë hapur se neve nuk kemi ardhë këtu në pushim. Ne kemi ardhë që të kryejmë punën dhe të kthehemi në bazat tona. Besimi i sulmit çdo ditë sa vinte e zbehej, pasi se tani veçëse kishin filluar bisedime dhe më serioze në mes të palës serbe dhe përfaqësuesve të NATO’s për një marrëveshje diplomatike me ndërmjetësues edhe nga pala ruse.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Sulmet e NATO’s kryesisht ishin përqëndruar në sulme kundër tankeve, pozicioneve të artilerisë, posteve kufitare si dhe kundër pozicioneve të armëve kundër ajrore.

U sulmuan pikat strategjike, si bombardimi i pistës së aeroportit të Nishit në juglindje të Serbisë, si dhe afër stacionit të autobusëve të Nishit dhe depoja e karburantëve Jugpetrol. Sulmi në aeroportin e Nishit ishte bërë për shkak se aty është parë edhe një aeroplan luftarak si dhe një kamion ndihmës për mbrojtje  kundërajrore.  Në  Nish  u  sulmua  edhe ndërtesa e Shtabit të Përgjithshëm të Armatës Jugosllave, poashtu bombardime pati edhe në Beograd ku gabimisht u qëllua edhe Ambasada Kineze aty ku u vranë 3 dhe u plagosën 20 pjesëtarë të ambasadës. Në orën 21:46 të mbrëmjes bombarduesit B-2 sulmuan depon e armatimit në Beograd. Gjatë kësajë dite u bombardua edhe “Hotel Jugosllavia” për shkak se ky vend po shfrytëzohej si shtab i paramilitarëve të Tigrave të Arkanit, për shkak se hoteli tani një kohë të gjatë ishte në duart e Arkanit, dhe po përdorej si Qendër Komanduese për në Kosovë, si dhe qendrën policore të MUP’it. U sulmua edhe pika strategjike si depoja e karburantëve në Brohovo, Nish dhe Parane, depoja e municionit në Surdulicë, aeroportet në Seneca dhe Ponikive.

Në Maqedoni për momentin ishin përqendru 13,000 ushtarë të NATO’, të cilët po ndihmojnë shtetin Maqedon si dhe organizatat humanitare me ballafaqimin e mëse 200,000 refugjatëve shqiptarë të dëbuar nga Kosova…

E shtunë 8 maj 1999

Pas mesnatës, rreth orës 1:00 filluan lëvizjet për kthim në çadrat ushtarake të Rinasit. Ushtarët ishin të lodhur dhe të dëshpëruar, sepse për shumicën e tyre ishte ndoshta hera e parë për ta parë dhe përjetuar efektin e këtyre armëve artilerike. Këto ishin ndër armët më të përsosura të këtijë lloji të Lancuesve Raketorë MLRS. Në kampin ushtarak të Rinasit arritëm rreth orës 2:00 pas mesnate, ishte ditë me shi edhe balta kishte arritë nivelin e zakonshëm si nga ditët e para të miat në këtë kamp ushtarak. Ne ashtu të lodhur dhe rraskapitur, edhe pse kishim mbetë të pa larë e të pa pastruar për një javë, posa arritëm menjëherë shkuam edhe u futëm në thesin tonë të gjumit edhe fjetëm. Në mbrëmjen e së Premtes harrova të përshkruaj se në kompaninë apo njësinë tonë erdhi që ta zavendësojë kompania “Bravo” edhe disa pjesëtarë të kompanisë “Alpha”. Ishte mjaftë interesante se për herë të parë kishim patur rastin që të mblidhen që të gjithë së bashku, kishte kaq shumë automjete dhe ushtarë, ku me to ishin edhe 24 Lancuesit Raketore MLRS. Që të gjithë në një vend. Aty dukej si një bazë e madhe ushtarake e përmasave të mëdha, ku secili që kalonte aty pari mbetej i mahnitur sepse i përngjante edhe dukej sikurëse të kishte filluar lufta edhe këndej kufirit kosovar. Dukej si të ishte gjendje lufte.

Gjatë ditës së sotme isha i lirë, bëra edhe pakë më tepër gjumë se zakonisht. Pastaj u zgjova dhe u pastrova edhe një herë si herave të mëparëshme me ujë të ftohët, pasi se nuk munda të rregulloj nxemësen e ujit që kinse tani na e kishin kishin vënduar. Kjo ishte diçka e ndërlikuar për të rregulluar për një fshatar Llojanas, dhe nuk kisha hasë dhe nuk dija se si punonte një aparat i tillë. Më vonë mblodha rrobat e pa lara për t’i bërë gati për në vendin e larjes, pasi që ato i dërgonin në bazën tjetër ushtarake në Aeroportin e Shkupit. Këto i dërgonin në Maqedoni për t’i pastruar, sepse këtu në Rinas nuk kishim ujë të mjaftueshëm për ta kryer pastrimin që duhej. Për pastrimin e rrobave ato zakonisht dërgoheshin në qendrat tjera ushtarake për rreth arenës ku ishim, dhe pas tre ditësh na u ktheheshin rrobe të pastruara dhe të hekurosura. Gjatë kësaj kohe më erdhi lajmi se brenda  disa  ditësh  do  të  udhëtoja  në  terrenin shqiptarë me kompaninë “Bravo”, edhe atë për një kohë të pa caktuar. Duhej të shkoja diku deri në afërsi të kufirit Shqipëri-Kosovë, diku shumë më afër vatrës së luftës, diku shumë më afër qendrës së zjarrit! Nuk e kisha ditën e caktuar se kurë do të nisemi, por më duhej të jam në gjendje gadishmërie për çdo kohë. Sot e kisha një ditë shumë të lumtur sepse ishte hera e parë që po sa mora letrën e parë prej familjes, nga koha që kurë se erdha në Shqipëri. Ishte gëzim i madhë dhe një ç’lodhje për mua, sepse kjo ishte e vetmja lidhje që kishim tani për tani, për shkak se lidhjet telefonike ishin gati se të pamundura.

Kjo letër që mora tani, më shtyri prapa shumë shumë vitesh kur isha në shkollën e mesme dhe gjatë studimeve. Sa me nostalgji po i kujtoja ditët kur shkëmbenim letra me axhën Emin, i cili kishte shkuar në punë të përkohëshme në Wienë të Austrisë. Prisnim me pa durim çdo ditë postën mos po na sjellë ndonjë letër prej tijë, sepse ajo ishte i vetmi mjet komunikimi që po ndëgjoheshim me të! Me lidhjet telefonike të brishta prej këndej nga Shqipëria e provova edhe disa here dhe fillova të bindem se ato ishin të pa mundura. E sa për telefonat satelitorë ushtarak, nuk na lejohej që të përdoren si lidhje civile, për shkak të kostos që kishin po edhe se ato ishin të rezervuara vetëm për shërbimet ushtarake. Po afrohej edhe ditëlindja e Liridonës vajzës më të madhe. Ajo kishte ditëlindjen pas një jave. Ajo po i mbushë 7 vjetë. Shkova përsëri deri te sportelet e aeroportit, aty ku kishim një duqan ushtarak për të blerë një kartë postale. Deshta të paktën që nëpërmjet sajë t’i shprehi urimet më të përzemërta bukuroshes së babit! Kartë postalen që e bleva menjëherë e shkrova dhe ia përcolla nëpërmjet postës ushtarake, me shpresë që t’i arrijë para ditëlindjes së sajë, sepse zakonisht letrat nga baza për të arritur në SHBA vononin më tepër se një javë.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Mbi 1.5milion Kosovar ishin ç’vendosë nga shtëpitë e tyre, tani mbi 900,000 prej tyre ishin larguar jashta Kosovës dhe mëse 100,000 të rinjë të moshës ushtarake nuk dihej se ku ishin! U raportua edhe për 4,600 shqiptarëve të ekzekutuar nga forcat kriminale serbe si dhe u dëmtuan apo u shkatërruan më shumë se 500 fshatra të Kosovës.

Rreth orës 16:10 pas dite forcat aleate bombarduan urën mbi lumin Nishava në qendër të Nishit, prej nga informohet se u dëmtua edhe konsulata Greke si dhe parkingu i autobusave të Nish Express’it. Këto sulme të kryera mbi urë ishin në një afërsi edhe të Shtabit të Armatës Jugosllave. U sulmuan edhe Ministria e Mbrojtjes Veri në Beograd, Ministria e Mbrojtjes Jug në Beograd, ndërtesa e Stafit të Përgjithshëm të Armatës si dhe antenat e komunikimit satelitor në Beograd. U sulmua edhe Shtabi i Përgjithshëm i Policisë Speciale MUP të Republikës Federale të Jugosllavisë si dhe depoja e armëve. NATO sulmoi edhe transformatorin e rrymës elektrike në stacionin 3,5 dhe 8 në Beograd dhe Obrenovac.

E diel 9 maj 1999

Sot ishte një festë mjaftë madhështore në Amerikë, ishte dita e nënës. Në mëngjes përsëri shkova deri në aeroport me shumë shpresë se mos po kisha fatin që të lidhemi në lidhjet telefonike me Shahadijen. Deshta që ta provojë të paktën mos po kam fatin ta marr në telefon që të mundë t’ia urojë festën asajë, nënës së dy bukurosheve tona më të mira. Përsëri edhe kësajë here ishte e kotë! Dështova dhe prej aty vendosa që të ndalem për disa minuta edhe në vetëshërbimin ushtarak që e kishim aty afër pakë më tutje mbrenda Aeroportit të Rinasit. Më tepër po shkoja sa për të parë se ç’kishim në këtë shitore. Për fat t’imin edhe shitorja qëlloi e mbyllur sepse tani kishin kohën e pushimit. U ktheva në çadër sepse nuk deshta të pres aty më tepër, sepse shkruante se do të hapej pas një ore.

Telefoni dhe shitorja ishin në një largësi bukur të madhë nga çadra ku ishim të vendosur ne, por dikur më vonë vendosa që përsëri të kthehesha atje. Po mbante mjaftë kohë e nxehtë, u nisa ngadalë edhe atje mbërrita diku rrreth orës 12:00 në mesditë. Pas të gjithë asajë rruge që bëra përsëri ishte e kotë, sepse shitorja ishte e mbyllur përsëri për shkak të mungesës elektrike! Atje qëndrova deri në orën 13:00 duke pritë se mos po rregullohet rryma që të hapet shitorja.Gjatë kësajë kohe sa prita aty takova një shqiptare lokale që po punonte aty, por tani kishin dalë që të gjtihë punëtorët jashtë për shkak të mungesës së rrymës elektrike. Filluam të bisedojmë duke pritur derisa të vijë rryma. Gjatë bisedës ajo më pyeti se pse unë nuk shkoj t’i bashkangjitem në radhët e UÇK-së? Disi mbeta i shokuar prej asajë pyetje! Përgjigjeja ime ishte: “Lash jetën time që e kisha rregulluar bukur mirë, lashë familjen, pra gruan me fëmijët e mitur edhe erdha këtu mu për atë qëllim. Ndoshta po më sheh tani që jam në krahun e UÇK-së që t’i ndihmojmë ata, pasi se kjo ushtri është aleati më i madh i shqiptarëve që kemi patur ndonjëherë. Saktë për këtë edhe vendosa që t’i bashkangjitem kësajë force, Armatës Amerikane!”. Pastaj unë pa mëdyshje e pyeta zonjën shqiptare:“Ju a keni ndonjë pjesëtarë të familjes tuaj që iu ka bashkangjitë apo po ndihmon UÇK-n?” Ajo me mimikat e saja më shikoi mua si të çmendur dhe për menjëherë mu përgjigj; “Jo! Pse ne të luftojmë, ne nuk kemi kurrëfarë problemi prej këndej. Ne jemi mirë, ai problem atje është i tyre, i kosovarëve. Ata duhet të luftojnë!” Mbeta i shokuar nga fjalët e saja. Sa e kuptova unë, ajo ishte një vajzë e re, e bukur me flokë kaçurrela por tepër arrogante. Mua më dukej se ajo nuk kishte pasë gjak shqiptari! Fjalët që m’i tha kjo arrogante, më la përshtypjen se nga“Nëna Shqipëri”, ndoshta nuk paskemi asnjë vullnetarë në aradhat e UÇK-së. Mua më dukej se ajo ishte një arrogante që urrente kosovarët tej mase! Nuk munda ta durojë më, edhe unë disi nga zemra e plasur i thashë diçka palidhje: “Po, ju s’keni kohë të ndihmoni vëllezërit tuaj, sepse ju jeni në luftë në mes veti. Edhe mu për këtë ne me ushtarët amerikan jemi të detyruar që edhe këtu mbrenda Shqipërisë të ecim të mobilizuar sikur me qenë në gjendje lufte edhe këtu. Po, sikur me qenë në frontin e luftës për shkak të kriminalitetit që keni në këtë vend!” U largova nga ajo kinse po shikoja diçka tjetër mbrenda objektit të aeroportit. Kishte qenë shumë më mirë e që mos ta kisha taku këtë vashë, sepse me të vërtetë më demoralizoi tej mase.

U bë ora 13:00, tani sa erdhi rryma edhe shitorja u hapë për menjëherë. Hyra mbrenda për të blerë ndonë send, por nuk gjeta asgjë që më interesonin mua. Kot që e kisha bërë të gjithë atë rrugë për asgjë. U ktheva në çadër i dëshpëruar nga takimi me atë punëtoren shqiptare që më mirë mos ta e kisha takuar, po edhe nga rruga e kotë që bëra nëpër atë zheg dhe pluhur të madh. Me të kthyer në çadër u zbatha dhe u shtriva në krevetatin e aluminit të mbuluar me një qebe dhe thesin tim të gjumit. Fillova leximin e një libri të shkruar nga Tom Brokaw, një gazetarë i njohur Amerikan të cilin e bleva në Aeroportin e Atlantës së Georgia’s në SHBA gjatë rrugës për në Shqipëri. Ky libër ishte një përmbljedhje e intervistave të Tom Brokaw si gazetarë me disa pjesëtarë të luftës së dytë botërore, si ajo në Normandi dhe disa vendeve tjera të Evropës. Rreth orës 18:00 të mbrëmjes erdhi Kapiteni Lerner aty afër, ashtu i qetë si çdo herë edhe më pyeti:“A don të vishë në mbledhjen e Shtabit të Përgjithshëm, e cila po mbahej çdo ditë në orën 19:00 për komandën ushtarake. “Po” iu përgjigja, dhe së bashku me kapitenin shkuam në mbledhje, edhe kësajë here më tepër shkova për të ndëgjuar informatat më të reja nga zonat e luftës në Kosovë. Si çdo herë edhe sot mbledhja filloi me planet 3 ditore të armatës, dhe pastaj vazhdoi edhe për gjendjen e luftës mbrenda Kosovës. U informova për numrin e madh të refugjatëve që kishin hyrë në Shqipëri dhe Maqedoni mbrenda ditës së sotme, gjithashtu edhe për luftimet e rrepta të UÇK-së me forcat serbe që po zhvilloheshin në afërsi të Junikut. Pjesëtarët e UÇK-së me luftimet e tyre po mbanin të hapur koridorin për furnizim me armë në mbrendësi të Kosovës prej Shqipërisë. Aty gjithashtu ndëgjova edhe lajmin më të hidhur për vrasjen e albanologut dhe aktivistit të madh të çështjes shqiptare Prof. Dr.Fehmi Aganit, për vrasjen e të cilit kishin dy informacione: njëra ishte se na qenka vrarë nga pjesëtarët e UÇK-së, (krejtë pa bazë!) dhe tjetra të së cilës më tepër i besonim të gjithë se ishte nxjerrë nga grupi i refugjatëve kosovarë nga forcat kriminale serbe edhe ishte pushkatuar së bashku me burrat e tjerë. Lajmi i vrasjes së prof. Dr. Fehmi Aganit më tronditi pa masë, sepse këtë profesor e kisha taku shumë vite më herët. Ishte një shkencëtarë i sociologjisë dhe atdhetarë i madh i shqiptarizmit. Ç’të bësh, kur vrasjet e shqiptarëve në Kosovë janë diçka e zakonshme, sepse atje njerëzit e pa fajshëm vriten çdo ditë. Jeta e tyre është si asgjë, dhunohen dhe masakrohen gjithëandej  vetëm e vetëm pse janë shqiptarë!

Gjatë mbledhjes u bisedua edhe për bombardimet e NATO’s që po vazhdonin edhe mbrenda në Serbi, si dhe për bombardimin e Ambasadës Kineze në Beograd që sapo kishte ndodhur dhe po dyshohej se aty mbrenda ambasade ishin radiolidhjet kryesore të Shtabit Policoro- Ushtarak të Serbisë. Nga ana tjetër Kina dhe Rusia ishin ata që ende po përkrahnin Presidentin Jugosllav Millosheviqin! U bisedua edhe për bombardimin e Radio Televizionit të Serbisë, ku kishte të vrarë edhe disa gazetarë. Pas informatave për Kosovën, unë u ngrita ngadalë pa i pengu të tjerët edhe u largova nga mbledhja që tani do të fillonte në përgjithësi për planet e ardhëshme të luftës. Prej mbledhjes shkova përsëri në çadrën time dhe atje vazhdova me leximin e librit që e kisha filluar më herët dhe të cilin e lexova deri vonë në mbrëmje.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Pikat strategjike të sulmeve të NATO’s gjatë ditës së djeshme ishin: Aeroporti i Nishit edhe ai i Prishtinës si dhe Galenika. U sulmuan edhe urat në Nish, Crepij adhe Magric, transmetuesi televiziv në Kradulevec, radio rilei në Novi Pazar, Ivanica, Brudnic, Bladinovac, Losnika, shtabi i kazermës në Kragujevc dhe depoja e karburantit në Serbadjevo, Lokpaknica dhe Nish. Mbrëmë u sulmuan edhe 5 pozicionet e artilerisë dhe 6 pozicionet e mortajave në afërsi të Glearlanit, u sulmuan edhe 2 pozicione ushtarake, autoblinda, ushtarë, si dhe mjete tjera të trupave serbe, 1 radar si dhe shumë pozicione tjera mbrenda në Kosovë.

U bisedua edhe për marrëveshjen diplomatike në mes të envojit Rus Viktor Chirnomyrdin, Kancelarit Schreder si dhe anvojit special të posazgjedhur Mr.Carl Bildt të OKB, bisedë e cila ishte mjaftë e suksesëshme pasi se Rusia po qëndron në principet e G8. Gjatë ditës së djeshme kishte pasë takime dhe në mes të Kancelarit Schreder dhe udhëheqësit kosovar Ibrahim Rugovës, i cili tani ishte në Romë, ku po kërkonte që refugjatëve kosovar t’i lejohet kthimi sa më i shpejtë në shtëpitë e tyre dhe në vazhdim të bëhej edhe marrëveshja politike e Kosovës.

E hënë 10 maj 1999

Gjatë natës kishte shi me shumë frymë dhe me shpejtësi mjaftë të lartë, ndoshta ka arritë edhe me mbi 50 kmh, dhe gati sa na i mori edhe çadrat tona! Nga era  e  fortë  edhe  shiu  filloi  të  na  pikojë  edhe  për mbrenda çadrave!

Gjatë ditës edhe sot ishte ditë e qetë, nuk kishte kurrëfarë lëvizjesh me rëndësi. Më vonë filloi një ditë e mirë me diell, dhe kohë pas kohe me pak re. Tani sa më lajmëruan që të bëhem gati për nesër. Më lajmëruan para kohe edhe pse ne gjithëmonë ishim të gatshëm, sepse kishim vetëm se nga një thes ushtarak me veshëmbathjet mbrenda tijë, dhe nga një çantë me disa sende personale. Këto më tepër ishin sende higjienike të përzier me ndonjë libër dhe fletore për të shkruar gjërat më interesante të ditës. Ne çdo herë ishim të gatshëm për në çdo moment të ditës apo natës. Më lajmëruan se nesër në orën 18:00 të mbrëmjes do të nisemi për në rrugë me kompaninë Bravo në drejtim të kufirit me Kosovën. Do të shkonim në një afërsi rreth 20 km., e sa më kujtohet mua, kjo ishte edhe hera e parë që po i afroheshim kaq afër kufirit Kosovë-Shqipëri. Më lehtë e kam të them më afër kufirit shqiptaro-shqiptarë, të cilin na kishin caktuar të huajt. Siç e dijmë nga ana historike ky kufi na erdhi pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, atëherë kur pjesa më e madhe e tokave shqiptare iu dha Serbisë, Mali të Zi dhe Greqisë, kur edhe pushtohet nga sllavo-grekët. E gjithë kjo marri e ndarjes së tokave Arbërore u bë më 29 Korrik 1913 në Mbledhjen e Ambasadorëve të gjashtë fuqive botërore të kohës: Britanisë së Madhe, Francës, Gjermanisë, Austro-Hungarisë, Rusisë dhe Italisë. E ndanë popullatën dhe tokat shqiptare në mes veti. E ndanë në pesë shtete, aty ku kufizohen shqiptarët me shqiptarë. Ja mu ashtu siç po shifet edhe në ditët e sotme, ndarje e cila na solli vetëmse vuajtje, vrasje, përdhunime, djegje dhe luftëra deri në ditët e sotme!

Informacionet e 24 orëve të fundit

Operacionet e sotme ishin më të pakta, ishin realizuar vetëm se gjysma e tyre për shkak të kohës së keqe. Sot gjithashtu sulmuan pikat strategjike duke i shkaktu dëme edhe më të mëdha Millosheviqit. Sulmi vazhdoi në aeroportin e Nishit, u shkatërrua rilei i radios usharake në Mitrovicë, Kotava dhe Novi Pazar, poashtu u sulmua  edhe depoja  e karburantëve  në afërsi të Prishtinës. Nga sulmet e aviacionit të NATO’s u asgjësuan 2 tanka afër Riznikut, 10 autoblinda në afërsi të Kalavës si dhe mjete ushtarake të kamoflazhuara në afërsi të Deçanit dhe Prizrenit, po ashtu edhe posti komandues në Gjakovë dhe një numër i qendrave ushtarake. Gjatë ditës së sotme patëm një sulm në afërsi të Lipjanit në Kosovë, kurse më vonë rreth orës 15:00 pas dite u sulmua edhe fabrika “Sloboda” në Çaçak, në  qendër të Serbisë. Sulmi kishte ndodhë kryesisht në zonën industriale në lindje të qytetit, rreth një kilometër nga qendra e qytetit.

Sipas informatave të UNHCR rreth 650,000 refugjatë ishin lajmëruar deri më sot në Shqipëri dhe Maqedoni, dhe tani në partneritet NATO’ja dhe UNHCR me organizatat humanitare duhej ndihmuar këto refugjatë me veshëmbathje dhe ushqime…

E martë 11 maj 1999

Pasi mora lajmin se sot do të nisemi rreth orës 18:00 të mbrëmjes, përsëri erdhën kolegët ushtarak dhe më thanë të behëm gati se do të nisemi edhe më herët se ishte planifikuar kjo rrugë të gjatë me njësinë Bravo. Unë veçse isha i gatshëm, dhe dikur rreth orës 13:30 i gjithë personeli ushtarak që po shkonim filluan përgaditjet e mëdha për në rrugë që do të ndërmarrim. Kështu që në orën 16:00 veçse u nisëm dhe dolëm nga baza ushtarake e Rinasit. Një orë para nisjes, me të shpejtë shkova edhe bëra një dush, sepse nuk i dihej se kur do të ktheheshim këtu në bazë. Po bisedohej se do të shkojmë në rrugë për tërë javën, e ndoshta edhe për më gjatë. Edhe kësajë here, sikur herave tjera, nuk kishte ujë të nxehtë. Ashtu si çdo herë më parë u pastrova me ujë të ftohët, edhe atë sa për të freskuar trupin pakë.

Pasi u nisëm, kapiteni Lerner më tha se kemi marre një rrugë bukur të gjatë, edhe atë do të shkojmë krejtësisht afër kufirit me Kosovën. Ky ishte një lajm që më gëzoi pak, dhe më tha se pika jonë strategjike ku do të qëndrojmë për një kohë do të jetë përtej qytetit të Shkodrës, diku në male në afërsi të qytetit të Pukës.

Rruga që morëm ishte e ngadalshme por edhe e vështirë, për të gjithë kolonën ushtarake që kishim rrugë të drejtimit tonë ishin të ngushta dhe mjaftë të rrënuara, e sidomos për automjetet e rënda ushtarake. Me vete kishim një kolonë mjaftë të gjatë ushtarake me: Lancuesit Raketorë MLRS, kishim edhe shume kamiona ushtarak, cisternën e karburantit, cisternë uji të pijshëm si dhe shumë Humvee’s. Kaluam Fushë Krujën aty  rreth orës 17:30 të mbrëmjes. Në qytet kishte mjaftë trafikë njerëzish dhe automjete të qytezës. Gjatë rrugës së qytetit derisa po kalonim më ranë në sy edhe disa të rinjë me uniformat ushtarake të UÇK-së, pamje që më gëzoi shumë. Gjatë rrugës gjithkund fëmijët po na pritnin me duartrokitje dhe të bërtiturat e tyre të zakonshme: UÇK, UÇK, UÇK, edhe na përshëndesnin me duartë lartë. Po edhe me dy gishta lartë në shenjë të V’s (Fitore/Victory). Gjatë këtijë udhëtimi për kapiten tani kisha një personel tjetër ngaqë kisha në herët e më parëshme, quhej Buth. Edhe ky kishte respekt të madh ndaj meje, edhe ishte mjaftë shoqërues. Tani po kalojmë dhe në afërsi të qytetit të Lezhës, një vend historik të një rëndësie të veçantë për ne shqiptarët. Qytetin ku u bë “Lidhja e Lezhës” e cila ishte e një rëndësie të veçantë historike. Po, sepse aty u bë një aleancë ushtarake e themeluar me 2 Mars 1444, në krye me prijësin tonë legjendar Gjergj Kastrioti-Skenderbeun. Ky ishte kryeprijësi prijësve Arbërorë dhe të tjerëve për rreth, që të bashkuar të luftojnë kundër Perandorisë Osmane. Anëtarët kryesorë të besëlidhjes ishin: Arianitët, Balshajt, Muzakajt, Spanët, Zahariajt dhe Gjurashët, e që Barleti e quajti “Generalis Concilium Universum Concilium” (Këshilli i përgjithshëm).

Kuvendi i Lezhës apo”Besëlidhja e Lezhës” është edhe si pikënisja e krijimit të shtetit të parë shqiptarë. Në Lezhë gjithashtu kemi edhe varrin e kryetrimi tonë legjendar Gjergj Kastriotit- Skenderbeut, i cili u varros aty pas vdekjes së tijë më 17 Janar 1468 në kishën Shën Kollit. Më vonë pas pushtimit të Krujës më 1480, pas 12 vjetësh pas vdekjes së heroit, thuhet se eshtrat e Skenderbeut u zhvarrosën nga ushtarët e Perandorisë Osmane, me qëllim që do ti përdornin eshtrat e kryetrimit si hajmali për t’u mbrojtë dhe për t’i dhënë kurajo për në betejat e mëtutjeshme me Arbërorët!

Qytetin e Lezhës e kaluam edhe nën eskortën e policisë shqiptare, e cila na udhëhoqi që nga nisja në Bazën Ushtarake të Rinasit. Kolona ushtarake ishte mjaftë e gjatë, ishte edhe më e gjata që kishim patur gjerë më tani, që edhe na vështirësonte për lëvizje më të shpejtë. Nëpër secilin vendbanim që po kalonim, rrugët ishin të stërmbushura plotë me njerëz, ndoshta edhe nga shtimi prej popullatës me ardhjen e refugjatëve nga Kosova e pushtuar nga forcat slave. Por, ishte edhe kohë e mirë pranverore kur shumica e popullatës dalin për të bërë xhiro. Tanimë ishte errësuar. Nga ramja e territ të natës, me të dalë largë nga Lezha, u ndalëm afër një stacioni hekurudhor mjaftë të madhë por krejtësisht i boshadisur dhe shkatërruar. Ky stacion më tepër po i përngjante më shumë një gërmadhe sikurse pamjet nga filmat për luftën e dytë botërore, kur gjithçka ishte e shkatërruar nga bombardimet dhe e lënë pas dore! Jo veçse stacioni hekurudhor që kishte një pamje të tillë, por edhe më tepër kishin përjetu uzinat që pamë gjatë rrugës e që po i përngjanin më tepër sikurse me i pasë kapë shkatërrimi i bombës atomike të Hiroshimës apo ajo e Nagasakit. Ishin me një pamje shumë të tmerrshme dhe të mjerueshme, gjithkund po shihej shkatërrim i dhimbshëm. Në afërsi të këtijë stacioni hekurudhorë stopuam dhe aty do të kalonim këtë natë të qetë pranverore.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë ditës së sotme forcat e NATO’s sulmuan pikat strategjike jugosllave si dhe mbi forcat serbe në Kosovë. Sot u sulmuan 7 radio rilej në Savac, Cenika, Ivanicka, Ferizaj, Azar, Kosovska dhe Kruçivac. Këto rilejë po shfrytëzoheshin nga forcat serbe të intelegjencës. U sulmuan edhe 7 ura, si dhe ura e hekurudhës në Gradilishka.

NATO konfirmoi se sot aviacioni i tyre kishte bombarduar depon e karburantëve “Jugpetrol” si dhe aeroportin e Nishit. Gjithashtu sot pati sulme dhe në depon e gasit “Energogas”. Gjatë ditës së sotme në orën 21:30 të mbrëmjes u sulmua edhe në jug të qytetit të Nishit. Sipas informatave të Tanjug’it, gjatë këtij sulmi u lëndua edhe Nënkryetari i Partisë Socialiste si dhe Nënkryetari i Këshillit Republikan për të cilët u tha se derisa ai me grupin e tijë po vizitonin “Jugpetrolin”ndodhi sulmi. Sot u bombardua edhe ura mbi lumin Moravë në Vladiçin Han në juglindje të Serbisë.

Sipas NATO’s u tha se ata ende nuk kishin parë kurrëfarë ndryshimi në lidhje me tërheqjen e trupave serbe, siç ishin marrë vesh me to, “por edhe sikur të ishte parë ndonjë lëvizje e vogël “pjesërisht” ajo nuk është mjaftë për ne”kishte thënë Sekretari i Mbrojtjes së SHBA’së William S. Cohen. Nesër në mëngjes pritet që të shkojë në Shqipëri edhe Sekretari i Përgjithshëm i OKB’së, për t’i parë prej së afërmi refugjatët shqiptarë dhe pasdite të vizitojë refugjatët edhe në Maqedoni.

E mërkurë 12 maj 1999

Pasi u zgjuam, dikur rreth orës 9:00 të mëngjesit, përsëri vazhduam rrugën përpjetë për t’iu ngjitë maleve të Alpeve Shqiptare, male të cilat kishin një pamje të bukur dhe shumë mahnitëse. Vende vende nëpër  disa  majë  malesh  ende  po  shihej  dëbora  e bardhë që prej së largu dukej sikurse malit i kishin vu plisin e bardhë, edhe pse ishim gati në gjysmën e Majit! Rrugëtimi ndërmjet maleve të larta na mori disa orë udhëtim. Këto rrugë ishin mjaftë të ngushta, me lakesa të mëdha gjarpërore dhe shumë të vështira për të kaluar automjetet e rënda ushtarake.Gjithashtu të vështira ishin edhe për automjetet me karburantë furnizues si dhe Lancuesit Raketorë MLRS. Shkuam deri në afërsi të Shkodrës, dhe pastaj morëm rrugën në të djathtë të qytetit dhe vazhduam përpjetë ku më vonë arritëm në një majë mali. Kishim arritur diku në mes të Shkodrës dhe Pukës, por shumë më afër qytetit Pukës. Atje kishim edhe njërën nga pikat tona strategjike në rast të ndonjë sulmi. U ndalëm në një lëndinë dhe morëm pozicionet tona të nevojshme, ku gjithçka që kishim për rreth e mbuluan me mbulesën tonë me rrjetin kamuflazhë ushtarak. Këtë e bëmë për mos t’u hetuar nga rrethi prej së jashtmi, pasi se tani veçëse ishim ndoshta edhe brenda perimetrave të artilerisë serbe. Edhe sot po përjetonim edhe një ditë shumë të bukur dhe me diell, me një erë mjaftë freskuese dhe me gjelbërim të maleve gjithandej për rreth nesh. Këtë ditë e kaluam sikurse edhe shumë herëve të tjera: pusho, ha, pi dhe gjumë nën qiell të hapur. Në rrafshnalta tendat i stacionuam veçse disa kilometra larg qytetit të Pukës. Aty kishim një rreth malorë me shkurre por me gjelbërim, por edhe mjaftë piktoresk. Diku rrreth orës 15:00 pas dite patëm edhe vizitën e parë në këtë bazë të re ushtarake, ishin dy helikopterët e Armatës Amerikane “Black Hawk”, të njohur nga shumë beteja të më hershme të ushtrisë amerikane: në Vietnam dhe Irak, të cilët erdhën dhe na sollën postën dhe ca pjesë të automjeteve të cilat ishin kërkuar nga komanda jonë. Ishin kërkuar sepse gjatë rrugës malore në mes të Shkodrës dhe kësajë pike, atje afër dikund na mbeti në rrugë njëri nga Lancuesit Raketorë MLRS nga një defekt teknik, të cilit iu prish transmisioni! Në këtë rrafshlartë tani do të kalojmë dhe natën e parë të rrugëtimit. Gjatë mbrëmjes, nata ishte e kthjellët dhe me shumë yje. Tani ishim krejtë largë nga qytetet dhe vendbanimet. Nuk shihej kurrëfarë drite, përveçëse kohë pas kohe nganjëherë ndritej i tërë qielli në distancë dhe pas disa sekondash ndëgjohej edhe bubullima nga bombarduesit e NATO’s mbi forcat paramilitaro- ushtarake serbe. Bubullima ishte ajo që e pëlqeja pa masë, sepse më tregonte se diçka po bëhej për të mirë në emër të “Lirisë” së më të dashurve tanë, të vëllezërve dhe motrave tona në Kosovën martire!

Informacionet e 24 orëve të fundit

Mbrëmë kishim 24 orëshin më të nxanun të kampanjës që nga fillimi i bombardimeve të NATO’s. U tha se patëm 327 fluturime e që deri më tani ishin bërë rreth 20,000 fluturime dhe të cilat sulmuan forcat e Millosheviqit edhe në tokën e Kosovës. Caqet kryesore përsëri ishin tanket, autoblindat, armët artilerike, armët kundërajrore,  mortajat,  postet komanduese, grupet ushtarake në veçanti në “Suva Rekë- Therandë”, Junik dhe rreth Shtimjes si dhe u sulmuan edhe shumë kamione ushtarakë serb.

Pikat strategjike që u qëlluan gjithandej Jugosllavisë ishin: 5 aeroporte, 8 ura dhe 4 vende me material luftarak. Me shumë sukses ishte sulmi i djeshëm mbi Forcat  Ajrore Jugosllave, ku i shkatërruan 5 aeroplanë luftarak MiG 21, gjë që do t’i dobësojë pa masë Forcat Ajrore Jugosllave. Me këtë po i bëhej e ditur se Millosheviqi nuk ka kurrfarë rrugëdalje pos pranimit të 5 pikave kryesore të NATO’s, dhe tërheqjen e tërësishme të forcave serbe nga Kosova.

E enjte 13 maj 1999

Pasi se u zgjuam sot herët, disa nga mekanikët ushtarak shkuan që të ndihmojnë në rregullimin e Lancuesit Raketor MLRS që kishte mbetur gjatë rrugës, e që më vonë do ta e sjellnin këtu ku ishim përqendruar për momentin. Në fytyrat e shumicës së ushtarëve shihej njëfarë zhgënjimi sepse shpeshëherë më thonin:“Ne kemi ardhë këtu për të kryer një detyrim që e kemi, dhe pastaj të kthehemi prej andej nga erdhëm, e jo për pushime në malet e Alpeve të Shqipërisë!”

Sot ishte një ditë e veçantë për mua, sepse sot është ditëlindja e vajzës time më të madhe, ditëlindja e bukuroshes së babit Liridonës! Këtë ditë të cilën kisha dëshirë që ta festonim së bashku me të gjithë anëtarët e familjes, por për tani kemi diçka edhe shumë më të rëndësishme të këtyre viteve, luftën për lirinë e popullit tonë shqiptarë.

Për fatin tim, as që do të kem fatin që të paktën t’ia kisha uruar nëpërmjet telefonit. Sot bukuroshja e babit Liridona po mbusë 7 vite. Urime bija e babit, të urojë gjitha të mirat ty dhe të gjithë familjes!

Gjatë bisedës para disa ditësh me Kapitenin John Roadcap, kur po bisedonim edhe në lidhje me fëmijtë tanë që kishim lënë në Amerikë, edhe gjatë bisedës i tregova se në ditën e sotme ka ditëlindjen vajza ime më e madhja Liridona. Gjatë kohës që po bisedonim sot me kapitenin Roadcap ai nuk më tha asgjë, mirëpo e kishte mbajtë në mendje shumë mirë ditëlindjen e Liridonës, dhe pa përmendë asgjë më vonë pas disa minutash po më thotë:“Të lutem eja me mua sepse kam lidhje të ngushtë me mekanikun civil të Lancuesve Raketor MLRS, i cili ka një telefon satelitor të kompanisë së tijë private. Do t’ia marrë për ta dhënë ty që t’i telefonosh familjes, të paktën sa për t’ia uruar ditëlindjen bukuroshes tënde. Por me kusht  që bisedën ta keshë sa më të shkurtë dhe mos t’i tregosh askujtë. Askujtë sepse mundë t’i nxjerrim telashe kolegut për përdorime private të telefonit të tijë satelitorë! ”Kapiteni shkoi te shoku i tij, dhe ia kishte marrë telefonin satelitor dhe ma solli mua. Më tregoi se si përdoret, edhe më tha: “Tani ik pas kaçubeve dhe telefono familjen!” Mora telefonin dhe u fsheha pas kaçubeve që mos të shohë askush prej grupit tonë edhe telefonova shtëpinë. Ishte ora 14:00, që me kohën e Clevelandit ishte ora 8:00 e mëngjesit. Nga ana tjetër telefonin e hapi Shahadija e cila sa më duket ishte ende përgjumshëm. Bisedova shkurtë me Shahadijen, sa për tu ndëgju se si ishin e gjithë familja dhe ç’kishte të re atje. Pastaj bisedova edhe me Liridonën të cilës i urova ditëlindjen me shëndet dhe me jetë të gjatë dhe të lumtur. Pas sajë bisedova edhe me Mimozën të cilat ishin zgjuar edhe u gëzuan pa masë që bisedum në telefon, sepse kjo ishte hera e parë që po bisedoja edhe me vajzat. Më në fund u përshëndetëm dhe u ndamë nga biseda tepër e shpejtë dhe e shkurtër por tepër e vlefshme. Ia  ktheva  telefonin kapitenit edhe iu faleminderova shumë me gjithë zemër për shërbimin që më bëri kapiteni Roadcap me shokun e tij.

Gjatë ditës në këtë vend qëndrim erdhi një djalë kurioz lokal rreth10-12 vjeç, për të na parë se ç’po bënim. Iu afrova dhe e përshendeta, përnjëherë fytyra e tijë buzëqeshi pasi se më ndëgjoi që po i flisja shqip. E pyeta se prej nga na erdhe, pasi se aty për rreth nuk shihej kurrëfarë vendbanimi? Më tha se ishte nga fshati Dedaj, aty afër ku ishim vendosë ne, dhe jo aq largë edhe nga qyeteti i Pukës. Për menjëherë më tha: “O ti qenke shqiptarë”. Iu përgjigja:“Po edhe unë jam shqiptar si ti”. U gëzua shumë pse i fola. Më tregoi se në familjen e tij kishin marrë edhe shumë refugjatë nga Kosova që kishin ardhë në fshatin Dedaj. Më pyeti se kur do të shkonim që t’i shporrim forcat serbe nga Kosova? Unë iu përgjigja se do të shkojmë së shpejti, veçëse jemi duke pritur kur të na jipet urdhëri! Deri sa po bisedonim, me njërën dorë nxorra disa sheqerka nga xhepi të cilat i kisha mbledhur nga ushqimet e paketuara ushtarake MRE që na vinin edhe lloje të ndryshme sheqerkash, për t’ia dhënë këtijë bukuroshi të vogël i cili me sjelljet e tij ishte shumë i matur. Po sikurse me qenë i moshës shumë më të madhe! Mirëpo për çudi ky bukuroshi i vogël refuzoi që t’i marrë sheqerkat duke më thënë: “Jo faleminderit shumë, ato janë për juve, unë nukë i marrë sheqerkat e tua”! Pasi se iu luta t’i merrte, më në fund ai i pranoi duke mu faleminderua me përkulje. Por disi sikur të ishte i penduar dhe duke më siguruar se mos po mbetesha unë mangu pa to. Pas gjysëm ore bisede kërkoi lejen që të largohej në drejtim të kafshëve që po i ruante në kullosë. Aty ku ai kishte 3 lopë për të cilët po kujdesej pak më poshtë në lëndinën tjetër, në një kullosë të bukur rreth 50 metra largë neve. Pas ndarjes me vogëlushin shqiptar, përsëri vazhdova me lexime derisa edhe po shijonim edhe të gjitha këto bukuri natyrore të maleve të rrethit të Pukës. Lexova për derisa filloi të errësohet dhe pastaj përsëri filluam të shijojmë dhe bukurinë qiellore me yje të pa numërta që shifeshin në horizont nga kjo pikë e lartësisë kodrinore. Nganjëherë shihej ndonjë meteor që dhezej për një kohë të shkurtër, por ajo më e bukura ishte kur kohë pas kohe përsëri po shifeshin drita si lloj vetëtime, e mëpas shoqërohej edhe me krismën e bombave nga bombarduesit e NATO’s. Po, atje larg diku përtej kufirit shqiptaro-shqiptarë që po bombardonin mbi forcat e armikut serb.

Informacionet e 24 orëve të fundit

U raportua se lidershipi i NATO’s është i vendosur që me çdo kusht ta përfundojë për gjithmonë agresivitetin dhe pastrimin etnik që po bëjnë forcat e Millosheviqit. Sot Presidenti Chirac do të flasë në  orën 16:00 nga Moskva për kërkesat e Aleancës me palën ruse, që të insistojnë te Millosheviqi që të pranojë 5 pikat esenciale dhe të pa negocushme të komunitetit ndërkombëtarë. Kryeministri Blair dhe presidenti Clinton janë të vendosur në këto pika, dhe nuk do të ketë kurrëfarë lëshimi.

Në orën 11:50 të mbrëmjes u sulmuan Forcat e Armatës Jugosllave në fshatin Korishë në afërsi të Prizrenit, ku thuhet nga informatat e NATO’s se ishte sulmuar posti komandues dhe kampi ushtarak i forcave serbe. Gjatë këtijë sulmi forcave serbe i shkatërruan edhe shumë mjete ushtarake si: një autoblindë si dhe më tepër se 10 pjesë artilerike që ishin parë në këtë lokacion. NATO nuk mundë që të konfirmojë numrin e viktimave, kurse pala serbe jep një numër të madh të vrarë të refugjatëve që ishin aty të vrarë nga bombardimet e NATO -së, e që nga NATO-ja mendohet se refugjatët po shfrytëzoheshin nga forcat serbe si mure mburoje e gjallë për ta.

Sipas informacioneve të Ammnesty International thuhet se Korisha ishte sulmuar më herët nga forcat ushtarako policore para se të bombardohej nga NATO-ja.

Gjatë vizitës së Gjeneralit Clark të nesërmen, thuhet se forcat ushatarako policore serbe po shfrytëzonin popullatën civile shqiptare, si mburojë të gjallë nëpër shumë vendbanime të Kosovës. Më 16 Maj1999, një refugjat kosovar dëshmoi se kishte qenë në Korishë me atë grup kur u sulmua prej NATO-së, ku dëshmoi se policia jugosllave i kishte përdorë rreth 600 Kosovarë të çvendosur si mur të gjallë para se të sulmonin aeroplanët e NATO-së…

E premte 14 maj 1999

Sot u zgjuam herët në orën 4:00 të mëngjesit që të nisemi menjëherë për të dalë dhe për të caktu pika tjera strategjike të sulmit. Pasi u bëmë gati, nuk e dijë se pse, por përsëri edhe ky plan u shty për më vonë.

Koha sot ishte e bukur me diell mirëpo pakë e freskët, ndoshta edhe pse ishim pothuaj se në majë mali. Më vonë mu afrua Kapiteni Roadcap edhe më tha:“Pasi se nuk e keqpërdore telefonin satelitor, tani pas disa ditësh ia marrim përsëri edhe bisedo me bashkëshorten dhe fëmijët”. Për çka e faleminderova nga zemra për kujdesin që po tregojnë për mua. Pastaj filloi të më tregojë se edhe ai kishte një vajzë në moshë adolshente në shtëpinë e tij në Vest Virxhinia (West Virginia). Më tregoi një rast kur vajza e tij kishte filluar të kalojë me një djalë të moshës së sajë të cilin Kapiteni Roadcap (babai i vajzës) nuk e kishte pëlqyer aq shumë për vajzën e tij. Pastaj ai vazhdoi të më tregojë se i kishte ftuar njëherë që të vijnë për në skarë (me pjekë mish në gril) dhe në gjuajtje me armë tek shtëpia e tij. Djaloshi i ri kishte pranuar ofertën për të ardhë dhe me shumë dëshirë për në shtëpinë e të dashurës. Më vonë kapiteni me të dashurin e vajzës dalin me familjen e tyre përjashta me pjekë në skarë mish, e pastaj për t’u ushqyer me mish të pjekur dhe me pije, ku marrin nga një birrë në dorë. Pas një kohe të shkurtër Kapiteni Roadcap i thotë atij djaloshit: merre këtë shënjestër edhe shko edhe veje atje largë nja 20 metra më tutje për të gjuajtur me revole në shënjestër. Për derisa ky i riu kishte qenë entuziast i armëve, e merr shënjestrën dhe shkon në vendin e caktuar për ta ngulë në tokë. Posa e ngulë në tokë, ende pa u larguar nga vendi i shënjestrës, kapiteni e gjuan dhe e qëllon shënjestrën. Këtë gjest ai e kishte bërë me qëllim që ta frikësojë të dashurin e vajzës së tij, që të frikësohet i riu dhe të ndahet nga vajza e tijë. Ashtu i kishte ndodhë! Që nga ajo ditë, më kurrë nuk e kishte parë më atë djalin me vajzën e tij! Ma tregoi si shembull sepse edhe unë kisha vajzat, që nëse edhe unë më vonë nuk ia pëlqejë vajzave të mia të dashurit e tyre, kjo ishte mënyra më e lehtë për t’i shkaktuar atyre ndarjen !

Edhe kjo ditë na kaloi e qetë dhe pa kurrëfarë lëvizjesh, por edhe mbrëmja ishte e qetë përveçëse kohë pas kohe që përsëri po ndëgjohej ndonjë krismë e bombardimeve të aviacionit të NATO-së, si dhe ndonjë gjuajtje artilerike diku largë përtej kufirit të Shqipërisë në mbrendësi të Kosovës.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Gjatë 24 orëve të fundit Forcat Ajrore të NATO’s kishin numrin më të madhin e fluturimeve deri më sot. Patën 679 fluturime nga gjithësej 20,772 që ishin kryer deri më tani. Nga këto fluturime, 237 ishin kryesisht sulme kundër sistemit ajrorë dhe mbrojtjes ajrore serbe. Gjatë kësajë kohe u sulmuan pikat strategjike: komanda ushtarake jugosllave, u sulmuan 5 termocentale prodhues elektrik, 3 aeroporte, 3 rilejë të radios ushtarake, 2 ura, një depo karburanti si dhe një depo e municionit.

Aviacioni i NATO-së rreth orës 13:30 sulmoi mbi trupat ushtarako policore jugosllave në mes të Gjakovës dhe Deçanit, rreth fshatrave: Bistrazin, Gradishe, Madanaj, dhe Meje, por për sulmin piloti bombardues tha se kishte sulmu direkt mbi konvojin ushtarak serb. Nga informatat e NATO’s u ndëgjuan, se pas sulmit të NATO-së forcat serbe kishin sulmuar popullatën e pa mbrojtur shqiptare në shenjë hakëmarrjeje dhe kishin vrarë mëse 73 civil shqiptarë dhe kishin plagosur edhe shumë të tjerë. Ata tani po fajësonin sulmuesit e NATO-së. Për këtë incident edhe Gjenerali Clark tha se duhet të bëhen hetime më të hollësishme në lidhje me këtë krim…

E shtunë 15 maj 1999

Përsëri u zgjuam në orën 4:00 të mëngjesit, pas ngrënies së mëngjesit në orën 5:00 filluam të lëshohemi kodrës te poshtë, rrugës në drejtim të qytetit të Pukës me një konvoj prej 12 automjetesh ushtarake: me kamiona ushtarak, Hamvee’s dhe Lancuesit Raketorë MLRS. Pamja nga maja e malit ku ishim ne kishte një pamje të bukur spektakulare, me male edhe më të larta sipër nesh si dhe luginës poshtë neve. Rruga ishte e ngushtë dhe me shumë kthesa dhe shumë pluhur. Kaluam përmes qytetit të Pukës dhe pastaj filluam rrugën në drejtim të Kukësit. Pasi i kaluam disa dhjetëra kilometra, diku në mes të Pukës dhe Kukësit në anën e djathtë të rrugës, në një luginë lartë mbi rrugën tonë gjarpërore, pamë një kazermë ushtarake ku ushtarët e rojes ishin me uniforma ushtarake të UÇK-së Ishin dy të rinjë që po bënin roje në hyrje të kazermës të cilët prej së largu na përshëndetën me duart lartë, e që në hyrje kishin vendet e rojës si dhe afër tyre kishin dy shtyllat e larta. Në njërën kishin të varur flamurin e kuq me shqiponjën dy krenare, pra flamurin kombëtarë apo të Shqipërisë dhe në shtyllën tjetër kishin të varur flamurin e kuq me stemën e UÇK-së. Kur e pashë se ishte kampi UÇK-së, zemra mu bë mal nga gëzimi, sepse aty pashë prej së largu se si një grup të rinjësh tanë, tani po ushtronin dhe po skaliteshin për ta luftuar armikun fashist sllav. Rrugës më tutje gjithashtu hasëm në shumë traktora me rimorkio prapa tyre, apo karrocat e ngarkuara me pleq, gra dhe fëmijë. Po të ngarrkuar me këto të cilët po ma lëndonin zemrën, ku shpeshherë duke i përshëndetur me lëvizjet e dorës më pikonin edhe lotët kur i shihja me fytyrat e tyre të lodhura nga vuajtjet dhe maltretimet që kishin përjetuar si dhe nga rruga e gjatë dhe e vështirë e tyre. Ndoshta ishin edhe pa ngrënë dhe pa pirë deri këtu në tokat e bekuara shqiptare. Kishin pamjet trishtuese të cilat të lëndonin shpirtin, disa na përshendetnin e disa veçse na shiqonin me sytë e tyre të habitur. Ndoshta edhe ishin të zhytur diku thellë në dhimbjet e pa numërta të tyre që kishin përjetuar. Pas disa kilometrash rrugë u ndalëm në një rrafshinë, e që sipas fjalëve të disave aty afër që takuam, na thanë se dikur në kohën e diktaturës (sipas fjalëve të njerëzve lokal) aty ishte punuar nga vëllezërit kinez, ku kishin dashtë për ta bërë Aeroportin e Kukësit në këtë vend! Gjatë bisedës me fshatarët, kuptuam se aty më herët kishte qenë i vendosur një kamp ushtarakë i UÇK-së deri para një muaji, e më vonë qenka gjuajtur me artileri prej forcave serbe, ku për fat të mirë predha e artilerisë serbe nuk e kishte arritë cakun që të qëllojë mbi kampin e UÇK-së. Ajo asgjë nuk kishte arritur, perveçëse një të riu shqiptar të atij fshatit që kishte plagosur. Menjëherë pas atij incidenti forcat e UÇK-së ishin tërhequr më tutje edhe për disa kilometra. Po kishin shkuar atje më lartë në luginën përtej fabrikës së kromit, e cila ishte pakë më tutje prej neve ku po qëndronim. Më vonë vazhduam rrugën në drejtim të Kukësit dhe arritëm te një fshat në hyrje të Kukësit. Menjëherë pas qafës së malit ishte e vendosur ushtria e Shqipërisë, kurse pakë më lartë në kodër shiheshin ku ishin të vendosur edhe topat e artilerisë me kalibër të lartë të Shqipërisë, të vendosura në drejtim të Kosovës. Sigurisht se ishin të drejtuara për t’iu kundërpërgjigjë forcave serbe nëse sulmohen forcat e armatosura  të  Shqipërisë.  Nuk  ishin  aq  largë  prej vendit ku po ndodheshim ne. Në njërin nga fshatrat që u ndalëm në afërsi të Kukësit ishte edhe fshati Myç Mamëz, për derisa ne po shiqonim për rreth u ndëgjua një eksplodim i fortë i artilerisë serbe e që më vonë u pa edhe tymi dhe pluhuri lartë në kodrën e malit të Gjallicës. Krisma ishte aq e fortë saqë kapiteni që ishte me mua përnjëherë u shtri për tokë, mendoi se po na gjuanin neve! Unë u qesha me të, jo që isha ndonjë trim por ndoshta edhe nga mosdija ushtarake që kisha! Pakë më tutje, aty buzë fshatit takuam shumë fëmijë që loznin futboll me një lëndinë të hapur, dhe posa na panë neve fëmijët me vrap erdhën dhe filluan të na pyesnin se kush ishim dhe ku po shkonim? Prej tyre kuptuam se shumica prej tyre ishin fëmijë të ardhur refugjatë në këtë fshat nga Kosova. Gjatë bisedës më treguan se aty afër ishte shtëpia e njërit që po jetonte në SHBA, dhe gjatë bisedës pasi se ma thanë emrin e tijë e kuptova se ajo ishte shtëpia e një shokut tim nga Cleveland’i, ishte shtëpia e Kujtim Dautit. Me të njifeshim dhe kishim bashkëpunuar për më tepër se 20 vjet në Cleveland të Ohio’s, edhe i cili po planifikonte që më vonë edhe ai dë të vinte për Kosovën e lirë në detyrën e përkthyesit me Forcat e Armatës Amerikane. Gjatë mbrëmjes u kthyem diku në vendin afër rrugës Pukë-Kukës, ish aeroporti kinez apo si me thënë ku kishte qenë kampi i UÇK-së para disa muajsh. Aty u vendosëm që të kalonim natën. Meqenëse një pjesë e kolonës ushtarake u ndal diku afër Pukës, ne që vazhduam rrugën ishim me 3 Hamvee’s. Meqenëse nuk ishim shumë veta në grup, vendosëm që secili prej nesh duhej të bënte roje derisa të tjerët të flejnë në thasët e gjumit që kishim. Tani për herë të parë më caktuan edhe mua për të bërë roje 3 orëshe, derisa të flinin grupi i ushtarëve të tjerë dhe më vonë për të më zëvendësuar ushtari tjetër. Por mua meqenëse isha pa përvojë më lejuan që të zgjedhi ndërrimin e natës për të bërë roje e që unë zgjodha prej orës 21:00 sepse edhe ashtu e mendoja ende është herët edhe nuk do të më zë gjumi në roje! Unë zgjodha ndërrimin e parë prej orës 21:00 deri në 24:00 në mesnatë, e që ishte ndërrimi më i lehtë, pasi se edhe ashtu unë nuk kisha gjumë për momentin! Gjatë rojes ishte errësirë, kapiteni m’i dha një palë dylbija nate (night vision binoculares) të cilat për herë të parë po i përdorja, dhe më tha se për çfarëdo lëvizjesh na trazon edhe neve. Që të gjithë hynë në thasët e gjumit edhe ia futën gjumit si me pasë qenë në orë të kurrdisur. Deri sa bëja rojen e pashë se i tërë grupi që ishim, menjëherë ia futën gjumit edhe aty nga ora 23-24:00 filloi të bëhet si monotone roja, pasi se nuk ndëgjohej asgjë përveçëse ndonjë gërrhatje e ushtarëve që ishin tretur në gjumë këtu afër meje. Në orën 24:00 u zgjua ushtari tjetër që ishte afër meje i cili ishte caktua që të mbajë rojen e radhës për të më zavendsuar mua, kurse tani unë hoqa çizmet edhe hyra në thesin e gjumit tim i shtruar në lëndinë, dhe fjeta si qingji në natyrë të hapur me ajër të pastër dhe pa kurrëfarë mbulese!

Informacionet e 24 orëve të fundit

Zëvendës Sekretari i Mbrojtjes së SHBA’s Keneth Bacon, gjatë fjalimit të tijë tha se pa marrë parasysh aksidentin në Korishë, kampanja e NATO- së do të vazhdojë edhe më tej edhe me rritjen e sulmeve mbi forcat ushtarako policore jugosllave mbrenda Kosovës. Zëvendës Sekretari tha se gjërat do të  rishikohen  por  nuk  pritet  që  të  ketë  ndonjë ndryshim të madh në sulmet e ardhëshme.

Siç u vërtetua edhe dje nga Amnesty International se rajoni rreth Korishës është një rreth shumë aktiv i forcave serbe, si dhe gjatë asaj kohe kishte pas shumë të shtyra armësh prej forcave serbe.

Sulmi i aviacionit të NATO-së ishte legjitim, dhe ishte një cak i qartë mbi forcat e armikut, por siç po shifet forcat serbe pas sulmit të NATO-së duket se kanë sulmuar refugjatët shqiptarë në shenjë hakmarrjeje kundër NATO-së. Këtë e kanë bërë me qëllim që vrasja e refugjatëve t’i mveshet bombardimeve të aviacionit të NATO-së…

E diel 16 maj 1999

Që të gjithë u zgjuam në ora 5:00 të mëngjesit, lamë sytë me ujë nga shishet që bartnim me vete, dhe vazhduam udhëtimin nëpër pikat tjera strategjike. Kohë pas kohe po bënim edhe kalibrimet tjera të Lancuesve Raketorë MLRS, siç kishim bërë gjatë të gjitha atyre ditëve që nga ardhja ime në tokën e bekuar shqiptare! Gjatë rrugës, nga radio-lidhjet kuptuam se sulmi ynë nuk do të fillonte më së paku gjerë më 17 maj,e kjo po bëhej për shkak se tani ishte në plan edhe vizita e zonjës së parë të SHBA’së: Zonja Hillary Clinton në kampin e refugjatëve kosovarë në Maqedoni. Me marrjen e këtij lajmi që të gjithë neve mbetëm të dëshpëruar, e sidomos unë që po e prisja me pa durim nga të gjithë këto shtyerjesh pa lidhje nga dita në ditë e sulmeve mbi forcat paramilitaro- ushatarake serbe. Ashtu të dëshpëruar por filluam që të  ktheheshim  dhe  tani  po  ngjiteshim  përpjetë  në drejtim të Pukës, në rrafshlartën në malet drejtë bazës së re, atje ku ishim vendosë tani disa ditë më parë. Pak para hyrjes në qytetin e Pukës na u bashkangjitë edhe pjesa tjetër e kolonës ushtarake që e kishim lënë aty një ditë më herët, atëherë kur ne me 3 Hamvees vazhduam rrugën në drejtim të Kukësit. Derisa po ktheheshim ne në kalim e sipër, diku në të dalë nga qyteti i Pukës, lartë në qiell vërejtëm dy helikopterë ushtarak Amerikan Black Hawk që po na përcjellnin! Pas një kohe të shkurtër na u dha urdhëri që të ndalemi e gjithë kolona ushtarake. Që të gjithë që ishim menduam se mos ndoshta si surprizë paska ardhë që të na vizitojë në teren Lt. Gjenerali John J. Hendrix, i cili ishte personi kryesorë që po udhëhiqte Ushtrinë Amerikane në Shqipëri. Pas stopimit tonë, që të dy helikopterët u lëshuan nja 50 metra largë nesh, në shtratin e gjërë me rërë të lumit aty për anësh ku po kalonte një vadë uji, mu në krahun e majtë të rrugës. Meqenëse me ne ishte edhe Koloneli i Armatatës Amerikane Kol.Hannes, menduam gjithashtu ndoshta paskan ardhë që ta marrin kolonelin, sepse na kishte ndodhë edhe më parë, kur ai ishte me ne dhe nga një herë vinin edhe e merrnin atë me helikopter prej rruge. Kishim mendime të ndryshme për derisa zbriti kapiteni jonë Lerner në shtratin e lumit afër helikopterit për të parë se pse kishin ardhë aty. Meqenëse ishim në dalje të qytetit, shumë prej qytetarëve u mblodhën. Po, më tepër nga kurioziteti për të parë se ç’po ndodhëte. Unë isha ai që gjithëmonë isha në front me popullatën lokale për t’i sqaruar se pse ishim aty, apo se ç’po bënim, apo ç’po ndodhëte aty. Për derisa unë po bisedoja me popullatën lokale dhe  po i sqaroja se helikopterët erdhën për ta marrë kolonelin që ishte me ne. Ende pa iu afruar kapiteni ynë, kur po në të njejtën kohë prej së largu në distancë 20-30 metra m’u drejtua mua njëri që zbriti nga helikopteri e që ai ishte Kapiteni Walter

1. Wiggins, i Forcave Speciale të Armatës Amerikane, e që më vonë ai do të ishte personi me të cilin do të bashkëpunoja në të ardhmen. Ai më pyeti se a jamë unë përkthyesi CAT 2 (shifra e përkthyesve amerikanë të pranuar nga Deparamenti i Shtetit Amerikan)? Unë përmenjëherë ia ktheva “Po, unë jamë CAT 2”, atëherë ai më tha “Të lutem shko merri gjërat e tua që i ke në makinë dhe eja me ne, dhe përsëri më tha:“Gjithashtu i thua edhe përkthyesit tjetër, kolegut tuaj CAT 2 të vijë me ne” e që ishte në të njejtin konvoj ushtarak por me grupin që kishte mbetë disa makina më mbrapa nesh. E thirra kolegun tim i cili quhej Muhamed Blakaj, me të cilin nuk njifeshim mire, i cili ishte me prejardhje nga Peja, por që jetonte në shtetin e Connecticut (Konektikat).

Që të gjithë mbetëm të habitur, sepse nuk dinim se ç’po ndodhëte me ne sepse nuk kishim kurrëfarë paralajmërimi. Së bashku me plaçkat tona mbi supe u nisëm drejtë dy helikopterëve të ndalur në zhavor mbi shtratin e lumit. Kapiteni Lerner që ishte me mua u revoltua tepër shumë, dhe filloi të shajë dhe të pyes vetëveten në zë se pse erdhën me na marrë neve? A nuk paskan pasë përkthyes të tjerë por me ardhë këtu, tani kishim bërë një shoqëri të mirë dhe mbi të gjitha kishte besim të madh në mua edhe kishim marrëdhënie shumë  të mira  me to. Deri sa  ne po largoheshim në drejtim të helikopterëve, gati se e gjithë kompania Bravo dhe kapitenët Lerner dhe Roadcap na uruan rrugë të mbarë dhe kthim sa më të shpejtë në njësitë e tyre! Tani për derisa neve po i afroheshim   helikopterëve,   i   gjithë   grumbulli   i popullatës nga Puka që ishin për rreth neve, mbetën disi të habitur. Po, se unë para disa minutash po i spjegoja se helikopterët erdhën për të marrë kolonelin, tani ata ndoshta po mendonin se në të vërtetë paskan ardhë që të marrin shqiptaro-amerikanët, diçka që në të vërtetë edhe ishte ashtu sepse ata erdhën për të na marrë neve! Për mua personalisht ky ishte fluturimi im i parë me helikopter, për çka isha mjaft kurioz, por edhe diçka që s’e kisha provuar asnjëherë më parë. Në të hyrë mbrenda u  njoftuam me ekuipazhin e helikopterit, dhe pasi u ulëm menjëherë na dhanë të vejmë ndëgjonjëse në veshë. Ata ishin për bllokimin e zhurmës së rotorëve të helikopterit, për të mbrojtë shqisat e ndëgjimit gjatë fluturimit. Me helikopterë menjëherë u ngritëm lartë në ajër, rreth 50-60 m.lartësi dhe filluan lëvizjen e fluturimit drejtë luginës së shtratit të lumit në drejtim të kodrës në rrafshlartën mbi ne ku kishim vënë bazën tonë. Fluturimi ishte mjaftë interesant, i shpejtë dhe me luhatje të shumëta nga njëra anë në tjetrën sipas lakesave të lumit. Ky fluturim më përkujtonte ditët kur shkonim me familje në parkun e luahatëseve, që ishte rreth një orë largë nga shtëpia jonë në Ohio, në vendin e quajtur Cider Point. Ky është ndër parqet më të njohura në botë, ku janë luhatëset më të mëdha të botës që të bënin luhatjet nga një anë në anën tjetër dhe në shpejtësi tepër të madhe dhe shumë trishtuese  që të ngritë adrenalinën në kupë të kokës! Gjatë rrugës deri tek baza jonë në krahun tim të djathtë ishte kolegu im Muhamed Blakaj i cili filloi të më irritojë pa masë, duke më thënë dhe në të njejtën kohë edhe duke më bërë pyetje: “Ku po na çojnë, unë nuk kam ardhë këtu për të luftuar, unë nuk shkojë në vijën e parë të frontit…”etj, etj.,  Dikur  nuk m’u durua  më  edhe  i thash: “Po ore burrë, çka paske mendu, se a mos kemi ardhur këtu në pushime? Ne jemi këtu për të shërbyer dhe me ndihmuar gjithëkund ku është nevoja, po nëse duhet dhe është nevoja do të shkojmë dhe në vijën e parë të frontit.  Po, atje ku po luftohet, atje ku po derdhet gjaku, atje ku po vdesin edhe më të dashurit tanë! Po s’deshte të vishë thuaj këtyre, thuaji kapitenit tani edhe menjëherë do të rregullojnë kthimin prej nga ke ardhur, e mos më çajë  kokën  me  kopallat  e tua! ”Meqenëse nuk ishim largë nga baza jonë ushtarake mbrenda disa minutash fluturimi arritëm në vendin tonë të caktuar, aty ku po na prisnin dy Humvee të blinduara ushtarake, si dhe një kamion me policë ushtarak të Ushtrise së Republikës së Shqipërisë. Po me të cilët i kishin caktu që të na shoqëronin në udhëtimin tonë të më tejmë, për në qytetin e Kukësit. Tani grupi ushtarak me të cilin neve do të  shkojmë ishte Njësia Speciale e Ushtrisë Amerikane, ku ky ishte një ekip ndërlidhës (LeisonTeam) të cilët ishin përcaktu që të bashkëpunonim me Gjeneralin Kudusi Lama nga Komanda e Ushtrisë së Shqipërisë, nga kazerma e tyre në Kukës. Bashkëpunimi ynë me Gjeneralin Kudusi Lama të Shqipërisë kishte për qëllim lehtësimin e marrjes së informatave sa më të sakta nga grupi vëzhgues i UÇK-së të komanduar nga Gjenerali Agim Çeku, për objektivat e vendëndodhjes dhe lëvizjeve të forcave të armikut serb.Ne me këto informata do t’ia lehtësonim punën pilotëve të aviacionit të NATO-së për caqet më të përpikta të bombardimeve të tyre në mbrendësi dhe rreth Kosovës. Po, kjo po bëhej për shkak të burokracisë së OKB’së që nuk lejonte që siç ishim  ne  pjesëtarët  e  NATO’s  që  të  kishim  lidhje direkte me shtabin e pjesëtarëve të ushtrisë së UÇK- së.

Informacionet e 24 orëve të fundit

Më 16 Maj kishin intervistuar edhe dëshmitarin për rastin e bombardimeve në Korishë, ishte një refugjat kosovar i cili tha për DeutcheWelle se forcat policore jugosllave kishin marrë rreth 600 refugjatë për t’i përdorë si mur i gjallë për rreth forcave të tyre serbe, para se të sulmoheshin nga bombarduesit e NATO-së. Para se të ndodhë incidenti policia iu kishte thënë refugjatëve; “Se po që se ikni ju prej këtu do t’ju ndodhë diçka shumë e keqe”. Policia Serbe iu kishte thënë edhe këtë: “Tani do të shifni se çka është sulmi i NATO-së, dhe pas sulmit për derisa refugjatët kishin fillu që të ikin, forcat serbe kishin gjuajtur me armë të ndryshme mbi to… (Vijon)