Një mësim për Kim Jong Un në vdekjen e Qasem Soleimani
Në vitin 2017, kur u shfaq Koreja e Veriut dhe Shtetet e Bashkuara ishin në rrugën e luftës, një debat u bë në sallat e Shtëpisë së Bardhë.
Nëse ushtria amerikane do të kryente një seri sulmesh të kufizuara në Korenë e Veriut, a do ta frikësonte Kim Jong Un mjaftueshëm sa për të ndaluar ndjekjen e prirur të udhëheqësit të ri për armë bërthamore dhe raketa balistike?
Përgjigja e Koresë së Veriut, të paktën në mediat shtetërore, ishte një JO. Pyongyang paralajmëroi se do t’i përgjigjej çdo veprimi ushtarak kundër territorit të tij sovran me forcën e vet.
“Perandoria e Amerikës do të shkonte në ferr dhe historia e shkurtër e SHBA do të mbaronte përgjithmonë, në momentin kur ai shkatërron qoftë edhe një copë bar të vetme në këtë tokë”, ishte një koment në mediat shtetërore në shkurt 2018, disa muaj para takimit të parë të Trump dhe Kim.
Asnjëherë nuk do ta dimë nëse Koreja e Veriut ishte vërtet serioze.
Në fund të fundit, Presidenti Donald Trump asnjëherë nuk urdhëroi ndonjë sulm, falë pjesës së madhe të përpjekjeve diplomatike që çuan në takimin historik të Kim dhe Trump në Singapor në 2018.
Por pas kërcënimeve të Koresë së Veriut ishte gjithnjë një mesazh i rëndësishëm: Pyongyang po zhvillon armë bërthamore dhe raketa balistike të afta për të arritur në SH.B.A., kështu që vendimmarrësit në Uashington do të duhet të mendojnë dy herë nëse do të kryejnë një sulm.
Kjo ka të ngjarë të jetë mënyra përmes së cilës Koreja e Veriut shikon vendimin e administratës Trump për të vrarë komandantin iranian Qasem Soleimani në një sulm me dron të Premten.
Uashingtonit nuk iu desh të frikësohej nga hakmarrja bërthamore me Iranin. Por kjo ndodh me Korenë e Veriut.
“Koreja e Veriut është menjëherë pranë Iranit në listën e terrorizmit. Dhe administrata tani po justifikon vrasjen e Soleimanit duke e quajtur atë një terrorist”, tha Adam Mount, një bashkëpunëtor i lartë në Federatën për Shkencëtarët Amerikanë.
Vrasja e Soleimani, tha Mount, do të forcojë vendosmërinë e Koresë së Veriut për të zgjeruar parandaluesin e saj bërthamor.
“Në rast se diçka do t’i ndodhë udhëheqësit së tyre, ata me siguri mund të kërcënojnë seriozisht,” tha ai.
Kur Presidenti Xhorxh W.Bush hyri në sallat e Kongresit për të dhënë fjalimin e tij të parë pas sulmeve të 11 shtatorit, pak – nëse ka ndonjë – në Gadishullin Kore, e dinin që regjimi Kim Jong Il ishte gati të përfshihej ndër treshen famëkeqe “Boshti i së Keqes”.
Vendimi pasues për të përfshirë Korenë e Veriut së bashku me Iranin dhe Irakun, dhe pushtimi dhe rrëzimi i mëpasshëm i Saddam Huseinit, me siguri ndihmuan të bindnin regjimin e Kim se ajo kishte nevojë për armë bërthamore për të siguruar mbijetesën e saj.
Pyongyang i ka drejtuar udhëheqësit si Huseini dhe Moammar Gadhafi të Libisë duke u treguar shembuj pse i duhen armë bërthamore. Gadhafi ra dakord të braktiste ambiciet e tij bërthamore në këmbim të lehtësimit të sanksioneve në fillim të viteve 2000. Brenda viteve, ai ra nga pushteti dhe u vra nga rebelët të mbështetur nga Uashingtoni.
“Koreja e Veriut besonte që SHBA nuk ishte për tu besuar. Tashmë besonte se armët e saj bërthamore ishin e vetmja gjë që e bënë fatin e tij ndryshe nga Iraku apo Libia,” i tha Van Jackson, një ish zyrtar në Departamentin e Mbrojtjes nën administrimin e Obamës, CNN.
Trump ka shpresuar se një qasje nga lart poshtë për negociatat bërthamore mund ta ndihmojë atë të ketë sukses aty ku pararendësit e tij kishin dështuar. Por negociatat diplomatike midis Uashingtonit dhe Pyongyang që kanë ndjekur tre samitet midis Trump dhe Kim nuk kanë bërë ndonjë përparim pjesërisht për shkak të çështjes së besimit – ose mungesës së saj.
Të dy palët kanë akuzuar tjetrën se janë të pasakta në përpjekjet e tyre për të arritur një marrëveshje që do të shihte Pyongyang të tregtonte armët e saj bërthamore dhe raketat balistike në këmbim të lehtësimit nga sanksionet ekonomike që kanë sakatuar ekonominë e Koresë së Veriut.
Koreja e Veriut ka të ngjarë të heqë qafe programin e saj të armëve bërthamore vetëm nëse ka një marrëdhënie besimi dhe të qëndrueshme me Shtetet e Bashkuara. Dhe SHBA ka të ngjarë të zhvillojë vetëm një marrëdhënie normale me Korenë e Veriut, pasi të heqë sanksionet dhe të ndihmojë Pyongyang të rritet ekonomia e saj nëse braktis programin e saj të armëve bërthamore.
Por vendimi për të vrarë Soleimanin i ka shtuar një “rrudhë” tjetër. Ajo dëshmon se kërcënimet e Trump nuk janë gjithmonë të paqarta, të cilat mund t’i japin Koresë e Veriut arsye për pauzë nëse po mendonte të bënte diçka provokuese, si testimi i një rakete balistike me rreze të gjatë ose armë bërthamore.