Për më shumë se dy vjet, qeveritë perëndimore kanë dërguar armë dhe municione në Ukrainë dhe kanë vendosur sanksione financiare dhe tregtare ndaj Rusisë, ndonjëherë me pak koordinim. Sa më shpejt që ata të përqafojnë një strategji kolektive të bazuar në objektiva të përbashkëta, aq më mirë do të jetë për të gjithë.

Nga Anders Aslund

Më shumë se dy vjet pasi Rusia pushtoi Ukrainën, Perëndimit, çuditërisht, i mungon ende një strategji e unifikuar. Megjithëse ka furnizuar me armë dhe municione dëshpërimisht të nevojshme, ai ka bërë shumë pak për të adresuar nevojat e Ukrainës.

Si do të dukej një strategji efektive? Si fillim, qeveritë perëndimore duhet të vendosin qëllime të përbashkëta. Ukraina duhet të dëbojë forcat ruse dhe të rimarrë të gjithë territorin që ka humbur që nga viti 2014. Rusia duhet të detyrohet të paguajë dëmshpërblimet e luftës për të kompensuar Ukrainën (Banka Botërore vlerëson se rindërtimi do të kushtojë rreth 500 miliardë dollarë gjatë dekadës së ardhshme) mijëra ukrainas që janë dëbuar në Rusi duhet të lejohen të kthehen dhe dhjetëra mijëra krime lufte të dyshuara të kryera nga trupat ruse duhet të ndiqen penalisht dhe të ndëshkohen.

Perëndimi nuk mund t’ia hedhë më paq me premtimin se do të mbështesë Ukrainën “për aq kohë sa duhet”. Në vend që ta ndalojë Ukrainën të sulmojë asetet strategjike dhe ushtarake ruse, ai duhet t’i mirëpresë sulme të tilla. Humbja e luftës është gjëja më e mirë që mund t’i ndodhë Rusisë. Historikisht, humbjet ushtarake zakonisht kanë çuar në reforma dhe një ndryshim në lidership – siç ndodhi pas Luftës së Krimesë (1853-1856), Luftës Ruso-Japoneze (1904-1905) dhe luftës në Afganistan (1979-1988). Vladimir Putin ka rifutur represionin e nivelit stalinist dhe ka zgjedhur luftën e përjetshme, një projekt që ka të ngjarë të përfundojë me vdekjen e tij. Ndërkohë që në fund i takon rusëve të bëjnë ndryshimin e regjimit, Perëndimi duhet ta mirëpresë këtë perspektivë.

Shumë besojnë se Rusia ka avantazhin në një luftë të gjatë, thjesht sepse popullsia dhe ekonomia e saj janë më të mëdha se ato të Ukrainës (megjithëse Shtetet e Bashkuara u mundën në Vietnam dhe Afganistan pas luftërave të gjata). Sido që të jetë rasti, një luftë më e gjatë padyshim do t’i kushtojë të gjithëve shumë më tepër. Prandaj, Perëndimi duhet t’i kthehet taktikës së “tronditjes dhe frikës” së ish-Sekretarit të Shtetit të SHBA-së, Colin Powell, të Luftës së Gjirit për të sjellë një fitore të Ukrainës.

Kjo do të thotë t’i dorëzohen Ukrainës të gjitha armët më të mira konvencionale sa më shpejt të jetë e mundur, në vend që të vazhdohet me furnizimin aktual me armë të vjetra. Askush nuk mund t’i përdorë armë të tilla më nurë sesa ushtarët e aftë të Ukrainës. Nëse Ukraina do të humbiste, forcat ruse do të marshonin më tej në Evropë për të përmbushur ambicien neo-cariste të Putinit për të rivendosur Perandorinë Ruse. Meqenëse populli i Ukrainës po lufton dhe po vdes për të mbrojtur Evropën, më e pakta që mund të bëjë Perëndimi është t’u japë atyre gjithçka që u nevojitet për të fituar. Danimarka dhe shtetet baltike kanë dhënë një shembull që duhet ta ndjekin edhe të tjerët.

Në mënyrë të veçantë, Perëndimi duhet t’i japë Ukrainës armë të fuqishme me rreze të gjatë – të tilla si raketat ATACMS dhe Taurus – si dhe një forcë të fortë ajrore, në mënyrë që të mund të fitojë epërsi në qiej. Me mijëra perëndimorë që kanë dalë vullnetarë për të luftuar për Ukrainën, pse të mos bashkohen edhe pilotët perëndimorë? Ukraina ka nevojë për mbrojtje të duhur ajrore. Në mënyrë absurde, Perëndimi e ka bërë Rusinë, dhe jo Ukrainën, një zonë ndalim-fluturimi.

Gjeneralët e shquar amerikanë në pension Ben Hodges dhe Philip Breedlove kanë argumentuar prej kohësh se Krimea ka të ngjarë të jetë vendimtare. Në mënyrë të ngjashme, në mesin e shekullit të nëntëmbëdhjetë, Pavel Nakhimov, një admiral në Marinën Perandorake Ruse, vërejti se kushdo që kontrollon Sevastopolin (porti më i madh i Krimesë) kontrollon Detin e Zi. Është e qartë se kontrolli ukrainas i atij qyteti duhet të jetë një objektiv kryesor strategjik. Për të shkëputur Rusinë nga Krimea, Ukrainës do t’i duhet gjithashtu të shkatërrojë urat e ngushticës Kerç në gadishull.

Për ta detyruar Rusinë t’i paguajë Ukrainës dëmshpërblimet e luftës, Perëndimi duhet të konfiskojë 300 miliardë dollarët e rezervave të bankës qendrore ruse që ka ngrirë. Kanadaja dhe SHBA-ja kanë miratuar tashmë ligje që autorizojnë një lëvizje të tillë; ata duhet të bëjnë të njëjtën gjë dhe Bashkimi Evropian duhet të ndjekë shembullin. Është e pakonceptueshme që Rusia mund të shkelë ligjet ndërkombëtare dhe të ketë ende pronat e saj të mbrojtura në Perëndim. Për sa kohë që lufta vazhdon, Perëndimit do t’i duhet t’i sigurojë Ukrainës 100 miliardë dollarë në vit – 50 miliardë dollarë të paktën në ndihmë ushtarake, 40 miliardë dollarë për të financuar qeverinë civile dhe 10 miliardë dollarë në ndihmë humanitare.

Ndërkohë që sanksionet perëndimore ndaj Rusisë kanë ndikuar pak, ato duhet të forcohen. Për shkak të sanksioneve ekzistuese, ekonomia ruse nuk është rritur që nga viti 2014 dhe të ardhurat e saj nga eksporti ranë me 26 për qind vitin e kaluar. Por për të forcuar më tej sanksionet, të gjitha qeveritë perëndimore duhet të vendosin tarifa ndaluese për të gjitha importet nga Rusia – siç po bën aktualisht BE-ja në lidhje me mallrat bujqësore ruse. Vendet perëndimore kanë hequr tashmë statusin e kombit më të favorizuar për Rusinë dhe tarifat e kufizuara të lejuara nga Organizata Botërore e Tregtisë janë shumë të larta. Meqenëse vendet perëndimore tregtojnë kaq pak me Rusinë, tarifat më të larta nuk do të kenë më ndonjë ndikim domethënës në inflacionin e tyre të brendshëm. Dhe duke qenë se sistemi doganor funksionon mirë, problemet e zbatimit do të minimizoheshin.

Gjatë Luftës së Ftohtë, qeveritë perëndimore bashkëpunuan përmes Komitetit Koordinues për Kontrollet Shumëpalëshe të Eksportit (CoCom), me seli në Paris. Ky organ duhet të rikthehet për të garantuar kontroll më efektiv mbi eksportet e ndjeshme drejt Rusisë. Sanksionet personale gjithashtu duhet të koordinohen, përforcohen dhe racionalizohen. Të gjitha juridiksionet sanksionuese duhet të dakordohen për rregulla të ngjashme, të vendosen të njëjtat sanksione dhe të shkëmbehen informacione të klasifikuara për arsyet e tyre.

Ndërkohë, rusët që dënojnë luftën dhe tërhiqen nga Rusia duhet të fshihen nga të gjitha juridiksionet. Pronësia sekrete në Perëndim nga oligarkët e sanksionuar nuk duhet të tolerohet më. Në mënyrë të ngjashme, Perëndimi duhet të fillojë të mendojë se si të penalizojë kompanitë perëndimore që vazhdojnë të punojnë në Rusi dhe të mbështesin qeverinë ruse me taksa dhe përfitime të tjera. Një ide e arsyeshme është që ata të detyrohen të paguajnë taksa penale në përpjesëtim me atë që i paguajnë Rusisë.

Së fundi, BE-ja duhet të fillojë negociatat e pranimit me Ukrainën dhe NATO-ja duhet të përdorë samitin e saj të 75-vjetorit në Uashington në korrik për t’i bërë një ftesë zyrtare anëtarësimi Ukrainës. Një shumicë e madhe e anëtarëve të NATO-s e kanë mbështetur tashmë këtë në samitin e vitit të kaluar në Vilnius. Nuk ka asnjë arsye për të mos e bërë edhe këtë vit si pjesë e një strategjie më të gjerë të unifikuar perëndimore.