Vjosa Osmani, edhe pse mban zyrtarisht pozitën e ushtrueses së detyrës së presidentit të Kosovës, mund të garojë në zgjedhjet e jashtëzakonshme, që pritet të mbahen së shpejti.

Kjo gjë është përcaktuar para dhjetë vjetësh nga Gjykata Kushtetuese, në bazë të kërkesës së ushtruesit të atëhershëm të detyrës së presidentit, Jakup Krasniqi, i cili në atë kohë ishte edhe kryetar i Kuvendit dhe sekretar i përgjithshëm i Partisë Demokratike të Kosovës dhe synonte kandidimin në zgjedhje.

Ushtruesja e detyrës së presidentit ka thënë në intervistat e fundit në mediat e Kosovës se “për dallim prej presidentit të zgjedhur, u.d. i presidentit ka të drejtë që të merret me politikë gjatë ushtrimit të funksionit. Pra, mund të garojë në zgjedhje, të mbajë pozicione etj.”.

Vendimi i datës 22 dhjetor, 2010, i Gjykatës Kushtetuese përcakton se “mbajtja dhe ushtrimi i këtyre dy funksioneve nga ushtruesi i detyrës së presidentit nuk përbëjnë shkelje të nenit 88.2 të Kushtetutës”, me arsyetimin se kufizimi, sipas këtij neni, vlen vetëm “pas zgjedhjes” së presidentit.

Andaj, Gjykata shpjegon se “presidenti i Republikës zgjidhet nga Kuvendi, ndërsa përgjegjësitë e ushtruesit të detyrës së presidentit rrjedhin nga Kushtetuta dhe, rrjedhimisht, ushtruesi i detyrës së presidentit nuk kufizohet nga neni 88.2”.

Gjykata ishte përgjigjur në pyetjen e parashtruar nga Krasniqi “nëse kufizimet e nenit 88.2 të Kushtetutës, sipas të cilit, presidenti, pas zgjedhjes, nuk mund të ushtrojë asnjë funksion në parti politike, vlejnë edhe për ushtruesin e detyrës së presidentit”.

Por, pavarësisht këtij vendimi, analisti politik, Ramush Tahiri, vlerëson se Osmani nuk do të duhej “të ishte në listë zgjedhore, nën ndonjë lider politik cilido qoftë, kur flasim për zgjedhjet parlamentare”.

Në bazë të Kushtetutës, u.d. e presidentit të Republikës, Vjosa Osmani, mund ta ushtrojë detyrën deri më 5 maj, 2021. Kjo pozitë ka mbetur e zbrazët më 5 nëntor, kur presidenti Hashim Thaçi ka dhënë dorëheqje për t’u përballur me akuzat për krime lufte në Hagë.

Sipas analistit Ramush Tahiri, Kosova ka hyrë tashmë në afatet kushtetuese për zgjedhjen e presidentit të ri.

“Bazuar në Kushtetutë, presidenti i ri i vendit duhet të zgjidhet më së largu dy muaj pas dorëheqjes së presidentit. Pra, i bie që Kuvendi është dashur që deri më 5 janar, 2021, ta zgjedhë presidentin e ri. Tash janë krijuar edhe rrethana të reja dhe vendi edhe ashtu po shkon në zgjedhje”, thotë Tahiri.

Ai vlerëson se po bëhen shumë keqinterpretime sa u përket afateve ligjore.

“U.d. e presidentit e ushtron detyrën, nuk ka mandat. Kjo është e qartë në Kushtetutë. Te ne po e shpjegojnë se afati kushtetues është gjashtë muaj, por u.d. nuk ka mandat”, thotë Tahiri.

“Është edhe afati tjetër që presidenti i ri të zgjidhet më së largu deri më 7 mars”, shton ai, duke aluduar në afatin njëmujor para përfundimit të mandatit të presidentit të zgjedhur, Hashim Thaçi.