Vesel Rexhep Haxha-Galica atdhetar, luftëtar dhe mentar i shquar (2)

Shkruan: Bedri TAHIRI

Trimëria e ushtarëve varet nga mençuria e prijësit.

(Publi Sir)

Vitet kalonin si për vesh gjilpëre e Trojet Etnike Shqiptare lëngonin e vuanin nën peshën e rëndë të robërisë. Armët e lirisë nuk pushonin së gogësuari. Çdo ditë luftëra e beteja, heroizëm e sakrificë, qendresë e mbijetesë…
Mbretëria SKS, duke mos ia dalë mbanë më forcë, iu kthye zakonit të të parëve të vet, dredhisë, mashtrimit, dinakërisë, pabesisë. Me anë bisedimesh arriti marrëveshje edhe me kryekomandantin Azem Bejtë Galica. Formimi i Zonës së Lirë në Drenicë, me emrin Arbëria e Vogël, me qendër në Galicë, mjekërbardhit Pashiq i shërbeu si blerje kohe për përgatitje më të mirë për mësyrje të re e më të fuqishme. Kjo “besë” do të thyhet shumë shpejt.
Ditën e Bajramit të Madh Azemin e paralajmërojnë së nuk ishte puna mirë, andaj nuk duhej shkuar në xhaminë e Polacit. Megjithatë tre shokë të tij: Shak Radisheva, Ramadan Dërvari dhe Isë Kushutani i Qubrelit vendosin të shkojnë për ta falur bajramin. Sakaq, rrugës, nga një kullë e xanëve kërcasin pushkët dhe vritën Shaku (me rrobat e Azemit) e Ramadani. Atë ditë nuk u fal fare bajrami…
Sipas shënimeve të Vesel Galicës, atë natë Azem Galica qe mërzitur shumë. Në kullën e vet i kishte ftuar luftëtarët e të tri katundeve: Galicë, Lubovec e Mikushnicë dhe u kishte thënë:” Shokë e vëllazën, vëllazënit tanë na u vranë. Besa që e kemi pasë lidhë, u prish. E kam ditë se qeshtu bahet. E tani çka po bajmë?! A po dalim në Shqipni, a po rrijmë ku jemi?

Azemi pushoi pakëz dhe priste fjalët e mendimet e shokëve. I pari foli Halit Bajrami dhe e dha mendimin se duhet qëndruar këtu. Me të u pajtuan edhe të tjerët dhe u vendos që të qëndrojmë në trojet tona.
Vesel Galica tri javë para së të rrethohej Arbëria e Vogël, dy herë kishte kontaktuar me Shaqë Abrashin- Gjakovën, një rrobaqepës i njohur në Mitrovicë, i cili mbante lidhje edhe me pushtetin edhe me luftëtarët. Ai i kishte dërguar fjalë Azem Galicës që sa më shpejt të largohej nga Galica, sepse po bëheshin përgatitje të mëdha për rrethimin e tij. Edhe Veli Ashlani ia kishte sjellë të njëjtin lajm. Madje edhe vetë komandir Stanku, i stacionit në Prelloc, tërthorazi e kishte paralajmëruar, duke ia përmendur do ushtrime ushtarake, por kot. Kapedani sypatrembur kishte ndarë mendje të qëndronte në Kullën e Qëndresës, në Kullën heroike, të cilën ia patë ngritur populli vullnetarisht për tri javë ditë.

Dhe, më 15 korik 1924, ngjau hataja. Ende pa zbardhur drita krisën pushkët e para. Forca të mëdha ushtarake e xhandarmërie; mbi 1200 veta, me 7 topa të mëdhenj e me armatim të llojllojshëm, kishin rrethuar Arbërinë e Vogël. Plumbat e parë u zbrazën në drejtim te Hasan Lahut, i cili kishte fjetur në lëmë, duke e ruajtur grumbullin e elbit të fshirë. Sakaq lufta u ndez shpër…
Me të krisur pushkët, Veseli rrok armët dhe, bashkë me Zymerin, sulet arave me misër. Babën Rexhep dhe mixhën Hazir i lë me familje. Aty ishin takuar në dy ushtarë serbë dhe flakë për flakë i kishin ndërruar plumbat. Njëri prej tyre ra i pashpirt e tjetri mori ikën. Edhe Zymeri u plagos dhe nuk mundi ta marrë pushkën e ushtarit serb e as nuk mundi të vazhdojë tutje. Ky kishte ngel i vetmuar. Për fat, atë vit vera qe mjaft e bereqetshme. Misri, fasulja dhe kungujt ishin bërë rrush dhe paraqisnin pengesë të madhe për zuzarët e pashpirt. Britma e grave, fëmijëve dhe pleqëve të pushkatuar te Ftojtë e Tahirit, mu në qënder te Galicës, i lanë vrragë të thellë në shpirt. Ashtu, ngadalë, iu kishte afruar kullës së komandantit. Një oficër serb, me rroba të bardha e çizme të zeza, komandonte me kamxhik në dorë. Oborri i kullës qe mbushur përplot ushtarë. Azem Galica kishte fluturuar drejt malit Gamna. Pas pak, aty i sollën edhe disa të zënë robër. E kishte dalluar dhe njohur Sadri Mikushnicën, i cili ia kap pushkën një ushtari, por të tjerët i vërsulën dhe e mbysin me thika..

Komandanti kriminel serb, i hidhëruar në kulm, që nuk arritën ta kapnin Azem Galicën, dha urdhër për të hyrë nëpër katund e për të bërë çdo gjë rrafsh me tokë.

Pas pak edhe Veseli kishte marrë andej nga shkonin të gjithë, drejt Qyqavicës. Para se të kalonte të Baltaku has edhe në një grup xhandarësh, të cilët ia dhanë një breshëri plumbash, por asnjë nuk e kapi. Me të hyrë në mal takon trupin e pajetë te Qerimit, djalit të Shaban Tahirit. Në të dalë prej Mikushnicës has në ushtarë të tjerë, të cilët, për fat të mirë, nga frika e paniku ishin ngatërruar me shokët e vet, që ishin shpërndarë nëpër mal e që gati u vranë mes veti. Aty kishte qëndruar deri kah mbrëmja, kur kishte dëgjuar burizanin serb që thërriste për tërheqje.

Dikur, kur nuk dëgjohej asgjë, doli nga mali dhe u nis drejt Galicës, e cila po digjej flakë. Rruga kryesore ishte zënë nga gjerdhet e djegura. Në qendër të katundit takon Zymerin, Brahimin dhe babanë, Rexhepin. Atypari ishte edhe halla Hamide e plagosur rëndë, gjylja e topit ia kishte këputur këmbën. E kishin shtrirë dhe e kishin mbuluar me jorgan. Djalë Sherifin ia kishin vrarë para syve, madje kjo, duke u munduar ta shpëtoi atë, ishte plagosur vetë. Për djalin tjetër, Mehmetin, nuk dinte gjë.
– O Vesel, bre loke, a di gja për djemtë e mi?- iu ishte gjegjur ky.
– Po, Sherifin e kanë vra e Mehmetin e kanë marrë në burg,- ia kthei ky, ashtu siç e patën mësuar pleqtë më parë.
Pastaj, i ati, Rexhepi, i tregoi se në Galicë gati askush nuk kishte shpëtuar i gjallë. Rreth dyzet kufoma i kishin grumbulluar te kulla e kryetrimit dhe njëfarë si komision qeveritar a shtetëror po pritej t’i regjistronte si kaçakë dhe bashkëluftëtarë të Azem Bejtë Galicës. Hallën Hamide e dërguan në qiler të Velisë dhe pak më vonë kishte ndërruar jetë. Kishte shkuar edhe andej nga kulla dhe i kishte parë shumicën e të vrarëve, të cilët më vonë, burrat e fshatrave përreth, shumica nga Prekazi, i varrosin në katër varre të përbashkëta…

Te Kroni i Hajdukut ishte takuar me Azem Galicën, i cili qëndronte i shtrirë në një si vig, të bërë prej thuprash lajthie. Dy jargana i kishte shtruar e me një ishte mbuluar. Në prehër e kishte këmishën e gjakosur e të shpuar në dy vende. Dy vrima të mëdha, njëra sa hyn plisi. Varrën e parë në gjoks, nuk e ndjente fort, sepse i shtjenin fitila prej arrnave të fërguar me dyll. Varra tjetër në midis ishte sa hyn grushti dhe e padurueshme. Pranë kokës së tij qëndronte heroina Shotë. Aty ishin edhe dy gratë e tjera, Zoja (shtatëzënë) e Hata, ishin shokët e plagosur, ishin edhe shumë gra, pleq e fëmijë të ikur e të lëmeritur nga flaka e luftës .. .
“Azemi, kur del në Qafë të Mikushnicës, plagoset për të dytën herë. E merr plumbi në cicë të djathtë e ia qet mbas krahu. E harroi veten trimi, kur e pa të vrarë luftëtarin më të mirë, Bajram Tërnafcin. Ky djalë hasreti iu dhimbs aq shumë saqë, kur e pyeti dikush kah po ia mbajmë Azem, ai ia ktheu: Po shkojmë andej ku ka më së shumti armiq që të vrasim sa më shumë!

“Hajde Vesel,- më tha dikur Azemi, kujton ky më vonë, – dhe tregom rend e rend, kush u vra e kush u pështue!
– Nisa po i kallëxoi fije e për pe e emër për emër. Goja më merrej dhe mezi flisja nga ajo barbari. Kur shkova në gjysmë, ia plasi vajit dhe lëshoi një ofshamë që të gjithëve na preku në zemër:“Ah, mjeri unë i mjeri, vëllaznit e mi! Për herë të parë, në gjithë jetën e tij, ia pamë lotin në faqe. Mirëpo, pas pak, e mori veten dhe qeshi me zë, që na çuditi të gjithëve dhe na dha gajret: “Hiç mos keni dert se edhe unë kam vrarë mjaft serbë dhe ua kam marrë hakun të gjithëve!”

Atë natë, pasi e mori veten, mua më dërgoi në Krasmirofc me e lyp një kërrabëz për me ia nxjerr paqetën me fyshekë që i kish mbetur në trup. Mirëpo, nuk mujti me i durue dhimbjet. “Lëne se kur të dalim në Shqipni, atje gjajë ndonjë mjek e ndoshta më shërojnë”.
Pas shtatë ditësh, bëhen rreth tridhjetë luftëtarë të shëndoshë, arrinë edhe Mehmet Konjuhi*, të cilin e çmonte si trim mbi trima, dhe nisën për në Shqipëri. Arrijnë deri në Gjurgjevik të Madh, në kullën e Sadik Ramës.

Atë dhe luftërat e tij i bëri të pavdekshëm këngëtari e lahutari i njohur Dervish Goxhuli.

Pra, siç po shihet, vlerësimet dhe komentimet ishin të ndryshme. Manipulime të shumta bëheshin sidomos me numrin e të vrarëve. Organet serbe nga Mitrovica dërgonin shifra alarmuese. Në to thuhej se atë ditë në Galicë dhe në dy fshatrat e tjera, u vranë 190 kaçakë. Ndaj tyre reagoi Ferat Draga, duke shkruar se atë ditë u vranë 19 kaçakë, ndërsa të tjerët civilë të pambrojtur.

Të interesuar që të mësojmë të vërtetën, dolëm në terren dhe nga biseda me dëshmitarët e gjallë nxorëm këto përfundime: Më 15 korrik 1924 në territorin e Arbërisë së Vogël u dogjën 100 shtëpi, u plagosën rëndë 28 , ndërsa u vranë 82 veta. I përafërt me këtë është edhe lajmi i atyre ditëve, botuar në gazetën “Hak”.

Pra, epilogu i të vrarëve dhe të plagosurëve të asaj dite është si më poshtë:

Në Galicë: të vrarët:

1. Bahtir Beka,
2. Hasan Lahu,
3. Ismail Lahu,
4. Mursel Ferizi,
5. Sylë Sahiti,
6. Selman Ademi,
7. Sadri Ahmeti,
8. Sinan Ahmeti,
9. Ferat Hyseni,
10. Sherif Rrahmani,
11. Mehmet Rrahmani,
12. Hamide Rrahmani,
13. Osman Mehmeti,
14. Hajdin Osmani,
15. Rrustem Behrami,
16. Jashar Behrami,
17. Veli Halili,
18. Avdi Halili,
19. Shaban Tahiri,
20. Qerim Shabani,
21. Kamer Xhema,
22. Sylë Idrizi,
23. Hazir Fetahu,
24. Sinan Ujkani,
25. Nezir Beqiri,
26. Zahide Beqiri,
27. Beqir Beqiri,
28. Hys Popova- Popovë,
29. Bajram Delia- Tërnavc,
30. Sinan Açareva-mysafir,
31. Isa Shabani- Rashan,
32. Abaz Bajrami- rom,
33. Shak Basjrami- rom,
34. Ibrahim Bajrami- rom dhe
35. Man Bajrami- rom.

Të plagosurit:

1. Rexhep Dauti,
2. Xhemail Lahu,
3. Ahmet Hajra,
4. Abdulla Zena,
5. Hamzë Zena,
6. Hashim Bahtiri,
7. Halit Syla,
8. Rushit Syla,
9. Riza Valia,
10. Murat Velia,
11. Zymber Salihu,
12. Rrustem Hamza- Hodiqi nga Klina,
13. Brahim Ferizi dhe
14. Hajrush Ahmeti.

Në Lubovec: të vrarët:

1. Halit Bajrami,
2. Murat Bajrami,
3. Asllan Bajrami,
4. Bajrush Bajrami,
5. Salih Xhemaili,
6. Sadik Rama,
7. Qerim Shashi,
8. Zyhër Miftari,
9. Behram Delia,
10. Cek Ismaili,
11. Xheladin Veliu,
12. Tafil Jetullahu,
13. Zenun Sherifi,
14. Maksut Islami,
15. Tahir Islami,
16. Islam Neziri,
17. Demë Beqiri,
18. Zeqë Beqiri,
19. Idriz Isufi,
20. Shaban Ademi,
21. Kurt Osma ni,
22. Mustafë Abazi,
23. Selman Beqiri,
24. Bajram Koshtova- mysafir.

Të plagosurit:

1. Bahtir Osmani,
2. Istref Kadriu,
3. Emin Hasani dhe
4. Avdulla Kadriu.

Në Mikushnicë: të vrarët:

1. Ismail Manxholli,
2. Ahmet Manxholli,
3. Mehmet Manxholli,
4. Jashar Behrami,
5. Ali Behrami,
6. Halil Behrami,
7. Sadik Behrami,
8. Hafie Avdiu (5 vjeçare),
9. Bahtie Avdiu,
10. Rexhep Hyseni,
11. Cenë Muharremi,
12. Sadik Salihu.
13. Ujkan Mehmeti,
14. Mehmet Alia,
15. Munish Ademi,
16. Bajram Sahiti- nip nga Baica,
17. Ajete Sadriu,
18. Hasime Musliu,
19. Bajram Barja,
20. Hajzer Barja,
21. Sadik Rrahmani,
22. Sadri Zeneli,
23. Salih Fazliu.

Të plagosurit:

1. Bajrma Avdiu,
2. Milazim Sejdiu,
3. Shaqir Oamani,
4. Ukë Ramadani,
5. Hanife Avdiu,
6. Shesivar Ademi,
7. Ahmet Salihu dhe
8. Istref Avdiu.

Sërish me armë në dorë

Guximi i madh zëvendëson dijen e madhe.
(Grasian)

Gjatë viteve 1941- ‘44, përreth Kosovës vepronin banda të shumta çetnikësh. Në afërsi të Mitrovicës vepronte divizioni Çetnik i Ibrit, nën komanden e Zhika Markoviqit. Më 15 nëntor 1941 ata provuan për të depërtuar edhe në trojet shqiptare. Mirëpo populli ynë, me kohë kishte formuar grupe të mëdha luftëtarësh vullnetarë dhe iu kundërvu së keqës. Ata, të udhëhequr nga tribuni Shaban Palluzha, arritën t’i dëbojnë hordhitë e egra deri në Rashkë.
Në të vërtetë, tri ditë pasi Gjermania dhe Italia sulmuan Jugosllavinë monarkiste, pra më 9 prill 1941, Paria dhe intelektualët e njohur të Drenicës dhe të viseve të tjera shqiptare, duke parandjerë rrezikun që u kanosej nga këto banda shfrenuese, thirren Kuvendin e Palluzhës, i cili u mbajt në Kullën trikatëshe të Shaban Palluzhës. Në Kuvend morën pjesë 112 delegatë, të cilët morën vendime të rëndësishme. Aty u formua edhe Shtabi Luftarak, në krye të të cilit u emërua Shaban Palluzha e i cili kishte këtë përbërje:

1. Miftar Bajrakatari nga Llausha,
2. Azem Aruçi nga Makërmali,
3. Ferat Draga nga Mitrovica (në mungesë),
4. Sadik Lutani nga Turiqvci,
5. Halil Haxhia nga Tërnavci,
6. Zukë Xani nga Polaci,
7. Jetullah Rezalla nga Rezalla,
8. Isë Zymeri nga Prekazi,
9. Mulla Iliazi nga Vitaku,
10. Mulla Ibrahimi nga Polaci,
11. Sadik Zeneli nga Abria,
12. Bajram Dërguti nga Drenasi,
13. Rexhep Vojvoda nga Llausha,
14. Qazim Bajraktari nga Astrazubi,
15. Colë Bajraktari nga Burimi,
16. Hysen Bajraktari nga Plluzhina,
17. Ahmet Selaci nga Selaci,
18. Hazir Gjaka nga Ashlani,
19. Fejzullah Saraçi nga Bivolaku,
20. Feriz Boja nga Kërnina,
21. Shaban Gashi nga Mitrovica dhe
22. Bajram Zuka nga Likoshani.

Që punët të shkonin edhe më mirë, u formuan edhe Shtabet Regjionale. Kështu, Shtabi numër 5, për Galicë, Ashlan e Dubovc kishte këtë strukturë komanduese: Ahmat Galica, Hazir Gjaka, Sefer Dubovci, nën udhëheqjen e Rifat Galicës,
Fjalimi i Shaban Palluzhës në Duga- Pollanë, afër Pazarit të Ri, qe i zjarrtë dhe trimërues: “Vëllezër, jemi tubuar për të kryer një mision të shenjtë, për t’i mbrojtur familjet e rrezikuara nga bishat e egra çetnike, që po bëjnë terror të rëndë mbi popullatën e pafajshme të sangjakut. Prandaj, nuk duhet kursyer as jeta, por duhet luftuar me nder si i ka hije një populli të vjetër që diti të luftojë sa herë u gjend në rrezik vetë dhe i pambrojturi. Pra, t’i mbrojmë fëmijët dhe gratë, në emër të njerëzizë”.

Edhe në këtë vazhdë Galica qe prijetare. Burrat e saj, ndër të parët, rrokën armët e lirisë dhe i dolën zot atdheut. Ata, nën udhëheqjen e Ahmat e Rifat Galicës, që në betejën e parë, kur u vajtën në ndihmë artakollasve për t’i zbrapsur çetnikët, treguan heroizëm të vërtetë. Të mos harrojmë se Artakollin e patën shpëtuar Mehmet Gradica* e Shaban Palluzha me trimat e Drenicës. Kur luftëtarët e Artakollit, të prirë nga Fejzullah Saraçi e Sadri Klinaku kërkuan ndihmë në Drenicë, të parët që shkuan atje ishin trimat e Njësitit ushtarak “SHQIPONJA”, nën komandën e Zukë Xanit dhe Rifat Galicës…

“Në kuadër të Njësitit ushtarak “SHQIPONJA”, i cili numëron 1.000 luftëtarë, tash për tash formohen 5 Njësi elite- batalione:
1. Batalioni I- komandant Halil Bajraktari nga Llausha,
2. Batalioni II- komandant Isa Zymberi nga Prekazi,
3. Batalioni III- komandant Zukë Xani nga Palaci,
4. Batalioni IV- komandant Rifat Galica nga Galica dhe
5. Batalioni V- komandant Istref Tema nga Dobrasheci.

Atë ditë, më 10 prill 1941, aq shumë kishin luftuar të dy vëllezërit galicas, saqë çetnikët ishin tmerruar dhe shumica ishin mbytur në Silnicë. Daja i tyre, trimi Mehmet Gradica, nuk ishte duruar pa u thënë në sy të të gjithëve niposhave të vet: U lumtë pushka, o Ahmat e Rifat Galica!
Me të hyrë gjermanët në Kosovë, shqiptarët u organizuan dhe filluan të vendosin administrimin e vet sundues. Kështu, edhe kjo punë së pari nisi në Drenicë, më 15 prill 1941, kur u sulmua stacioni i xhandarmërisë në Prellofc, të cilin e udhëhiqte Krsta Qollakoviqi. “Para se të fillojë sulmi Shtabi luftarak i Drenicës, i kryesuar nga Shaban Palluzha, kishte hartuar planin e detajizuar operativ të luftës me sa vijon:
a) njësitë ushtarake, nën komandën e Rifat Galicës, Sefer Shabanit dhe Ahmat Galicës, të rreshtohen në frontin në veri të stacionit të xhandarmërisë në Prellovc;
b) njësitë ushtarake, nën komandën e Zukë Xanit e Ajet Rexhepit të pozicionohen në krahun e djadhtë të forcave ushtarake të Rifat Galicës;
c) njësitet luftarake, nën komandën e Nurë Mehmetit, Ramadan Sejdisë, Rexhep Shabanit dhe Riza Krasaliqit, të rreshtohen përballë stacionit të xhandarmërisë dhe objekteve të tjera, ku forcat e armikut ishin fortifikuar dhe të sulmohen nga ky pozicion. Sulmi qe i suksesshëm, me ç’rast vritën njëzet e tre xhandarë serbë e disa kolonë të armatosur. Nga tanët u vra Dan Prellofci (Ramadan Sejdiu) dhe u plagos Ahmat Galica

Galicasit vazhduan edhe më tutje. Grupe-grupe vajtën edhe në luftërat e Kolashinit, Sangjakut, Pazarit të Ri e deri te Rashka. Një kohë të gjatë qëndruan në katundin Çifllak. Atje u dalluan si luftëtarë:
1. Ahmat Galica,
2. Rifat Galica,
3. Vesel Haxha-Galica,
4. Halit Syla,
5. Hasan Sinani,
6. Zenel Neziri,
7. Tahir Shabani,
8. Hajrullah Haziri,
9. Jahush Haxha,
10. Zenel Haxha,
11. Milazim Osmani,
12. Tafil Islami,
13. Vesel Ferizi,
14. Vesel Ujkani,
15. Sahit Syla,
16. Hashim Bahtiri,
17. Ukshin Halili,
18. Halil Alia,
19. Hajriz Syla,
20. Brahim Ferizi,
21. Murat Velia,
22. Hamzë Zena,
23. Ajet Kamberi etj.

Prej tyre, atje ra dëshmor Halit Syla.

Betejën më të përgjakshme, por edhe më të rëndësishmen galicasit e zhvilluan për ta marrë manastirin e Gjorgjevi Stubës. Ah, ç’luftë që ishte ajo! Askujt nuk ia merrte mendja të mësynte drejt asaj kodre të mallkuar, që mbrohej me kokë e me shpirt. Prej saj varej edhe fati i Pazarit të Ri, andaj ruhej e stërforcuar. Trimat e Galicës, me pak fishekë, por me zemërgraniti, e të udhëhequr nga strategu e trimi sypatrembur, Ahmat Galica, ia dolën mbanë.
– Rrofshi o trimat e Galicës se gjithmonë jeni kanë e keni me kanë!- u kishte thënë Shaban Palluzha, kur pranuan ta merrnin atë vijë të frontit.
Vërtet, ajo qe e vështirë. Para se të kalohej tek kodra, ku ishin pozicionuar barbarët, duhej kapërcyer nëpër një fushë, e cila lavrohej nga predhat e çetnikëve. Kur arriti Ahmati në kodër, në një istikam rrethuar me gurë, ende qëndronte një kryeçetnik, i cili në kondakun e pushkamitralozit e kishte gdhendur fjalinë: Jetën e jap e nuk dorëzohem! Ahmati iu hodh sipri dhe ia hoqi kokën (atë e solli në qytet dhe të gjithë u lemëritën), por edhe vetë mori një plagë. Vendësit qanin nga gëzimi dhe i përqafonin përmallshëm shpëtimtarët…
“Prej luftëtarëve të Drenicës heroizëm të madh kanë treguar Ahmat e Rifat Galica. Kurrë nuk harrohet momenti kur ndahej municioni. Rifat Galicës i thanë ty nuk të takon municion, atë duhet ta kërkosh përmes Bajraktarit të Shtuticës. Ai u nervozua dhe e mori pa i pyetur hiç, duke u thënë:” Unë nuk jam bajraktar, por jam nipi i Azem Galicës dhe askush nuk mund të ma shkel këmbën. Ashtu edhe ndodhi, ai me trimat e vet e mori manastirin e Gjorgjeve Stubën, pikën më të rëndësishme”.
Në të gjitha këto aksione të suksesshme, të cilat, po mos t’i pengonin forcat gjermane do të shkonin deri në Rashkë, mori pjesë dhe u dallua edhe luftëtari Vesel Haxha- Galica. Në fakt, udhëheqësitë e bandave çetnike, kur u ngushtuan nga sulmet e rrepta të vullnetarëve shqiptarë dhe nuk po mund ta mbanin Pazarin e Ri, i mashtruan gjermanët, duke u thënë se aty kishin depërtuar partizanët. Mirëpo, kjo zgjati fare pak, sepse shpejt u kuptua e vërteta.
“Qëndresa dhe lufta për mbrojtjen e Pazarit të Ri nën komandën e Aqif Blytës, e ndihmuar nga forcat vullnetare të Kosovës dhe repartet e Ushtrisë Shqiptare, zgjati rreth pesë javë dhe përfundoi me disfatën e forcave çetnike. Kështu Pazari Ri dhe pjesa më e madhe e Sangjakut mbeti në kuadrin e shtetit shqiptar”.
Heroizmi i Vesel Haxhës ishte i pashoq. Si këshilltar dhe strateg i zoti, shkëlqente nëpër kuvende e nëpër fushëbeteja…
Ishte vjeshta e vonë e vitit 1941. Betejat në kodrat e Tregut të Ri kundër çetnikëve të Drazha Mihajloviqit ishin ashpërsuar shumë. Armiqtë, ishin përforcuar aq shumë, saqë, shqiptarët, të cilët e mbanin shpirtin veç me kumbulla, hëpërhë, duhej lëkundur nga pozicionet. Të gjithë ishin larguar me kohë, përveç Ahmet Selacit dhe trimave të tij, që kishin ngelur të painformuar. Këtë e kishte hetuar Vesel Galica. Dhe, ai, si këmbëngulës që ishte, bashkë me galicasit e tij besnikë, kthehen prapa dhe, duke rrezikuar jetën, arrijnë të depërtojnë e t’i nxjerrin burrat shaljanë nga rrethi. Më vonë, Ahmet Selaci, edhe publikisht, disa herë i kishte falënderuar galicasit, veçan Vesel Galicën, për këtë akt heroizmi të pashoq.

(Vijon nesër/ Fusnotat i ka hequr redaksia)