Shkruan: Prof. Dr. Fejzulla BERISHA

Përderisa Serbia vazhdon të refuzojë njohjen e Kosovës si shtet të pavarur dhe sovran, kjo çështje mbetet një nga sfidat më të mëdha për politikën e jashtme dhe të brendshme të Kosovës. Në këtë kontekst, është e domosdoshme që partitë politike, qoftë ato në pushtet apo në opozitë, të lënë mënjanë dallimet e brendshme dhe të bashkohen në një platformë të përbashkët. Historia ka dëshmuar se unifikimi i spektrit politik në kohë krizash kombëtare mund të krijojë një front të fortë, i cili jo vetëm i mbron interesat e vendit, por edhe i përmirëson pozitat në negociata ndërkombëtare. Kjo nevojë për unitet përbën një urgjencë të vazhdueshme për Kosovën, e cila përballet jo vetëm me mosnjohjen e Serbisë, por edhe me përpjekjet e saj për të minuar sukseset diplomatike të Kosovës në skenën ndërkombëtare.

Një rast konkret që tregon rëndësinë e unifikimit është periudha e para pavarësisë, veçanërisht gjatë viteve të negociatave të udhëhequra nga Martti Ahtisaari, përfaqësuesi special i OKB-së për statusin e Kosovës. Në atë kohë, përkundër dallimeve politike të brendshme, politikanët kosovarë arritën të bashkëpunojnë dhe të mbështesin njëzëri paketën e Ahtisaarit, e cila përfundimisht hapi rrugën për shpalljen e pavarësisë më 17 shkurt 2008. Kjo arritje ishte rezultat i një përpjekjeje të përbashkët të udhëheqësve politikë të Kosovës, të cilët e kuptuan se çështja e pavarësisë ishte më e madhe se interesat e tyre partiake.

Një tjetër rast i rëndësishëm që tregon domosdoshmërinë e unitetit politik është përpjekja e Kosovës për t’u anëtarësuar në UNESCO në vitin 2015. Pavarësisht mbështetjes së madhe ndërkombëtare, anëtarësimi nuk u arrit për shkak të fushatës së fuqishme të lobimit nga Serbia dhe aleatët e saj. Në këtë rast, ndasitë e brendshme politike brenda Kosovës, të cilat u reflektuan në mungesën e një strategjie të përbashkët diplomatike, ishin një faktor që ndikoi në dështimin e procesit. Serbia përdori çdo mundësi për të dobësuar Kosovën në arenën ndërkombëtare dhe për të bindur disa vende të mos mbështesin anëtarësimin.

Një front i bashkuar politik dhe diplomatik i Kosovës mund të kishte ndikuar më pozitivisht në rezultatin përfundimtar. Në një periudhë më të afërt, rasti i dialogut të Brukselit për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë është një shembull tjetër i rëndësishëm që tregon pse unifikimi politik është thelbësor. Për shembull, gjatë viteve të fundit, çështja e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe ka shkaktuar ndasi të thella brenda spektrit politik të Kosovës. Ky është një problem i ndërlikuar dhe i ndjeshëm që kërkon një qasje të përbashkët dhe të menduar mirë. Mungesa e një konsensusi të brendshëm dhe ndarjet mes pozitës dhe opozitës kanë dhënë përfitime strategjike për Serbinë, e cila i ka shfrytëzuar këto përçarje për të forcuar pozitat e saj në negociata. Një qasje më e unifikuar mund t’i japë Kosovës një pozicion më të fortë në këtë proces të vështirë, duke bërë që bashkësia ndërkombëtare ta trajtojë Kosovën si një partner të fuqishëm dhe të organizuar.

Po ashtu, rasti i përpjekjeve për anëtarësim në INTERPOL është një shembull ku Serbia ka bllokuar suksesin e Kosovës. Përkundër disa përpjekjeve të fuqishme diplomatike, Kosovës i është mohuar anëtarësimi për shkak të kundërshtimeve të Serbisë dhe një mungese të koordinimit të plotë brenda politikës kosovare. Nëse Kosova do të kishte një strategji të përbashkët dhe të koordinuar më mirë midis pozitës dhe opozitës, me mbështetjen e fuqishme të partnerëve ndërkombëtarë, mundësitë për anëtarësim do të ishin më të mëdha.

Një tjetër rast që tregon rëndësinë e bashkimit të klasës politike është beteja për njohjet ndërkombëtare. Serbia ka organizuar një fushatë intensive për të bindur disa vende që të tërheqin njohjen e Kosovës, dhe në disa raste, kjo ka pasur sukses. Për të kundërshtuar këto përpjekje, qeveria e Kosovës duhet të bashkëpunojë ngushtë me opozitën dhe të zhvillojë një politikë të jashtme të koordinuar që të forcojë njohjet ekzistuese dhe të sigurojë të reja. Një shembull konkret ishte përpjekja për të arritur njohjen nga vende të mëdha si India, Kina etj.

Një strategji e koordinuar që përfshin të gjitha palët politike do të krijonte një diplomaci më efikase dhe të besueshme, që do të çonte në një avancim më të shpejtë të njohjeve ndërkombëtare. Historia e Kosovës ka treguar se përballë sfidave të mëdha ndërkombëtare, unifikimi politik është një nevojë jetike. Në momente të rëndësishme, siç janë dialogu me Serbinë, përpjekjet për anëtarësim në organizata ndërkombëtare dhe ruajtja e njohjeve diplomatike, bashkimi i pozitës dhe opozitës jo vetëm që forcon pozitat e Kosovës, por gjithashtu dërgon një mesazh të qartë tek komuniteti ndërkombëtar se Kosova është e përkushtuar dhe e aftë të mbrojë interesat e saj kombëtare.

Derisa Serbia refuzon të njohë pavarësinë e Kosovës, është e domosdoshme që gjithë spektri politik i vendit të veprojë si një trup i vetëm në mbrojtje të sovranitetit dhe integritetit të Kosovës, duke përforcuar pozitat e saj në skenën ndërkombëtare.
Integrimi i Kosovës në strukturat ndërkombëtare mund të arrihet vetëm përmes një angazhimi të përbashkët dhe një uniteti të fuqishëm politik, ekonomik dhe shoqëror. Vetëm kur të gjitha forcat brenda shoqërisë kosovare dhe udhëheqësit politikë veprojnë së bashku, duke ndjekur një vizion të qartë dhe të përbashkët për të ardhmen e vendit, mund të sigurohet që Kosova të përmbushë standardet dhe kriteret e kërkuara nga organizatat ndërkombëtare, si Kombet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe organizatat e tjera relevante. Ky proces kërkon jo vetëm reforma të thella në aspektin e brendshëm, por edhe një diplomaci aktive dhe efektive në skenën ndërkombëtare. Vetëm përmes bashkimit të energjive dhe synimeve kombëtare, Kosova do të jetë në gjendje të konsolidojë pozicionin e saj në botën ndërkombëtare dhe të sigurojë njohje të plotë dhe anëtarësim në këto organizata.