Shqiptar Oseku

PREKAZ, DRENICË

ja këtu ishte dhoma ime ku flija tok me motrën detyrat e shtëpisë i bënim bashkë ja aty atje flinin prindërit matanë ishtekuzhina ajo me vrima mureve dhoma e ditës qe me gëzhoja fishekësh e qelq të thyer në dysheme nëse shkon poshtë këtyre shkallëve mbërrin te qilari i zi aty u strehuam gratë e pleqtë me fëmijë kur mbaruan krismat erdhën thanë mos u tutni pastaj na hodhën granata më vonë kthyen prapë me bidonat plot benzinë besimi blerina valdetja fatushja liria me kukull

64 ishin në atë të enjte të kuqe

unë mezi u përvodha e përgjakur për dritare as kushtrimin e vogël s’e shpëtova dot ai qante i hutuar e thirrte nanën nën dritëhedhës e hapën pastaj një gropë në terr

64 i zvarritën e i flakën aty

fatimen igballen hidajeten selveten aliun fitimin gruan shtatzënë që ishte qëlluar nga afër në fytyrë e përmbysën mbi çunin që skuqej e belbëzonte unë shtiresha e vdekur nën një fun buke gjersa dikush ma preku zemrën e tha Ti jeton e nganjëherë më bëhet se shtirem se jetoj se kam vdekur se kam ngelur në qilarin e zi përposh një funi të thyer buke e aty ua mbaj ende kryet në duar adiles ferides zarifës zenës e nuk dua të shkoj prej aty jo

64 ishim në atë të enjte të zezë e mbaj mend qysh t’i lë more kujt t’ia lë aty ata fëmijë atë gjëmë ato kukulla pa sy shkoni ju ikni unë këtu dua të rri ende kudo ka dhoma të ditës me vrima mureve e gëzhoja fishekësh e qelq të thyer në dysheme kudo vriten fëmijë ndiej se qajnë prekazin kudo vriten fëmijë kallem gjallë në dhé

(5 mars 2013)

SHQIPTAR OSEKU

99 EMRA

(Në ditën ndërkombëtare për kujtim të gjenocidit. Kushtuar masakrës së të internuarve shqiptarë në burgun e Dubravës, 19-24 maj 1999, ku u vranë 99 njerëz duarthatë)

Së pari rrethuan ndërtesat me tanke e ushtri.

Ishim si ishull i frikësuar.

Pastaj braktisën korridoret brenda godinave, për herë të parë qëkur qenë ndërtuar.

Por, ikja e tyre e beftë s’u duk kumt i mirë.

Zunë pikat e larta: hipën mbi pullaze e në pika mbi mure. Ishin armatosur rëndë.

Ishte maj, mëngjes: mes grilash dukej një ditë vere.

Më kujtohet mendimi, tashti gjinkallat sigurisht këndojnë atje në fshat, nëse fshati ekziston ende. Përjashta dëgjohej këngë rojesh të dehura që me nadje.

Na urdhëruan ashpër në megafon të dilnim përnjëherë të gjithë në oborr. Disa nga ne thanë të mos dalim.

Por, ku të fshiheshim?

Ata së pari kishin rrethuar ndërtesat me tanke e ushtri.

Ishim ishull i frikësuar.

Ata na këndonin këngë vrasjesh me zë të mbarsur.

Kur na urdhëruan së dyti të dalim na ulëritën dhjetë minuta, përndryshe!

Disa ndenjën. Por, shumica prej nesh dolëm në diell.

Na urdhëruan nga lart të renditeshim në rreshta, pastaj nisën të na numërojnë.

Por, pa arritur te njëzet, një nga rojet që kish kënduar hapi zjarr. Përjashta ishte diell, maj, mëngjes.

Diku larg gjinkallat sigurisht këndonin atje në fshat, nëse fshati ekzistonte ende.

Kurt Vonnegut mendon se për masakrat s’thuhet dot asgjë inteligjente.Të gjithë pritet të vdesin, të mos flasin më, të mos kërkojnë më gjëra, kurrë ndonjëherë.

Gjithmonë pritet të jetë shumë heshtur pas një masakre dhe gjithçka ashtu hesht, pos shpendëve.

Dhe gjinkallave, Kurt, harrove gjinkallat në fshat- nëse ai ekziston ende.

Përkundër 300 vjetësh përvojë, shihet që amerikanët mbajnë ende një qëndrim të distancuar ndaj masakrash. I mendojnë ende si Surgical Strikes.

E vërteta është se pas masakrash ka gjithmonë rënkime. Oh nënë. Ujë.

“Më vjen dita mua t’i masakroj të gjithë E ta zhduk farën e fisin e tyre” – Shakespeare te Tit Androniku. Ja, anglezët kanë një përfytyrim më të saktë për forcat që janë në lëvizje.

Dhe ata u vunë në lëvizje. Ekzekutuan

ata që rënkonin në oborr.Veç pse mundeshin.

Pastaj u kthyen në godina,

për të na gjahtuar neve që kishim ikur.

Ne fshiheshim. Ata na kërkonin. Ishte si kukafshehti, veçse nganjëherë jehonin krisma të ndara.

Nuk di të të them pse shpëtova-

fshati im nuk është më.

Por, dua të të rrëfej si mbaruan shokët e mi.

Të lutem më dëgjo: së pari na rrethuan.

Ishim një ishull

i frikësuar.

NË VEND TË LUTJES

Mos i harro. Mbylli sytë.
Merr frymë thellë, me dorë në zemër,
e kujto gjithçka:
ditë, datën, vendin, orën e saktë.
Diellin që digjej flakë në perëndim,
mbi kodrat e Likoshanit,
Qirezit, Prekazit,
mbi plepat në Qyshk, mbi kulmet
në Junik,
mbi selvitë e Ҫabratit e në muret
në Gjakovë.
Gjithçka kujto!
Kujto të shtënat.
Kujto si tingëllojnë tjegulla e tulla
kur kërcasin nga zjarri.
Kujto si u plas zemra
trerëve tek bien pa shpresë
mbi njerëz të shtëpisë.
Erën ngulfatëse të tymit,
të mishit e të gjakut të njeriut.
A të kujtohet?
Kujtohu!
Kujto emrat, një nga një.
Kujto thirrjet për ndihmë,
e vajin e pleqve.
Mbaje mend fjalën, timbrin e zërit,
amanetet.
Mbaj mend kur e lëshuan
grahmën e fundit:
që aty nisën të ftohen, të ngrihen.
A i mban mend?
Kujto bebëzat e ngrira, terrin e tyre,
tmerrin në to.
Mbyll sytë, të lutem!
Mbaje në mend atë që ndodhi pastaj:
xhaketën e grisur, e këpucën
që u gjet në shkurre.
Mbaje mend fëmijën
që qante
te trupat cung në hendek,
oj nanë, oj nanë, çohu.
Në prag të marsit, në vend të lutjes,
mos harro. Mos harro.

 Mbylli sytë.
Merr frymë thellë, me dorë në zemër,
e kujto gjithçka. I kujto!

Se kujtimi është krejt çka na ka mbetur
prej tyre.

  (Këto poezi janë botuar në sprovën për antologji “Dritë mbi plagë”, botuar nga Qendra “Gjenocidi në Kosovë – Plagë e Hapur”, Gjenevë, 2020)