Ukraina dhe Rusia, Tajvani dhe Kina, Trump, Izraeli: pozicionet e fundit të ish-sekretarit amerikan të shtetit dhe fituesit të çmimit Nobel, i cili vdiq më 29 nëntor në moshën 100 vjeçare.

“Profecia” e fundit që na la Henry Kissinger daton 48 orë para sulmit të Hamasit kundër popullatës civile izraelite.

Më 5 tetorin e kaluar, Kissinger erdhi për të folur në institutin e mendimit në New York, anëtar i të cilit unë jam, Këshilli për Marrëdhëniet me Jashtë, për të përkujtuar luftën e Yom Kipurit që kishte shpërthyer 50 vjet më parë.

Ai rindërtoi rolin e Amerikës në atë konflikt të vitit 1973: së pari për të shpëtuar Izraelin nga disfata nga koalicioni arab; pastaj për të lidhur fijet e një dialogu që do të çonte në paqe me Egjiptin e Sadatit. Një mesazh shprese, i çmuar në luftën e sotme: edhe në atë kthesë tragjike të vitit 1973, horizonti dukej i errët, megjithatë diplomacia mbizotëroi.

Disa muaj më parë kishte qenë misioni i tij befasues në Pekin në korrik të këtij viti: Ai shpenzoi të gjithë ndikimin e tij për të rinovuar fillesat e një dialogu midis Amerikës dhe Kinës , i cili dukej i komprometuar pas incidenteve të Nancy Pelosi në Tajvan dhe të balonës spiune.

Nëse samiti i fundit midis Joe Biden dhe Xi Jinping në San Francisko shënoi një armëpushim në përshkallëzimin e tensionit, ndoshta një pjesë e vogël e meritave i takon edhe atij udhëtimi të Kissinger-it, “burrit të madh shteti” të cilin kinezët nuk kanë reshtur kurrë së respektuari. Sipas tij, e ardhmja e gjithë njerëzimit varet nga marrëdhëniet mes Amerikës dhe Kinës.

Ndër deklaratat e tij në lidhje me këtë: “Shtetet e Bashkuara dhe Republika Popullore e Kinës kanë të përbashkët se ata e konsiderojnë veten kombe të jashtëzakonshme, të dyja mendojnë se kanë të drejtë të mbizotërojnë. Ne duhet të kuptojmë qëndrueshmërinë historike të Kinës dhe në të njëjtën kohë ta parandalojmë që ajo të bëhet hegjemoniste. Ne nuk do të kemi sukses përmes testeve të forcës”.

E shkruar më shumë se një dekadë më parë, në kohën e presidencës së Hu Jintao, eseja e tij Kina pa në mënyrë të qartë fillimin e një pikë kthese.

Edhe atëherë Kissinger e kuptoi se lidershipi kinez po nxirrte pasoja radikale nga kriza financiare e vitit 2008: ishte i bindur se koha e imitimit të Shteteve të Bashkuara po i vinte fundi, ai e konsideronte të sëmurë modelin politiko-ekonomik amerikan.

Kissinger ndjeu gjithashtu shfaqjen e një brezi të ri kinez që ishte më nacionalist, më krenar, deri në arrogancë: ishte ai që vite më vonë do të lindte diplomacinë e “luftëtarëve të ujkut”. Megjithatë, ish-këshilltari i Nixon paralajmëroi amerikanët mbi të gjitha kundër rreziqeve të një lufte të re të ftohtë: “Ajo do të ndalonte përparimin në të dy anët e Paqësorit, do të përhapte tensione në çdo rajon të botës”.

Rreth Ukrainës.

“Zelensky është një personazh i mrekullueshëm. Por ai ende duhet të na shpjegojë se çfarë bote imagjinon pas luftës. Unë kurrë nuk kam thënë se Ukraina duhet të heqë një pjesë të territorit të saj kombëtar nëse dëshiron paqe. Thashë se vija më e mirë ndarëse për një armëpushim është status quo-ja që i parapriu 24 shkurtit, me Krimenë në duart e Rusisë dhe një cep të vogël të Donbasit, rreth 4.5% e totalit . Unë jam pa rezerva për lirinë e Ukrainës dhe rolin e saj në Evropë. Por le të mos e kthejmë luftën për lirinë e Ukrainës në një konflikt për të ardhmen e Rusisë”.

Për presidentin aktual amerikan.

“Biden është shumë i ndikuar nga politika e brendshme. Do të kishte nevojë për fleksibilitet Niksonian për të zbutur konfliktet aktuale me Rusinë dhe Kinën”.

Amerika e sotme i dukej më e ndarë se në vitet 1960 .

“Edhe gjatë Luftës së Vietnamit kishte konsensus për disa qëllime kombëtare, edhe nëse ishim të ndarë në mënyrat për t’i arritur ato. Sot vetë përkufizimi i interesit dhe vlerave kombëtare të vendit është i diskutueshëm. Megjithatë, asnjë kompani nuk mund të mbetet e shkëlqyer nëse humb besimin në vetvete dhe shkatërron vetëvlerësimin e saj”.

Lidhur me hetimin parlamentar për sulmin ndaj Kongresit më 6 janar 2021: “Nuk synon të vërtetën historike, është funksional të parandalojë që Donald Trump të përsëritet” .

Shkrim nga Federiko Rampini për Corriere Della Sera! / albanianpost.com