Në fund të vitit 2023, agjencia estoneze e lajmeve “Delphi Estonia” fitoi akses në dokumentet sekrete të administratës së Putinit. Gazetarët e “Meduza”, “AjStors” dhe shumë media të tjera ndërkombëtare studiuan dokumentet dhe gjetën prova të lidhjeve dhe aktiviteteve të pakonfirmuara më parë të qeverisë ruse. Është zbuluar se një agjenci sekrete qeveritare e teknologjisë është ngarkuar të krijojë një sistem vëzhgimi në të gjithë Rusinë, duke përdorur kamera të pajisura me inteligjencë artificiale.

Në nëntor, kreu i Ministrisë së Zhvillimit Dixhital të Rusisë përmendi një “platformë për përpunimin dhe ruajtjen e të dhënave nga kamerat e vëzhgimit”, por ishte e paqartë se kush do të ishte përgjegjës për projektin dhe sa kohë do të zgjaste zhvillimi. “Meduza” shpjegon se kush qëndron pas këtij sistemi të ri, kur mund të shfaqet dhe cilat janë aftësitë e tij.

Mbikëqyrje në të gjithë vendin

Në nëntor 2023, Kommersant raportoi se Ministria e Zhvillimit Dixhital të Rusisë kishte plane për të krijuar një sistem kombëtar për të ruajtur dhe përpunuar të dhënat nga të gjitha kamerat e vëzhgimit në qytetet ruse.

Ministri Maksut Shadajev vlerësoi se kostot e realizimit të projektit arrijnë në 16,3 miliardë dollarë, ndërsa ndërtimi i tij në 130 milionë dollarë. Ministria pret që platforma të ketë akses në sistemet rajonale të vëzhgimit me video, si dhe kamerat në hyrjet e ndërtesave të banimit, shkruan Meduza.

Dokumentet e zbuluara të Kremlinit tregojnë se projekti nuk kufizohet vetëm në Ministrinë e Zhvillimit Dixhital. Gjithashtu përfshihet Qendra Kompjuterike e Kërkimeve Shkencore e Departamentit të Çështjeve Presidenciale Ruse (GlavNIVTs), një agjenci gjysmë sekrete e drejtuar nga ish-personeli i inteligjencës që fokusohet në projekte të teknologjisë së avancuar për të përmbushur nevojat e qeverisë.

Dy projekte të GlavNIVT në lidhje me sistemin kombëtar të mbikëqyrjes shfaqen në dokumente: “Shërbimi për përpunimin e transmetimeve video” dhe “Qendra për përpunimin e transmetimeve video” (përmendet edhe shërbimi federal për analizën e inteligjencës artificiale). Shërbimi i përpunimit dhe qendra e përpunimit duhet të punojnë së bashku për “identifikimin në kohë të kërcënimeve” dhe “sjelljes shkatërruese dhe/ose jo besnike”. Detyra e shërbimit do të jetë mbledhja dhe ruajtja e videove nga e gjithë Rusia dhe përdorimi i inteligjencës artificiale për përpunim, ndërsa qendra do të kërkojë “objekte me interes”.

Ministria e Zhvillimit Dixhital të Rusisë dhe kompania e telekomunikacionit “Rostelecom” paguajnë për shërbimin e përpunimit të transmetimit video. Sipas dokumenteve të zbuluara, në vitin 2024 ministria po ndan 10.8 milionë dollarë për krijimin e tij. Qendra do të financohet drejtpërdrejt përmes kabinetit presidencial.

Dokumentet tregojnë se GlavNIVTs do të merrte 15.3 milionë dollarë nga buxheti federal rus për vitin 2024 për Qendrën e Përpunimit të Rrjedhës Video. 27.5 milionë dollarë të tjera janë ndarë për fazën e dytë të kompleksit hardëare-softëare të quajtur “Platforma”. Kostot për të dy projektet u bashkuan më vonë dhe GlavNIVTs iu dhanë 42.6 milionë dollarë për të dyja: 230,790 dollarë më pak se sa ishte planifikuar fillimisht.