Muharrem Nitaj

Më kishte zgjuar telefoni i një mëngjesi, datë 15 janar 1999.

“Ka ndodhur një hata në një fshat të Shtimjes, në Recak! Ka dhjetëra të vrarë. Nuk di më tëpër”, ishte zëri që vinte nga ana tjetër.…

Dita ishte e zymtë. Qielli ishte i vrenjtur. Dimri ishte në mes, por borë nuk kishte…

Rruga nga Prishtina deri në fshatin e vogël, ishte sa njëmijë vjet. Ecnin si plumbi n’flurudhë, me një makinë të vjetër me tymin shtëllungë nga mbrapa, e zë nuk lëshonim, por gjithë rrugës duke folur vetmevete, “a thua sa ishte e madhe hataja atje, sa veta ishin vrarë dhe kush ishin ata, sa ishin burra, sa gra, fëmijë sa…apo ushtarë ndoshta”?!

Në të hyrë të fshatit Reçak, tre djem me të zeza, te brryli i rrugës së vjetër…”Ndaluni. Kush jeni dhe ku shkoni. Jemi UCK.. U morëm vesh me ta dhe vazhduam rrugën!

Fshati e kishte një si shesh të vogël, ose disa rrugë që kapërthureshin disi, të cilat në atë mëngjes ishin mbushur me njerëz, burra e fëmijë, por edhe djem me të zeza, të njëjtë sikur ata që i kishim takuar të brryli. Këta sikur mundoheshin ta mbanin një farë rendi, nëse mund të kishte rend aty.

Njëri prej tyre na njohu, na mori me vete, për të hyre në një oborr, vetëm pak metra larg rrugëve që kapërthureshin.

Dyert e oborrit ishin të hapura e në mes të oborrit një si grumbull, i mbuluar me një qilim. Po ecnim drejt atij grumbulli të mbuluar me qilimin e kuq, pa ditur pse, ndërsa burri që na udhëhiqte, heshtjen e kishte të rëndë plumb.

Ai, hijerëndë, beftas e shpalosi qilimin. Nën të ndodhej kufoma copë-copë e një burri. Mungonte pjesa e sipërme e trupit!!! Tha, “nuk dihet si është vrarë. Me gjasë i kanë lidhur një granatë rreth qafe” dhe ai nuk foli më.

Ajo ishte pamja e parë e atij mëngjesi që të ligshtonte e që peshonte rëndë plumb në dhimbjen e saj.
Kur po niseshim sipër një përroske pa ujë, drejt shpatijeve mbi fshat, për ta parë se deri ku kishte shkuar hataja, u dëgjua një zë, “Po vjen ambasadori William Walker”. E pritem që të ngjiteshim bashkë, në atë shteg mali me shkurre, me kufoma fshatarësh grumbull o të renditura si fishekët në rrethatore, që do të na shpërfaqeshin si ne filmat “horror”!

Ngjiteshim si pa shpirt, pa pikë fuqie, të mpirë e pa fjalë nga pamjet e trishta e skenat makabre të një dore të zezë njeriu! Në shtegun si përroskë pa uje e përplot trupa të sakatosur, të masakruar, të llomitur e të dëmtuar.

Diku me sy të nxjerrë, diku me kafka të thyera, diku s’di se si, për të mbërritur në atë “gropën e famshme që dikur kishte shërbyer si furrë qereçi”, të mbushur me kufoma të tjera, të hedhura si në një varrezë masive, që akoma nuk ishte mbuluar.

Aty do të fliste ambasadori William Walker.
“This is a crime against humanity” (Ky është krim kundër njerëzimit), tha ai. Kjo ishte fjalia që ishte pritur gjatë, por që nuk ishte thënë deri atëherë.

Me këtë fjali të ambasadorit William Walker e pata filluar raportimin tim të drejtpërdrejtë për BBC, fjali e cila shpejt e pat marrë dhenë e për pak minuta qe bërë kryelajm i të gjitha mediave të Botës!
Por përshkrimi i ngjarjes pas kësaj fjalie, shkaktonte dhimbje, dridhje trupi e zëri.

Ngushtohej gjoksi e zemra dojke me dalë, sepse rrethoheshe edhe nga trupat e një ploje gjaku, të atyre 45 martirëve të një fshati të vogël në Kosovë, që do të bëhëshin kurbanë lirie, ndërsa vrasësit na vështronin përmes dylbive të snajperëve nga kodra përballë.

Unë i mallkova atë ditë e thash, “ditë mos pafshin”!
Atë ditë nuk isha gazetar!
Aty e pata kuptuar se e shkuara nuk mbetej kurrë aty ku e kishim lënë. Reçaku do ndërronte konceptin për luftën dhe për lirinë!