Falë përparimeve të jashtëzakonshme në teknologjinë e printimit 3D, studiuesit tani kanë arritur të rindërtojnë traktin vokal të një mumjeje të lashtë egjiptiane – duke lejuar botën të dëgjojë zërin për herë të parë në 3000 vjet. Siç raportoi New York Times, shkencëtarët kanë “ringjallur” zërin e një prifti egjiptian të quajtur Nesyamun. Ai këndoi lavdërime për adhurimin në tempullin e Karnakut në Tebë, duke recituar fjalë për perënditë egjiptiane si Nut, perëndeshë e lashtë e qiellit.Kur vdiq, dhurata e tij e melodisë u përjetësua në arkivolin e tij me mbishkrimin: “Nesyamun, e vërteta e zërit”. Por si dukej saktësisht zëri i Nesjamunit? Shkencëtarët ishin të etur për të zbuluar. Sipas një studimi të publikuar së fundmi në Scientific Reports, një ekip studiuesish në Angli detajoi përpjekjet e tyre të pabesueshme për të rindërtuar zërin e Nesyamun pas tre mijëvjeçarësh. Qëllimi i tyre kryesor ishte të rivendosnin traktin e tij vokal. Për fat të mirë, mumifikimi i priftit këngëtar ndihmoi në ruajtjen e fytit dhe gojës së tij kryesisht të paprekur. “Procesi i mumifikimit ishte kyç këtu”, shpjegoi Joan Fletcher, një egjiptologe në Universitetin e Jorkut të Anglisë dhe bashkëautore e punimit.

“Cilësia e jashtëzakonshme e ruajtjes e arritur nga balsamuesit e lashtë nënkuptonte që trakti vokal i Nesjamunit është ende në formë të shkëlqyer.” Duke përdorur një skaner CT, ekipi hulumtues skanoi mumjen për të prodhuar një imazh 3D të brendësisë së fytit të saj. Imazhet më pas u printuan duke përdorur një printer 3D dhe u kombinuan me një fyt elektronik për të rindërtuar “tingullin që do të dilte nga trakti i tij vokal”, tha David Howard, një patolog i të folurit në Royal Holloway në Londër dhe një anëtar i ekipit hulumtues.Deri më tani, kopja e teknologjisë së lartë ka prodhuar vetëm një tingull. “Ai me siguri nuk mund të flasë tani”, tha Howard.

“Por unë mendoj se është plotësisht e besueshme të sugjerohet se një ditë do të jetë e mundur të përsëriten fjalët”. Klipi i shkurtër audio mund të jetë edhe rrëqethës në varësi të këndvështrimit tuaj – megjithatë, rindërtimi i një zëri që i përket një personi që ka jetuar mijëra vjet më parë nuk është bërë kurrë më parë në këtë mënyrë të veçantë. Në vitin 2016, një ekip studiuesish italianë rindërtuan zërin e Ozzi, Njeriu i Akullit, një njeri i shpellave që jetoi 5300 vjet më parë dhe mbetjet e të cilit u zbuluan të ngrira në Alpe.Ngjashëm me rastin e Nesyamun, studiuesit ishin në gjendje të krijonin vetëm një rindërtim mjaft të ngushtë të traktit vokal të Otzi për të prodhuar disa tinguj zanoresh. Rindërtimi i zërit të Nesjamoun është një hap i parë domethënës drejt rikrijimit të fjalorit të tij të plotë të tingullit dhe për t’i mundësuar atij të ‘flas’ plotësisht edhe një herë. Për më tepër, ekipi shpreson të jetë në gjendje të modifikojë softuerin kompjuterik për të parashikuar elementët e të folurit, të tilla si madhësia dhe lëvizja e gjuhës së tij dhe pozicioni i nofullës së tij, në mënyrë që ata të mund të krijojnë një kopje të saktë të të folurit të tij.