Ambasadori i Republikës Federale të Gjermanisë në Kosovë, Jörn Rohde, porositi që draft- satuti të dërgohet në Kushtetuese.

Ai shtoi se: “Drafti është i yni, ekspertë evropianë e kanë hartuar, ne e kemi paraqitur”.
Po ashtu ambsadori gjemran, Jorn Rohde  në Kosovë tha se nuk duhet te fyhet klubi në të cilin Kosova do të anëtarësohet.

Rohde iu referua deklaratave të udhëheqësve institucionalë mbi “mosbalancën e BE-së ndaj palëve në dialog”.

RTV21: Ambasador Rohde, ju faleminderit shumë që ndatë kohën tuaj që të jeni me ne në RTV21 sot.

Ambasadori Rohde: Ju faleminderit për ftesën që t’jem në emisionin tuaj.

RTV21: Ambasador Rohde, ka shumë zhvillime që po ndodhin këtu, në botë e edhe në vendin tuaj. Ne po presim të mbahen zgjedhjet e reja në vitin e ardhshëm, nga fillimi i vitit, Gjermania gjithashtu pritet të organizojë zgjedhje të reja, Bashkimi Evropian ka një Komision të ri. Si i shihni ju këto ngjarje të ndërthurrura, të themi, që po ndodhin aktualisht?

Ambasadori Rohde: Zgjedhjet janë festa e demokracisë, e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet. Dhe kjo është pjesë e jetës dhe e demokracive tona. Kur mendoj se kam qenë në shtete, në të cilat kurrë nuk mbahen zgjedhje. Njerëzit nuk mund t’i zgjedhin përfaqësuesit e tyre, prandaj unë për vete i çmoj këto mundësi dhe jam regjistruar të votoj në zgjedhjet tona që do të mbahen më 21 shkurt (2025). Për dallim nga Kosova, ne nuk mund të votojmë në përfaqësitë tona diplomatike dhe na duhet të regjistrohemi për votim në vendin e fundit, ku kemi banuar. Është një proces paksa i komplikuar, po funksionon.

RTV21: Por të gjitha këto ngjarje që po ndodhin në botë, në Evropë, në shtetin tuaj, a kanë ndonjë ndikim në Kosovë, në perspektivën evropiane të Kosovës, në Ballkanin Perëndimor, në dialogun në mes të Kosovës dhe Serbisë gjithashtu?

Ambasadori Rohde: E dini…parametrat kryesorë nuk do të ndryshojnë. BE-ja ka një ekip të ri, Komisioni në përbërjen e tij sapo është konfirmuar, kemi figura të reja, njerëz të rinj me ide të vetat, por parametrat bazë mbeten të njëjtat. BE-ja dëshiron t’i integrojë vendet e Balkanit Perëndimor, ne kemi takime liderësh, presidenti i Këshillit do t’i takojë liderët e Ballkanit Perëndimor javën e ardhshme. Ne duam një integrim, sa më shpejtë të jetë e mundur. Këtu ka një qasje të bazuar në meritokraci, pra kjo nuk do të ndryshojë. Por sigurisht se do të ketë përshtatje. Siç e dimë, kemi tani edhe një administratë të re amerikane. Ne do të përshtatemi, amerikanët do të përshtaten, sepse nuk mund ta ndryshojmë realitetin, por vetëm mund ta influencojmë atë.

RTV21: Pasi do të kemi zgjedhje në Kosovë në vitin e ardhshëm, pse Gjermania veproi për të paralajmëruar liderët e partive politike që t’mos mbajnë fushatë zgjedhore në vendin tuaj, në Gjermani, apo jashtë vendit?

Ambasadori Rohde: Siç iu kam thënë edhe (liderëve të) partive politike, ne e kemi një rregullore të miratuar para disa vjetësh, sipas të cilës ekzistojnë disa kufizime përkitazi me fushatat për zgjedhje të huaja. Një nga elementet e kësaj rregulloreje është që parimisht nuk duhet të ketë fushata zgjedhore të huaja në territorin gjerman tre muaj para datës së zgjedhjeve. Kjo sepse nuk duam që… të themi… ne kemi tre millionë pjesëtarë të pakicës turke atje dhe e dini… ka fushata shumë përqarëse. Pra ato mund të mbahen në vendet tuaja, prandaj ekziston kjo rregullore. Mund sigurisht të organizohen ngjarje, por jo shumë afër zgjedhjeve. Prandaj ai ishte një rikujtim miqësor, sepse jo të gjithë ishin në dijeni për të, edhe pse kjo rregullore iu është përcjellur të gjitha ambasadave në vitin 2022. Por ndoshta jo të gjitha qeveritë ua kanë përcjellur atë të gjithë hisedarëve.

RTV21: Ndoshta kanë harruar.

Ambasadori Rohde: Ndoshta, por unë nuk e di këtë dhe nuk është problem i imi.

RTV21: Ambasador, do të  doja t’ju pyesja për një vendim që e mori qeveria e Kosovës dje lidhur me shqyrtimin e mundësive për të hapur një fabrikë municioni në Kosovë. A ishit ju në dijeni për këtë?

Ambasadori Rohde: Jo, por unë nuk duhet të jem në dijeni për secilin vendim të qeverisë së Kosovës. Për ne Kosova është një shtet sovran dhe unë nuk e komentoj këtë. Ne jemi një partner i ngushtë i Kosovës. Ne e mbështesim, siç… dje … jemi duke bashkëpunuar ngushtë me Policinë e Kosovës, me Forcat e Sigurisë së Kosovës dhe së shpejti gjithashtu do të nënshkruajmë një memorandum mirëkuptimi, por nuk kam ndonjë koment për këtë.

RTV21: Sigurisht, por a mund të shihet ky vendim si një lloj përgjigje ndaj kërcënimeve, të cilat sipas burimeve të institucioneve të Kosovës janë duke u shtuar nga Serbia?

Ambasadori Rohde: Kjo është spekuluese. Nuk e di. Siç thashë, Kosova është një shtet sovran dhe unë nuk do të komentoj lidhur me vendimet e politikës së brendshme. Kur jemi në fushatë zgjedhore, lirohen shumë emocione, merren vendime shpesh për të ndikuar tek elektorati. Ky, përndryshe, do të ishte komenti im i vetëm.

RTV21: Meqë e përmenda Serbinë në këtë rast, nuk kemi parë ende një përgjigje të bashkësisë ndërkombëtare përkitazi me përgjegjësinë e Serbisë në rastin e Banjskës. Zyrtarët nga Kosova në mënyrë të përsëritur e kanë theksuar këtë çështje. Presidentja Osmani në fjalimin e saj drejtuar Kuvendit, foli për mungesën e llogaridhënies së Serbisë. A nuk e rrezikon kjo sigurinë në Ballkanin Perëndimor?

Ambasadori Rohde: Ne, në mënyrë private dhe publike në BE, në Serbi dhe këtu në vazhdimsi po themi që duhet të ketë llogaridhënie në rastin e Banjskës. Kemi kërkuar disa herë nga Serbia që kryesit e veprës, veçanërisht ai, i cili vetë e pranoi që ishte nxitësi kryesor, Radojçiqi të vihen para drejtësisë. Deri tani kjo nuk ka ndodhur dhe kjo paaftësi për të vepruar, gjithashtu do të thoja se po e pengon rrugëtimin e Serbisë drejt BE-së. Pra na duhet përparim në këtë çështje, siç presim përparim nga Kosova, kur atyre iu duhet t’i kryejnë detyrat e tyre.

RTV21: Cilat janë detyrat e Kosovës në këtë rast?

Ambasadori Rohde: Detyrat janë të parashtruara qartazi. Për shembull dialogu për normalizim, të udhëhequr nga BE-ja, në të cilin presim që Kosova t’i kryej detyrat e saj, konkretisht ta çojë përpara çështjen e AKSHS-së. Dhe për shembull, unë e kam thënë edhe publikisht – kancelari im, presidenti Macron: ju lutem, në mënyrë që të përparojmë, dhe nëse keni dyshime dërgojeni draftin e BE-së, që i është paraqitur Kosovës dhe vetë kryeministri në fillim e ka theksuar se është hartuar duke e marrë parasysh Kushtetutën e Kosovës. Nëse ekzistojnë dyshime lidhur me kushtetutshmërinë, dërgojeni atë për shqyrtim në Gjykatën Kushtetuese! Kjo nuk ka ndodhur deri tani dhe mosveprimi nuk sjell përparim.

Rohde: Drafti është i yni, ekspertë ndërkombëtarë e kanë hartuar, ne e kemi paraqitur

RTV21: Cilin dokument, dokument zyrtar, atë gjerman, cilin dokument Bashkimi Evropian, apo shtetet e Bashkimit Evropian e njohin si dokument zyrtar, z. Ambasador?

Ambasadori Rohde: Është drafti ynë. Ne e kemi paraqitur, pasi asnjë qeveri në Kosovë që nga viti 2015 nuk ka bërë asgjë për ta çuar këtë përpara, edhe pse është obligim ligjor. Kështu që ekspertë eminentë evropianë kanë hartuar një tekst, i cili faktikisht është pranuar edhe nga qeveria e Kosovës dhe ka pasur për këtë edhe komente publike. Prandaj ne kemi thënë që nëse ka dyshime, dërgojeni në Gjykatën Kushtetuese, në gjykatën tuaj!

RTV21: Por qeveria e Kosovës thotë se nuk ekziston një dokument zyrtar, që ai është një dokument jo-zyrtar, dokument pune, pra ata nuk e njohin atë si draft-statut të Asociacionit.

Ambasadori Rohde: Ju keni parë deklarata të shumëta edhe nga BE-ja lidhur me mënyrën se si e shohim ne statutin. Mosveprimi qartazi nuk sjell përparim. Kjo është e tëra. Mendoj, a keni parë… unë do të argumentoja dhe Gjermania ishte shumë këmbëngulëse përkitazi me shtyerjen përpara të aplikimit të Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës, vitin e kaluar. Ne ishim ata, të cilët faktikisht, bashkë me anëtarët e tjerë të Këshillit të Evropës kemi lobuar mjaft shumë për një vendim që aplikimi i Kosovës të dërgohet në Asamblenë Parlamentare. Dhe tani sfida është që të përparojmë. Nuk mund të kemi një vendim kur nuk ka përparim në atë. Nevojiten 2/3 e shumicës së ministrave, nuk është ky vendim i Asamblesë Konsultative. Deri tani Kosova nuk i ka përmbushur pritjet e atyre shteteve, votat e të cilave  nevojiten për të arritur 2/3 e shumicës.

RTV21: Le ta qartësojmë fillimisht çështjen e draft-statutit.

Ambasadori Rohde: Po.

RTV21: Ju thoni se ka një dokument zyrtar. Qeveria e Kosovës thotë se nuk ka një dokument zyrtar.

Ambasadori Rohde: Po.

RTV21: Tani, çfarë të dërgohet në Gjykatë Kushtetuese?

Ambasadori Rohde: Po.

RTV21: A mund ta qartësojmë këtë?

Ambasadori Rohde: Ne jemi që qartë. Për ne ai është një dokument zyrtar dhe gjithashtu … i është paraqitur … unë e kam theksuar disa herë ai (dokument) i është paraqitur qeverisë së Kosovës.  Reagimet e para, për dallim nga reagimet e mëvonshme – të ndryshosh mendimin siç të shkon për shtati – sipas meje kjo gjithashtu nuk paraqet rrugën përpara. Dhe deri tani nuk ka pasur asnjë dokument tjetër që është paraqitur, është obligim ligjor i Kosovës, prandaj jemi bllokuar.

RTV21: A mund Kosova ta hartojë një tjerë draft-statut?

Ambasadori Rohde: Edhe një herë…

RTV21: A mund Qeveria e Kosovës, apo institucionet kosovare të hartojnë një statut të ri dhe ta dërgojnë atë në Gjykatë Kushtetuese?

Ambasadori Rohde: Kjo është spekuluese. Unë mendoj që nëse ka një dokument që i plotëson kriteret për le të themi … kaluar dhe mendoj se ky dokument i hartuar dhe paraqitur nga BE-ja, sipas këndvështrimit tonë, i plotëson të gjitha kriteret. Të gjitha gjërat e tjera janë spekuluese.

RTV21: Pra ky dokument nuk del përtej Kushtetutës e Kosovës?

Ambasadori Rohde: Sipas pikëpamjes tonë jo. Nëse Gjykata Kushtetuese – por unë nuk jam ekspert kushtetues – nëse gjykata juaj ka një mendim rreth asaj, por në mënyrë që ai dokument t’i dërgohet Gjykatës Kushtetuese ne të dy e dimë ku është pengesa ligjore: qeveria duhet të miratojë diçka nëpërmjet një vendimi zyrtar, pastaj gjykata mund ta shqyrtojë atë.

RTV21: Mirëpo kryeministri Kurti tha që nuk është detyrë e tij që formojë Asociacionin, por është obligim i komunave në Veri dhe komunave të tjera në Jug për të themeluar Asociacionin, bazuar në Kushtetutën e Kosovës. Kush pra duhet ta themelojë Asociacionin në këtë rast?

Ambasadori Rohde: Pse Kuvendi në vitin 2015 e miratoi një ligj me dy të tretat e shumicës, i cili e përcakton kornizën për këtë? Korniza është e qartë: sigurisht që qeveria duhet të veprojë këtu. Natyrisht… dhe e theksoj nuk dua të spekuloj, edhe në Gjermani ka asociacione komunash, edhe Kosova gjithashtu e ka një, por në këtë rast po flasim për një obligim, të cilin Kosova nuk e ka përmbushur akoma në mënyrë që të përparojë në të gjitha frontet, qoftë dialogu për normalizim, anëtarësimi (në BE), bindja e shteteve mosnjohëse, Kosova duhet të tregojë që i përmbushë të gjitha detyrimet e saj ligjore.

RTV21: Me sa po kuptoj unë tani – dhe ju e përmendët Këshillin e Evropës – ekzistokan pak gjasa që Kosova të bëhet anëtare e Këshillit të  Evropës në një të ardhme të afërt. A është kjo e saktë, apo jo?

Ambasadori Rohde: Unë do të përsërisja atë që jua thashë më parë: Nëse nuk lëvizni që të përmbushni pritjet e atyre shteteve, vota e të cilave ju nevojitet, nuk mund të pritni që do të ketë përparim.

RTV21: Pra Gjermania këmbëngul në këtë?

Ambasadori Rohde: Ka pasur një letër e datës 14 maj nga kancelari im, kryeministrja e Italisë dhe presidenti francez e cila qartësisht e ravijëzon rrugën për anëtarësim në Këshill të Evropës. Këta janë liderë të lirë evropianë, votat e të cilëve ju synoni t’i merrni. Dhe dua t’jua rikujtoj që nuk janë vetëm pesë shtete mosnjohëse në Këshillin e Evropës, por janë nëntë, apo dhjetë më duket. Prandaj, ne duam që kjo të shndërrohet në një sukses dhe unë… unë kam qenë i angazhuar si zyrtar në Këshillin e Evropës për disa vjet, në kohën kur Kroacia u anëtarësua dhe e di që përfitimet e anëtarësimit do të ishin të mëdha. Mund t’i drejtoheni Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, mund të ngriten çështje të cilat nuk kanë mundur të zgjidhen për një kohë të gjatë, të drejtat pensionale të qytetarëve të Kosovës, mund të paditen shtetet e tjera. Prandaj vërtetë shpresoj që qeveria do të bëjë gjithçka për t’u siguruar që të bëheni anëtar i Këshillit të Evropës sa më shpejtë të jetë e mundur.

RTV21: Institucionet kosovare dhe liderët kosovarë thonë që nuk është e drejtë, pasi që Kosova e kaloi votimin në Asamblenë e Përgjithshme në Këshillin e Evropës. Pse atëherë ju po e kushtëzoni këtë me një kusht specifik, kur nuk është pjesë e dialogut, anëtarësimi në Këshillin e Evropës?

Ambasadori Rohde: E dini, përsëri, ka një asamble konsultative dhe vendimet merren nga Komiteti i Ministrave, Qeveritë kanë pritshmëri dhe ato janë shprehur dhe ju i shihni gjykimet e Kosovës ose të shteteve të tjera nëse është e drejtë apo jo. Ne presim që Kosova të ecë përpara në këtë. Dhe nëse Kosova, nëse Qeveria ka një mendim tjetër, atëherë pritshmëritë për t’u bërë anëtare nuk do të realizohen në të ardhmen e afërt do të thosha dhe kjo është gjendja aktuale e çështjeve dhe ne nuk do të shohim lëvizje në Këshillin e Evropës. Dhe kjo, mendoj, është tragjike. sepse Kosova i përket Këshillit të Evropës.

RTV21: Por tani jemi para zgjedhjeve të ardhshme. Ju prisni që para zgjedhjeve Qeveria e Kosovës të ecë përpara?

Ambasadori Rohde: Çfarë pres unë? Ne të dy e dimë se koha e zgjedhjeve nuk janë kurrë kohëra ku ju merrni vendime sepse jeni të koncentruar në fushatën zgjedhore.

RTV21: Po. Afati i ardhshëm është Maji i vitit të ardhshëm, apo jo?

Ambasadori Rohde: Po. Por gjithmonë mund të mblidhet një sesion i veçantë i Komitetit të Ministrave. Pra, sigurisht seancat e rregullta janë në Maj, por e dini, vendime urgjente mund të merren më herët.

RTV21: Kështu që mund të jetë edhe më herët, sigurisht?

Ambasadori Rohde: Po patjetër!

RTV21: Ambasador, ka një numër çështjesh që lidhen me të ardhmen evropiane të Kosovës. Fillimisht, Kosova është nën masat e Bashkimit Evropian, ende nuk ka një rrugë të qartë për aplikimin e saj për t’u bërë anëtare e Bashkimit Europian edhe pas dy vjetësh. Ku gaboi ajo në këto dy vjet që Bashkimi Evropian nuk po e merr parasysh këtë aplikim?

Ambasadori Rohde: Unë mendoj se Gjermania mendon si shumë shtete të tjera, se masat duhet të hiqen. Por ju keni nevojë për konsensus në Këshill dhe ju keni dëgjuar kolegët e mi duke folur në televizion për atë që presim dhe kjo qartë nuk ka ndihmuar kur ishim afër një vendimi në verë kur kishte veprime të pakoordinuara, të njëanshme, të bëra nga Qeveria e Kosovës, siç e dini, mbyllja e postave.  Nuk është se vetë veprimi është i paligjshëm, por a duhej ta bëni atë në këtë mënyrë? Dhe kjo krijon, përsëri, le të themi, jo-entuziazëm për lirim nga masat. Mendoj nga disa, sepse keni nevojë për konsensus. Pra, siç thashë, pozita jonë është e qartë që ato duhet të hiqen. Por, e dini, duhet t’a pyesni Qeverinë çfarë mund të bëhet për të krijuar një atmosferë që krijon një disponim në Këshill  për të arritur konsensus, për të hequr masat, dhe e dini, nëse krijoni vazhdimisht diskutime: hapjen e urës ose, bastisjen e zyrave postare, mos e bëni atë si një fushatë, bëjeni si një proces administrativ.

RTV21: A ishte ajo një fushatë? Ajo përpjekje ishte fushatë?

Amnbasadori Rohde: Do të thosha, nëse i mbyllni postat, nëse ato funksionojnë 20 vjet ilegalisht, ato mund të ekzistojnë ndoshta edhe dy muaj më shumë. Por jo vjen e hëna dhe mbyllen. Sepse njerëzit janë të prekur dhe ju duhet të arrini të ofroni një zgjidhje për minoritetet dhe pastaj është e lehtë për t’u shfrytëzuar nga pala tjetër që të thotë, shihni, kjo është shtypje dhe kështu me radhë. E njëjta ishte dhe çështja e dinarit. Ne kurrë nuk e kemi vënë në dyshim ligjshmërinë që të keni një monedhë në një shtet, por përsëri, bëjeni si një proces administrativ, jepini kohë për t’u përshtatur. Kur e kemi paraqitur Euro-n, ka qenë një fushatë dyvjeçare e kalimit. Unë ende mund të këmbej markat e mia gjermane në euro nëse dua.

RTV21: Për aq sa kuptoj, z.Ambasador, ju keni pasur shumë probleme  me këtë qeveri në këto, le të themi, dy vitet e fundit, kur bëhet fjalë për pjesën veriore të Kosovës?

Ambasadori Rohde: Jo, ne kemi, do të thosha, ndonjëherë mendime të ndryshme. Por thelbi kryesor është dhe do të jetë se Gjermania po mbështet dhe do të mbështesë qeverinë, pavarësinë e Kosovës. integrimin e Kosovës në strukturat Euro-Atlantike. Ju i përkisni BE-së. Ne duam që të bëheni anëtar të NATO-s, Këshillit të Evropës, të çdo organizate ndërkombëtare. Por ndonjëherë është mirë të dëgjoni këshillat tona dhe këshillat nuk janë gjithmonë të pranuara dhe kanë pasoja ose s’kanë. Disa gjëra nuk do të realizohen aq shpejt sa dëshironi nga ana e Kosovës.

RTV21: Nëse Kosova ka këtë perspektivë, perspektivën e Bashkimit Evropian, apo perspektivën për t’u bërë anëtare e organizatave ndërkombëtare, atëherë pse nuk është shqyrtuar kërkesa e saj nga Bashkimi Evropian për aplikimin për anëtarësim në Bashkimin Evropian?

Ambasadori Rohde: Duhet t’ia bëni këtë pyetje edhe atyre (shteteve) që nuk e kanë njohur. Duhet të ketë konsensus. Dhe veprimet e pakoordinuara, mos lëvizja përpara rreth asaj që folëm më parë për këtë draft të BE-së për Asociacion nuk krijon një atmosferë  ku mund të bindni ata që nuk ju kanë njohur të jenë në një disponim për kompromis.

RTV21: E qartë, prandaj do t’iu pyesja Ambasador dhe po përmend Presidenten Osmani, ajo tha në Parlament, në Kuvendin e Kosovës, se Qeveria e Kosovës ka luajtur bixhoz me partnerët ndërkombëtarë dhe i ka tallur ata. A jeni ndjerë kështu? A keni qenë të tallur dhe a ka luajtur bixhoz Qeveria e Kosovës për disa arsye, le të themi për qëllime politike?

Ambasadori Rohde: Do të thosha që unë nuk jam këtu për të gjykuar apo interpretuar fjalët e Presidentes, por mund të them vetëm atë që ka thënë gjithashtu kolegu im i SHBA-së, kur kualifikoi marrëdhënien SHBA-Kosovë. Nuk jemi aty ku do të dëshiroja të ishim. Dhe do të thosha gjithashtu këtë në një masë të caktuar për marrëdhënien tonë. E dini, ne e duam Kosovën në BE. Ne paraqitëm idetë tona se si do ishte mënyra më e mirë për ta arritur atë. Qeveria e Kosovës vendosi të mos i ndiqte ato. Dhe ja ku jemi. Ne nuk jemi ende aty që Kosova është anëtare e Këshillit të Evropës, pavarësisht se kemi lobuar fort për të në hapin e parë. E dini, dhe kjo është pasoja e, do të thosha, mos marrjes së të njëjtës pikëpamje që kemi ne.

RTV21: Pra, ajo që po dëgjoj tani është se të gjitha çështjet që janë ngritur nga Qeveria e Kosovës, le të jem i sinqertë për pjesën veriore të Kosovës, në disa mënyra kanë ndikuar në marrëdhënien tuaj me kosovarët, marrëdhënien e Gjermanisë me Kosovën, në aspektin e uljes për të thënë kështu, atë marrëdhënie, jo në një partneritet siç ishte më parë?

Ambasadori Rohde: Shiko, do të thosha që marrëdhëniet tona janë të shkëlqyera. Kemi marrëdhënie shtet me shtet. Mund të keni parë dje, kemi një bashkëpunim të shkëlqyer me policinë e Kosovës. Pati një aksion të madh Policia e Kosovës, të mërkurën e mbështetur nga Policia Gjermane. Kjo është mirë. Tani po flasim për një pikëpamje tjetër politike, dhe për këtë arsye thashë mund të ishim këtu, por nuk jemi. Ne jemi aty. Kjo nuk do të thotë që ne nuk kemi një marrëdhënie shumë të mirë. Ne kemi çështjet tona me Serbinë. Në BE, e dini, Gjermania është duke kritikuar shumë nga veprimet e presidencës aktuale të BE-së kur bëhet fjalë për vlerat e BE-së. Kështu që mund të kemi dallime mendimesh. Pyetja e vetme që po diskutojmë këtu është a mund të ishim më tutje në integrimin europian ose atlantik? Dhe unë them po, nëse Qeveria e Kosovës merr hapa për të cilët ka shkruar edhe kancelari im, të përshkruar në një letër së bashku me liderë të tjerë evropianë.

RTV21: Pra, më lejoni t’ju pyes, Ambasador, do doja t’ju kujtoj disa nga deklaratat e disa zyrtarëve në Prishtinë që Brukseli se lehtësuesi i dialogut nuk i trajtoi palët në mënyrë të barabartë. A është paragjykim? A është justifikim apo është një realitet?

Ambasadori Rohde: Përsëri, nuk jap vlerësime për asnjë deklaratë dhe mund të them vetëm se është gabim për qeveritë kur ato ndryshojnë, parametrat kryesorë ndryshojnë. Ne duam që normalizimi të ndodhë, ne kemi një dokument që operon dhe marrëveshja e Brukselit është e përshkruar qartë aty. Aktualisht jemi bllokuar për shkak se të dyja palët nuk tregojnë, do të thosha, besim të mirë  dhe vullnet për të lëvizur dhe mbetet e vërteta: Serbia është e kënaqur me status quo-në. Kosova do që të ndryshojë status quo-në. Ne duam të ndryshojmë status quo-në për më shumë njohje, duke u bërë anëtar i të gjitha klubeve ku dëshironi të jeni.

Dhe mendoj se ishte kolegu im i SHBA-së i cili tha disa javë më parë, nëse doni të bëheni anëtar të klubit, mos  e fyeni atë klub ku doni të bëheni anëtar i tij. Kjo nuk është kurrë ide e mirë.

RTV21: Mirë, kështu po përsërisni të njëjtën gjë për qeverinë, natyrisht. Ambasador. Por kur bëhet fjalë për këtë çështje, do të citoj sërish Zonjën Presidente dhe ajo tha, “besoj se duhet të diskutojmë me aleatët tanë zbatimin e pjesës tone”. Pra, ajo flet për zbatimin e njëanshëm të marrëveshjes së arritur në Bruksel dhe Ohër vetëm e vetëm, thotë ajo, “në këmbim të garancive ndërkombëtare të nënshkruara, të cilat përfshijnë anëtarësimin në NATO dhe organizata të tjera ndërkombëtare, garanci sigurie përmes marrëveshjeve bilaterale të sigurisë, si dhe mbështetje për njohje të reja”. Pra, a do të ofroni ndonjë garanci për anëtarësimin e Kosovës në NATO nëse ajo vepron njëanshëm për të përmbushur detyrimin e saj? Ju si Gjermani?

Ambasadori Rohde: Po, unë do të thoja se gjithmonë është ide e mire të veprosh pa pritur për palën tjetër, sepse nëse krijon një momentum, krijon mirëbesim. Dhe do të doja të përmend ato që ndodhi në Maj. E dini, për vite kemi kërkuar nga Qeveria e Kosovës të zbatojë vendimin e Gjykatës Kushtetuese për Manastirin e Deçanit. Unë shkova me ambasadorët tre herë. Ne lëshuam deklarata të përbashkëta. Shpesh argumenti ishte nëse e bëjmë këtë njëanshëm çfarë do të marrim për këtë? Dhe në fund, u bë në minutat e fundit para votimit në Këshillin e Evropës në Asamblenë Parlamentare. Pra, edhe aty ishte një hap shumë i vonshëm. Unë do të kisha argumentuar se duhet t’i bëni gjërat e mira shumë më herët,  dhe pastaj krijoni një atmosferë ku njerëzit shohin se nuk po rri gjithmonë në hendek dhe pret. Unë nuk lëviz, e as pala tjetër nuk lëviz. Ndonjëherë është mirë të lëvizni ju. Krijoni një momentum, një dinamikë, dhe ju tregoni sjellje evropiane për të thënë në një mënyrë më të përgjithshme.

RTV21: Por a garantoni ju?

Ambasadori Rohde: Unë nuk mund të jap garancion. Unë jam ulur këtu me ju në intervistë. Nuk mund të jap garanci. Mund të theksoj vetëm në një mënyrë shumë të përgjithshme, që është gjithmonë një ide e mirë të lëvizni.  Dhe për këtë arsye një hap i njëanshëm, dërgimi i një drafti në gjykatë kushtetuese për shqyrtim, jo në Serbi, jo në BE, por në institucionet tuaja, do të ishte një hap i parë. Nuk do të thotë zbatim i një vendimi, do të thotë një hap i parë. Por ky hap i parë mund të krijojë një dinamikë të tillë. E dini, anëarësimi në Këshillin e Evropës, ndoshta aplikimi për BE mund të ecë përpara. Por nëse nuk ndodh asgjë, nuk mund të prisni që në BE të ndodhin gjëra të mëdha sepse ata që janë skeptikë e shohin veten të justifikuar.

RTV21: Pra, Asociacioni është një pikë kthese për Kosovën, dhe rrugën e saj evropiane anëtarësimi në BE, anëtarësimi në Këshillin e Evropës dhe gjithçka tjetër? Dyert do të hapen përmes Asociacionit?

Ambasadori Rohde: E dini, unë nuk… kjo është një çështje e Asociacionit të Komunave. Nëse e shihni dokumentin e Brukselit, gjëja e vetme që Serbia merr është Asociacioni i Komunave, çdo vendim tjetër është i ndërtuar rreth kësaj. Pra, sigurisht që ka rëndësi të caktuar por duke mos lëvizur, po e hidhni çështjen më tej. Rtv21