Donald Trump ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara do të vendosin flamurin e tyre në Mars dhe se mbështetja e Elon Musk mund të jetë kyçe për realizimin e kësaj nisme.

Udhëtimi në Mars mund të shërbejë gjithashtu si një model për ribërjen e mbrojtjes anti-raketore të SHBA-së.

Në vitin 2019, gjatë një takimi me ushtarët në bazën e Korpusit të Marinës në San Diego, Trump tha se “lëreni Rusinë dhe raketat e saj, ne po shkojmë në Mars”.

Kjo deklaratë u prit me tallje dhe komente ironike, por 78-vjeçari e formoi Forcën Hapësinore të SHBA-së si një degë të veçantë të ushtrisë.

Ndërkohë, në vitin 2019, kompania SpaceX, ende jo shumë e njohur atëherë, nisi ekuipazhin e parë njerëzor dhe më pas formoi Starlink, një arritje të madhe në fushën e telekomunikacionit global dhe internetit satelitor.

Këto ngjarje, që do të provohen si të rëndësishme, ndodhën para gjashtë vitesh. Sot, SpaceX ka më shumë se 7000 satelitë të lëshuar në të gjitha orbitat dhe një drejtues që është shumë afër presidentit Donald Trump, i cili ka riafirmuar dëshirën e tij për të ngritur flamurin amerikan në planetin Mars.

Kompania SpaceX mund të ketë një rol kyç në këtë ëndërr amerikane për Marsin, e cila ka aspekte ushtarake dhe civile.

NASA jashtë, SpaceX brenda

Koncepti i industrisë ushtarake në SHBA ka kohë që është fokusuar ekskluzivisht në fitimet materiale, të cilat janë shumë të shtrenjta për SHBA-në dhe për vendet e tjera.

Çdo kompani ushtarake në SHBA, si rregull, ekzagjeron teknologjinë e saj, e cila veçanërisht në sektorin e aviacionit është shumë e shtrenjtë.

Sa e shtrenjtë është programi hapësinor amerikan në shekullin XXI-të, tregon edhe fakti që NASA blen shumicën e motorëve të saj raketorë nga kompanitë ruse.

Thjesht, motorët rusë ofrojnë një propulsion dhe shtytje të kërkuar me një çmim shumë më të ulët në krahasim me kompanitë amerikane.

Në skenën botërore hyn kompania SpaceX dhe pronari i saj ekstravagant Elon Musk, i cili shfrytëzoi mundësinë për të hyrë në botën e teknologjisë hapësinore përmes një rrugë të vogël.

Sot, SpaceX është një kompani që ka dominuar zhvillimin e programit hapësinor në mënyrë që të jetë financiarisht e pranueshme, të jetë e çliruar nga procedurat e gjata të blerjes, të cilat e kanë dëmtuar industrinë ushtarake, dhe përfundimisht të jetë në shërbim të realizimit të çdo dëshire të Donald Trumpit pa diskutime dhe studime për efikasitetin ekonomik.

Këto ndryshime tashmë po i ndihen dhe NASA, e cila që nga krijimi i saj në vitin 1959 ka qenë drejtuesja e zhvillimit të teknologjisë hapësinore të shtetit.

Me memorandumet e fundit për racionalizimin e buxhetit, Trump i hoqi NASA-s 1.2 miliard dollarë nga projektet që u vlerësuan si të pamundura për realizim. Gjithashtu, NASA kërkoi një rritje të buxhetit për vitin 2025 prej 27 miliardë dollarësh, por kjo shumë u reduktua në 25 miliardë dollarë.

Në këto kushte, me Elon Musk në krye të Zyrës për Efikasitetin e Qeverisë, fuqia dhe rëndësia e NASA-s mund të kalojnë në të ardhmen te kompanitë private.

Këmbëngulja për Marsin dhe gara hapësinore

Duke shpallur një erë të konservatorizmit mbrojtës dhe izolacionizmit, Donald Trump veçon shpesh Ronald Reaganin si një shembull të metodës së tij të punës dhe planifikimit. Në një fjalim të fundit, Trump mbrojti rinovimin e sistemit të mbrojtjes kundër raketave dhe krijimin e një kundërshtari amerikan të sistemit izraelit “Kupola e hekurit“.

Këto thënie mund të nënkuptojnë disa gjëra, dhe e para prej tyre është njohja e rusëve që, ashtu si në tetor të vitit 1957, me lëshimin e satelitit të parë Sputnik-1, bënë një hap të madh në teknologjinë raketore dhe se është koha për një marrëveshje të re të armëpushimit, duke pasur parasysh që të gjitha marrëveshjet e mëparshme janë tërhequr.

Çfarë mund të përpiqet të bëjë Trump, së bashku me Musk, për të shtyrë presidentin rus, Vladimir Putinin të negociojë për çarmatimin dhe për të fituar kohë për të përgatitur Mbrojtjen Globale Raketore ndaj kërcënimeve të raketave hipersonike dhe mjeteve të tyre?

Ai mund të provojë atë që bëri dhe e arriti Ronald Reagan në vitin 1983 me shpalljen e Iniciativës Mbrojtëse Strategjike (SDI), ose “Luftës së Yjeve”. Reagan shpalli një program ku raketat ndërkontinentale balistike ruse do të shkatërrohen nga satelitët e armatosur me laser përpara se raketat të hynë në fazën e mesme të fluturimit.

Pasojat e këtij akti janë se ende sot nuk dihet sa miliarda janë shpenzuar për programin SDI, por Sovjetikët, me Mikhail Gorbaçovin në krye, “humbën lojën” dhe hynë në një spirale të paimagjinueshme shpenzimesh për mbrojtjen. Në këtë garë, Sovjetikët u mbytën dhe më pas shpërthyen, ndërsa programi SDI nuk u realizua kurrë.

Në përpjekjet për të kundërshtuar avancimet teknologjike të Rusisë në fushën e teknologjisë raketore, Trump kërkon hapësirë në Grenlandë për radarë të rinj për paralajmërime të hershme, rrit numrin e satelitëve për paralajmërim të hershëm dhe kërkon nga Evropa të investojë më shumë para.

Në këtë plan përfshihen dhe sanksionet ndaj naftës, shkatërrimi i rafinerive në Ukrainë, humbja e tregut të gazit në Evropë, të gjitha me qëllim dobësimin e mundësive ekonomike të Rusisë që do të mundësonin financimin e teknologjive të reja me origjinë sovjetike.

Por ndryshe nga Regani, SHBA-të e sotme dhe Donald Trump kanë edhe Kinën si një faktor në oborrin e tyre, që kërkon një drejtim të ri veprimi, si një rrethanë shtesë dhe alarmante që e vështirëson situatën.