U krijua kulti i liderit. Imazhin e të paprekshëm e fitoi nga admirimi që duket se kërkon nga bashkëpunëtorët, mediat, madje edhe nga njerëzit, duke vënë në pah vazhdimisht cilësitë e tij të admirueshme. Ajo ushtri madhështore subjektesh shkel nëpër mitingje, bots në rrjetet sociale, përkulet në parlament.

Pas zgjedhjeve të majit 2012, koalicioni i ardhshëm u vendos nga parti të vogla, me një fushatë të artë për pushtet.

Ish-partnerët e koalicionit të Partisë Demokratike vrapuan në krahët e atyre që ofruan më shumë. Partia Progresive Serbe ia dha postin e kryeministrit Ivica Daçiqit, kryetarit të Partisë Socialiste të Serbisë, ndërsa Aleksandar Vuçiq u bë zëvendëskryeministër i parë, ministër i mbrojtjes dhe koordinator i shërbimeve të sigurisë. Për pushtet absolut, atij i mungonte mbështetja e gjerë e masave popullore.

“Një nga shokët e tij të shkollës, edhe kur erdhi apo e mori qeverinë, më tha një fjali të madhe që më qëndron gjithmonë në kokë, dhe ajo është – Tani do ta shihni se si mbrohet qeveria”, thotë Zhelko Ivanoviq, gazetar nga Mali i Zi.

Vuçiq, fillimisht në tabloidet, e ktheu në një kundërshtar politik serbin më të pasur dhe njeriun që ndihmoi në themelimin e Partisë Progresive Serbe, Miroslav Mishkoviq, dhe më pas shpalli arrestimin e tij.

“Mishkoviq financoi Partinë Progresive Serbe, edhe me pranim të hapur në kujtimet e tij, në librin e tij, megjithëse i dha para Tomislav Nikoliq-it, duke mos kuptuar se ndoshta duhej t’i jepte para Aleksandar Vuçiqit, kështu që ndoshta nuk do të ishte arrestuar. për këtë”, vlerëson Boris Tadiq, kreu i SDS-së dhe ish-president i Serbisë.

Ai shton se e di që është arrestuar pa prova sepse ndaj Mishkoviqit gjatë mandatit të tij është bërë hetim nga prokuroria, por “për Vuçiqin ka pasur vlerë të dobishme dhe ja…”

“Ajo ishte kur u hodh 50 për qind në popullaritet.” “I cili është themeli i qeverisë së tij dhe i qeverisë së tij demagogjike e makiaveliste deri më sot”, thotë Tadiq.

Pas shtatë muajsh paraburgim dhe një dekade gjykimi, Mishkoviq u lirua nga të gjitha akuzat.

E pa rendesishme. Aleksandar Vuçiq fitoi pushtet të padiskutueshëm. Nuk kishte pse të thoshte publikisht: shteti, jam unë.

“Pas ndërrimit të qeverisë në 2012, ai hyri në qeveri me dëshirën për t’u paraqitur dhe SNS si më demokratike se qeveria e drejtuar nga PD”. Megjithatë, në vend të një qeverie më të hapur, pati një transformim të sistemit politik, duke e kthyer atë në një formë të regjimit autokratik”, shpjegon Bodo Ëeber nga Këshilli për Politikë dhe Demokratizim në Berlin.

Ai u bë – gjithçka

Ai bëri një personalizim radikal të pushtetit: nga posti i zëvendëskryeministrit kaloi në karrigen e kryeministrit dhe më pas në presidentin e Serbisë. Formale. Joformalisht, ai u bë – gjithçka.

“Nëse lexojmë Kushtetutën e Serbisë, është demokraci parlamentare, ndërsa në anën tjetër, kryeministre është personi që duhet ta udhëheqë vendin – zonja Ana Brnabiq, dhe sipas Kushtetutës ka më shumë kompetenca se z. Vuçiq, edhe pse në realitet nuk është kështu, sepse Vuçiq është ai që kontrollon të gjitha institucionet”, thotë Jean Arnaud Deran, gazetar nga Franca.

Kështu, në vitin 2020, Serbia fitoi një parlament pa opozitë.

Shumica e partive bojkotuan zgjedhjet për shkak të mosekzistimit të kushteve zgjedhore. Të tjerët, të cilët vendosën të bënin si gjethe fiku për regjimin autokratik, pavarësisht uljes së censusit zgjedhor nga 5 në 3 për qind, nuk fituan një numër të mjaftueshëm votash.

Ishte vetëm akti i fundit në shfaqjen “Sakrifica e Demokracisë”. Gjithçka filloi – shumë më herët.

“Detyra juaj nuk është të forconi opozitën tuaj, por ta dobësoni atë, por jo duke i hequr, për shembull, mundësinë e financimit kundërshtarëve tuaj politikë. Jo duke ua hequr aksesin mediatik kundërshtarëve tuaj politikë. Jo duke i mundur mes dy raundeve zgjedhore. Jo duke shantazhuar kundërshtarët tuaj politikë. Këto janë instrumente jashtë qytetërimit”, thekson Tadiq.

Në nëntor 2018, një nga liderët e opozitës Aleanca për Serbinë, Borko Stefanoviq, u rrah me shkopinj dhe shufra metalike.

Filluan protestat civile “ndal këmishave të përgjakur”.

“Ecni sa të kënaqeni, unë kurrë nuk do të plotësoj asnjë nga kërkesat tuaja. Pesë milionë nuk mund të mblidhen, kurrë”, tha Vuçiq në atë kohë.

Nën emrin 1 nga 5 milionë vazhduan protestat, të cilat nuk u drejtuan nga politikanët, por nga studentët e Universitetit të Beogradit.

Ata u mbështetën nga shumica e partive opozitare, nga e majta në të djathtë, figura të shumta publike nga sfera e kulturës, artit, medias dhe më shumë se njëqind profesorë universitarë.

Protestat që tronditën për herë të parë regjimin u pritën me kundër tubime. Dhjetëra mijëra votues të sigurt të Partisë Përparimtare Serbe iu sollën me paratë e qytetarëve, me vendimet e zyrtarëve shtetërorë dhe drejtorëve të ndërmarrjeve publike: me dieta dhe sanduiçe.

“Sepse në shumë raste këta janë persona që kanë marrë punë ose privilegje të tjera përmes lidhjeve me partinë, në këmbim të kësaj janë bërë anëtarë të partisë, kanë premtuar se do ta votojnë dhe do të bindin të tjerët të votojnë për partinë, dhe në këtë mënyrë ruajnë monopolin e asaj partie”, thekson Eric Gordy, profesor i sociologjisë politike dhe kulturore në Angli.

Ajo masë e mbështetësve të Vuçiqit nuk i lëkundi qytetarët e indinjuar që në më shumë se njëqind qytete ecnin çdo të shtunë – për 15 muaj, duke kërkuar ndalimin e dhunës politike dhe shtypjen e lirive të medias, shkarkimin e ministrit të policisë dhe kreut. i Radio Televizionit të Serbisë, publikimi i planit për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, kushteve demokratike të zgjedhjeve, si dhe dorëheqja e Aleksandër Vuçiqit.

Nga skena u dëgjuan edhe kërkesat për zgjidhjen e çështjeve të shumta.

Me ftesë të organizatorëve të protestës, partitë opozitare nënshkruan një “marrëveshje me popullin” në të cilën u angazhuan: të braktisin punën e të gjitha asambleve në të cilat janë hequr parimet demokratike dhe të bojkotojnë zgjedhjet, deri në kushte të drejta. sigurohen.

Raporti i Komisionit Evropian zbuloi gjithashtu protesta dhe mungesë lirie të medias, një parlament jofunksional dhe korrupsion. Kjo njohje e problemit nuk nënkuptonte sanksionimin e qeverisë, e cila vazhdoi të binte në afera njëra pas tjetrës.

Koronavirus

Protestat u ndërprenë në mars 2020, kur e gjithë bota po dridhej nga rreziku që sillte virusi i ri, i panjohur, korona.

Dr. Branimir Nestoroviq tha në një konferencë për shtyp në Presidencën e Serbisë: “Nuk mund të besoj se njerëzit që i kanë mbijetuar sanksioneve, bombardimeve, të gjitha llojeve të ngacmimeve, kanë frikë nga virusi më qesharak në historinë e njerëzimit që ekziston në Facebook. “

Dhe derisa ne në Serbi po argëtoheshim, njerëzit po vdisnin.

Trembëdhjetë ditë më vonë, presidenti i Republikës së Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha: “Mos gënjeni! Askush nuk tha se ishte virusi më qesharak. Asnje!”

Për dy muajt e ardhshëm Serbia do të jetë një nga 14 vendet në botë me masat më të rrepta të mbrojtjes kundër virusit korona: shtetrrethimi, ndalimi i lëvizjes, gjobat, kërcënimet, arrestimet, ishin vetëm dekorata për liderin e fuqishëm.

“Ai autoritarizëm, padyshim, do të thosha, i tij, gjithashtu tregon tendenca për të rrëshqitur në totalitarizëm,” thotë Senad Peqanin, një avokat nga Sarajeva.

Fushata e përhershme

Fushata e tij nuk zgjat vetëm gjatë zgjedhjeve presidenciale, parlamentare, lokale apo të komunitetit lokal, të cilat janë mbajtur pothuajse çdo vit në Serbi që kur Vuçiq ka qenë në pushtet: ai është përgjithmonë në gjurmët e fushatës.

“Megjithëse zgjedhjet thirren në shoqëri si një mundësi për ndryshim, këtu zgjedhjet thirren për të siguruar që gjërat të mbeten të njëjta,” tha Gordy.

Qeveria e zbukuron vazhdimisht realitetin e zymtë me histori suksesesh.

Rasti i Savamalës

Paradigmën e situatës në Serbi e ilustron më së miri rasti “Savamala”, i cili ka zgjatur nga viti 2016 e deri më sot.

Gjatë natës, tre ekskavatorë rrënuan ilegalisht 12 ndërtesa në qendër të Beogradit. Rreth 30 persona me fantazma në kokë, të armatosur me shkopinj, kanë ngacmuar qytetarët, disa prej tyre i kanë lidhur, i kanë marrë celularët dhe i kanë kërcënuar, por policia nuk ka pranuar të ndërhyjë.

“Unë me të vërtetë mendoj se ai që do ta bënte, dhe nëse dikush nga qeveria do ta bënte, është një idiot i plotë”, tha Vuçiq në atë kohë.

Një muaj më vonë, Vuçiq thotë: “Autoritetet më të larta të pushtetit të qytetit në Beograd qëndrojnë pas kësaj dhe ata do të mbajnë përgjegjësi penale dhe kundërvajtëse dhe çdo lloj përgjegjësie tjetër”.

Askush nuk ishte përgjegjës për prishjen në Savamala. Beogradi mbi ujë, premtimi parazgjedhor i Vuçiqit, po del në atë zonë, e cila po ndërtohet nga kompani të huaja me paratë e qytetarëve serbë.

“Mendoj se Aleksandar Vuçiq është i motivuar në thelb nga logjika e pushtetit, logjika e parasë. Modeli i shoqërisë së së ardhmes nuk është Beogradi mbi ujë, këtë e dinë të gjithë, por po ndërtohet. Dhe pse? Paratë duhej të laheshin dhe disa njerëz u punësuan në lidhje me këtë”, vlerëson Deran.

Taktika e tij qeverisëse është të mbajë votuesit në një gjendje tensioni dhe tensioni të vazhdueshëm. Përveç synimit të disidentëve, mediat e regjimit shërbejnë edhe për të prodhuar një gjendje të jashtëzakonshme. Ata shpallin atentate, grusht shteti, sulme dhe kërcënime të tjera ndaj Aleksandar Vuçiqit.

“Në terma afatgjatë, ai është, siç thuhet ndonjëherë në mënyrë të thjeshtë, një minë tokësore.” Dhe tani pyetja është nëse ajo minierë do të mbetet gjithmonë, le të themi, e mbushur dhe e çaktivizuar apo nëse do të shpërthejë një ditë, dhe pastaj pyetja është se kush do ta hedhë në erë dhe do ta marrë në ajër”, vëren Ivanoviq.

Në kohën e sundimit të Aleksandër Vuçiqit, sipas të dhënave të Eurostat-it, nga Serbia çdo vit largohen nga 40 deri në 50 mijë qytetarë, në kërkim të një jete dhe dinjiteti më të mirë.

Rënia e pushtetit

Mosmarrëveshjet me faktet dhe premtimet e pambajtura ia dëmtuan rejtingun në zgjedhjet e fundit të vitit 2022. Që nga viti 2014, kur mori pushtetin, Aleksandar Vuçiq për herë të parë e ka gjetur veten në një situatë ku nuk mund të formojë vetë qeverinë.

“Kur mendoj se si do të qeveriset Serbia pas Vuçiqit, pyetja themelore është se si do të largohet Vuçiq nga pushteti”. A do të ndodhë në zgjedhje? Ose do të ndodhë përsëri përmes një lloj revolucioni, demonstratash, të ashtuquajturave rrugë, grusht shteti brenda sistemit, ose në ndonjë mënyrë tjetër të dhunshme. Problemi me historinë tonë është se ka ndodhur shumë herë. Prandaj, këto janë autoritetet që mbyllin çdo mundësi që qeveria të ndryshojë në mënyrë ligjore”, thotë historiania Dubravka Stojanoviq.

Dhe pastaj ndodhi një tragjedi e paparë në historinë e Serbisë. Këmishat e përgjakur të politikanëve u zëvendësuan me gjakun e fëmijëve.

Një nxënës trembëdhjetë vjeçar vrau tetë shokët e tij të klasës dhe një roje shkolle. Dy ditë më vonë, një bandit 20-vjeçar i denoncuar, por i padënuar, vrau me automatik 8 të rinj. Serbia e tronditur, e tmerruar dhe e frikësuar – doli në rrugë.

Nën sloganin SERBIA KUNDËR DHUNËS, qindra mijëra qytetarë, në shtatë kërkesa, në mënyrë të përmbledhur, kërkuan largimin e përgjegjësve, ndalimin e shtypit dhe anulimin e programeve televizive – që promovojnë dhunën.

Aleksandar Vuçiq organizoi një kundër tubim, si zakonisht, me transport, sanduiçe dhe bakshishe. Dhe, për herë të parë, që kur ishte në pushtet, përjetoi një fiasko.

Edhe pas pesë muajsh protesta SERBIA KUNDËR DHUNËS, qeveria absolute e Aleksandër Vuçiqit nuk mori përgjegjësi dhe as përmbushi asnjë kërkesë të qytetarëve. Opozita kërkoi zgjedhje që të plotësonin kërkesat e qytetarëve.

Në listën e të gjitha pasojave shkatërruese të demokracisë në Serbi, do të mbetet e regjistruar edhe bashkëfajësia e institucioneve, si levë pushteti, në duart e një njeriu që nuk i intereson demokracia.