Shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen,  ka paralajmëruar të enjten Kinën se qasja e tyre ndaj pushtimit të paprovokuar të Ukrainës nga Rusia do të jetë faktor vendimtar në formësimin e marrëdhënieve mes Pekinit dhe Evropës.

“Duhet të jemi të sinqertë në këtë pikë. Mënyra se si Kina vazhdon të ndërveprojë me luftën e Putinit do të jetë një faktor përcaktues për marrëdhëniet BE-Kinë në vazhdim”,  ka thënë shefja e BE-së.

Ajo ka thënë se Kina, si anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurisë së OKB-së, ka përgjegjësi të mbajë rol konstruktiv në tentimet për arritjen e një “paqe të drejtë” të bazuar në integritetin territorial të Ukrainës, me tërheqjen e trupave pushtuese të Rusisë.

“Çdo plan paqeje që në fakt do të konsolidonte aneksimet ruse thjesht nuk është plan i zbatueshëm”, ka thënë ajo gjatë një fjalimi në Bruksel në prag të një udhëtimi në Pekin.

Më 23 mars është bërë me dije se udhëheqësit e BE-së do ta miratojnë një marrëveshje që synon t’i dërgojë Ukrainës 1 milion predha artilerie brenda 12 muajve të ardhshëm, për ta ndihmuar vendin të mbrohet kundër forcave ruse.

Nga 27 vendet të BE-së, Hungaria është e vetmja që ka njoftuar se nuk do të marrë pjesë në furnizimin me municion për Ukrainën, duke përmendur angazhimin e saj për paqen, por tha se nuk do t’i pengojë anëtarët e tjerë ta bëjnë një gjë të tillë.

Ndërsa një ditë më vonë, më 24 mars, përfaqësuesi i lartë i Bashkimit Evropian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, ka thënë se partneriteti i Kinës me Rusinë ka kufij dhe Evropa duhet të mirëpresë të gjitha përpjekjet e Pekinit për t’u distancuar nga lufta e Moskës në Ukrainë.

Deklaratat e Borrellit kishin ardhur pas samitit të asaj javë ndërmjet presidentit rus, Vladimir Putin dhe presidentit kinez, Xi Jinping. Të dy udhëheqësit kishin deklaruar një partneritet “të pakufishëm” në shkurt të vitit 2022, vetëm disa ditë para se Rusia të pushtonte Ukrainën.

Borrelli kishte thënë se propozimet e Pekinit për t’i dhënë fund luftës tregojnë se Kina nuk dëshiron të rreshtohet plotësisht me Rusinë dhe se BE-ja duhet ta mirëpresë këtë, madje edhe nëse zyrtarët perëndimorë e kanë bërë të qartë se nuk e shohin iniciativën e Pekinit si një plan paqeje të plotë.

Plani 12-pikësh i Kinës është refuzuar në Perëndim, sepse nuk i bën thirrje në mënyrë eksplicite Rusisë të tërhiqet nga Ukraina dhe interpretohet si një përpjekje për të ngrirë konfliktin sipas kushteve të Moskës.