Shkruan: Hisen Berisha

Marrëveshja e Uashingtonit është e rëndësishme në aspektin zhvillimor politik e diplomatik. Por, detajet që po kërkohen të dihen nga PDK-ja, janë të rëndësishme për ndërtimin e politikave zhvillimore që konseguojnë në implementim.
Shengeni e ul arsyeshmërinë e hegjemonisë serbe në armatim. Po ashtu Shengeni Made in ShBA, e bënë të parëndësishëm Asociacionin e komunave me shumicë serbe por me krehjen kushtetuese. Sa i përket “Shengenit”, Made in ShBA, shqiptarët janë në themelim të tij e jo t’i bashkëngjiten në proces siç ofruan nismëtaret e “Minishengenit” ballkanik made in Vuçiq – Rama.
Ky Asociacion me vërejtjet e Gjykatës Kushtetuese dhe Shengeni me standardet e ShBA-së, do t’i detyrojë serbët dhe Serbinë të ulin armët ruse në Serbi dhe ta orientojë buxhetin në ekonomi, tregti e mirëqenie e jo në armatim. Shengeni i ul dhe i bën të parëndësishme më.
Ekzistenca e tyre pra Asociacionit dhe Shengenit e shuan kushtin politik në të cilin thirret Vuçiq siç heqja e tarifave doganore, për t’u kthyer pretendimet luftarake në marrëdhënie ekonomike.
Pra Asociacioni i formuar sipas Gjykatës Kushtetuese të Kosovës, statutin e të cilës e kanë formuar një ekip multietnik i cili duhet krehur prapë në Gjykatën Kushtetuese, duhet të jetë edhe kusht për njohje të Kosovës nga Serbia.
Pikë e nxehtë që është e pakalueshme do të jetë edhe pretendimi i kthimit të serbëve kolon dhe atë që nga viti 1975, dhe pretendimi për t’iu kthyer edhe pronat e tyre. Kjo është pa asnjë sens dhe nuk është dashur të jetë pjesë e debateve politike dhe as çfarëdo marrëveshjeje nëse i referohemi rrugëtimit të Kosovës nga paslufta e dytë botërore apo edhe më herët që nga luftërat ballkanike, me theks do të shohim se nuk mund të flitet për kthim të të zhvendosurve serbë nga Kosova, gjoja në pasuritë e tyre. Kjo nuk qëndron dhe do studim të matur. Janë disa periudha para dhe gjatë e pasluftës së parë dhe të dytë botërore e me theks pas vitit 1990, vendosja e serbëve nga trevat tjera të Jugosllavisë në territorin e Kosovës si kolon nëpër kolonitë e ndërtuara enkas për ta në tokat shqiptare publike të krijuara me reformën agrare të pasluftës së dytë botërore apo private në kohen e okupimit klasik serbo-jugosllav komunist.
Po të njëjtin sens e përkushtim kërkon situata që po krijohet me ndërtimin e “luginës së diellit” që po ndërtohet në të njëjtën procedurë dhe për të njëjtin qëllim si ato që bëheshin në kohen e regjimit të Millosheviqit. E fundit, njerëzit që i kanë tjetërsuar për pare pronat e tyre, ku t’u gjendet tokë? Apo t’ju merret pronarëve të tanishëm legal. Kjo do të prodhojë konsekuenca të paparashikueshme, kur dihet fakti se qeveritarët serbë kanë bërë shumë transaksione fiktive dhe kanë krijuar dokumentacion të “zyrtarizuar” formalisht por tërësisht fiktiv përreth pronave të synuara me pronar shqiptarë. Këto e tjera detaje janë nder finesat që PDK-ja po kërkon të sqarohen dhe me këtë edhe një “koke turku”.
Pra, detajet e marrëveshjes nuk janë sqaruar apo nuk janë kundërshtuar në parim. Kurse sa i përket pikave tjera kyçe në marrëveshje gjegjësisht “dokumentin e zotimeve”, ato vërtetë si të tilla janë të karakterit ekonomik por, në implementim i japin Kosovës rolin e shtetit si subjekt në marrëdhëniet ndërkombëtare.