Nga Greta Privitera, Corriere della Sera

Arsyeja e shpërthimit nuk është ende e qartë. Ekspertët jashtë vendit flasin për praninë e toneve të perkloratit të natriumit (nga Kina), një substancë që përdoret në prodhimin e karburantit për raketat balistike. Autoritetet mohojnë.

Masoud Pezeshkian shikon nga dritarja e aeroplanit teksa tymi i dendur ngrihet në qiell. Me një fytyrë të penduar, i ashtuquajturi president “reformist” fluturon mbi zonën e portit Shahid Rajaee, jashtë Bandar Abbas, ku një shpërthim shkatërrues të shtunën në mëngjes vrau të paktën 40 persona dhe plagosi mbi një mijë të tjerë. Monitoron operacionet e shpëtimit dhe viziton të mbijetuarit. Ai thotë se është i afërt me familjet e përfshira në tragjedi dhe nuk përmend disa pretendime që janë shfaqur në gazetat ndërkombëtare në lidhje me praninë e mundshme të një substance kimike të importuar nga Kina, e përdorur për të prodhuar lëndë shtytëse për raketat balistike.

Kur një gazetar e pyet nëse ishte e nevojshme të mbaheshin 140,000 kontejnerë në port për muaj të tërë, Pezeshkian përgjigjet se në fakt «duhet të shmangim lënien e një numri kaq të madh kontejnerësh pa punë». Ne duhet të kryejmë studime krahasuese me vende të tjera të përparuara, në mënyrë që të parandalojmë aksidente të ngjashme.” Pa Kinë, pa raketa: vetëm një aksident.

Pothuajse dy ditë pas shpërthimit, Republika Islamike nuk e ka sqaruar zyrtarisht shkakun e katastrofës. Ai publikon video përmes organeve të tij të shtypit që tregojnë zjarrin që fillon nga një enë, e cila më pas shkakton një shpërthim gjigant. Administrata doganore ia atribuoi shpërthimin një “stoku mallrash të rrezikshme dhe materialesh kimike të ruajtura në zonën e portit”. Zëdhënësi i Ministrisë së Mbrojtjes, Reza Talaeinik, i tha Iran News se “nuk ka pasur dhe nuk ka ngarkesa të importuara ose të eksportuara për përdorim ushtarak në port”. Dhe pastaj ai sulmon: «Media e huaj është e lidhur me operacionet psikologjike të armikut. Shkaqet e shpërthimit do të njoftohen pas hetimeve nga agjencitë përkatëse.”

Duke analizuar madhësinë e shpërthimit, ngjyrën e tymit, intensitetin dhe nivelin e shkatërrimit, shumë ekspertë të Iranit e lidhën menjëherë lajmin me informacionin që kishte qarkulluar një muaj më parë. Në shkurt, një anije mallrash iraniane u ankorua në Bandar Abbas pasi u largua nga Kina. Dyshohet se ngarkesa e anijes përfshinte ton perklorat natriumi, një substancë e përdorur në prodhimin e karburantit për raketat balistike, që synonte të rimbushte furnizimet në rënie të ajatollahëve pas sulmeve ndaj Izraelit. Gazeta New York Times, duke cituar një burim anonim iranian, tha se shpërthimi në Bandar Rajai u shkaktua nga “perklorati i natriumit”.

Gazeta Iran International me seli në Londër raporton se “sipas disa vlerësimeve, shkaku i shpërthimit ishte ndezja e materialeve që lidhen me karburantin për programin e raketave balistike të Khameneit, të cilin një kompani e lidhur me Fondacionin Mostazafan e fshehu nën kontejnerë gruri”.

Megjithatë, ekspertë të tjerë besojnë se mund të jetë një aksident “i thjeshtë” i shkaktuar nga materiale kimike që nuk lidhen me ndonjë program bërthamor.

«Nuk ka rëndësi», na shkruajnë nga Teherani, «40 persona vdiqën për shkak të neglizhencës së Republikës Islamike e cila as nuk di si t’i menaxhojë punët e saj të brendshme». Autoritetet paralajmërojnë në televizion: “Mos përhapni lajme të rreme të eksportuara nga jashtë ose rrezikoni të paditeni.” Ose burg. Përkthyer: i vetmi version i saktë është ai zyrtar nga qeveria, mjerë kushdo që e kundërshton atë. Askush nuk dëshiron të rihapë një diskutim mbi programin raketor iranian, i cili për pak nuk u arrit në tryezën e negociatave me Shtetet e Bashkuara.

Fituesja e Çmimit Nobel për Paqen, Narges Mohammadi, shkruan: “Jemi në mes të një katastrofe. Fatkeqësia e madhe dhe burimi i të gjitha fatkeqësive është një regjim i papërgjegjshëm. Republika Islamike është një regjim që mendon vetëm për mbijetesën e vet dhe, sipas këtij regjimi, populli nuk ka vend.

Ndërkohë, mbërritën edhe dy aeroplanë nga Moska për të ndihmuar. E hëna u shpall zi kombëtare.