Shkruan: Avni Jashari

Në një epokë të mbizotëruar nga pasiguria dhe polarizimi, demokracia është bërë një sistem i brishtë që shpesh bie pre e ndikimeve të jashtme dhe problemeve të brendshme. Megjithatë, politika, si mjet dhe art i qeverisjes, ka ende fuqinë për ta mbrojtur dhe përforcuar atë. Për ta bërë këtë, ajo duhet të fokusohet në disa shtylla thelbësore të demokracisë, të cilat po i listoj duke u bazuar edhe në referenca të personaliteteve të shquara që, në një formë apo tjetër, janë marrë me këtë temë.

Rikthimi i besimit në institucione

Sot, mungesa e besimit ndaj institucioneve është një ndër kërcënimet më serioze për demokracinë. Siç thekson Francis Fukuyama (teoricient i shquar i shkencave politike), “kapitali social, që mbështetet mbi normat e përbashkëta dhe besimin, është thelbësor për mbajtjen e institucioneve demokratike.” Transparenca dhe llogaridhënia duhet të jenë themeli mbi të cilin politika ndërton këtë besim. Politikanët dhe institucionet duhet të veprojnë jo vetëm për të adresuar problemet e përditshme, por edhe për të dëshmuar se qeverisja është një proces që përfshin dhe respekton çdo qytetar.

Edukimi dhe fuqizimi qytetar

Një demokraci e fortë kërkon qytetarë të arsimuar dhe të informuar. Siç ka thënë John Dewey (filozof dhe pedagog amerikan): “Demokracia fillon në shkollë.” Një sistem arsimor që i pajis njerëzit me aftësitë për të analizuar dhe kritikuar në mënyrë konstruktive është vendimtar për mbrojtjen e demokracisë. Për më tepër, media, si mjet i edukimit masiv, duhet të luajë një rol aktiv në promovimin e informacionit të saktë dhe kritikës së arsyeshme, duke parandaluar përhapjen e lajmeve të rreme që nxisin ndarje.

Promovimi i dialogut dhe përfshirjes

Dialogu i hapur dhe përfshirës është një ndër mjetet më të fuqishme për të parandaluar polarizimin. Hannah Arendt (filozofe politike gjermano-amerikane) ka theksuar se “fuqia e vërtetë në një shoqëri demokratike buron nga veprimi kolektiv.” Kjo do të thotë që politika duhet të krijojë hapësira ku njerëzit me mendime të ndryshme të mund të debatojnë dhe të gjejnë zgjidhje të përbashkëta. Për më tepër, diversiteti duhet të jetë një vlerë e promovuar, ku çdo grup, pavarësisht përkatësisë etnike, fetare apo socio-ekonomike, ndjen se zëri i tij dëgjohet dhe respektohet.

Lufta kundër korrupsionit dhe autoritarizmit

Korrupsioni dhe prirjet autoritare janë armiqtë më të mëdhenj të demokracisë. Thomas Jefferson (njëri nga themeluesit e SHBA-së) ka paralajmëruar: “Kur qeveria bëhet armiku i popullit, atëherë liria është e rrezikuar.” Politika duhet të qëndrojë e palëkundur në mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe në sigurimin e një sistemi drejtësie të barabartë për të gjithë. Kjo kërkon ligje më të forta dhe institucione të pavarura që monitorojnë dhe ndëshkojnë çdo abuzim të pushtetit.

Një vizion për të ardhmen

Në fund të fundit, politika duhet të ofrojë një vizion të qartë për një të ardhme më të mirë, duke ruajtur parimet demokratike. Siç thotë Winston Churchill (ish-kryeministër britanik dhe ikonë demokratike): “Demokracia është sistemi më i keq, përveç gjithë të tjerëve që janë provuar.” Ky vizion nuk duhet të mbetet vetëm një ideal, por një plan konkret që përfshin reforma, përfshirje dhe risi, në mënyrë që demokracia të mos mbetet peng i të shkuarës, por të bëhet forcë udhëheqëse për të ardhmen.

Demokracia nuk është një mekanizëm i vetëqëndrueshëm; ajo kërkon angazhim të vazhdueshëm. Politika, kur praktikohet me përgjegjësi dhe largpamësi, mund të jetë instrumenti më i fuqishëm për të siguruar që demokracia të mbijetojë dhe të lulëzojë, duke mbajtur premtimin e saj si një sistem ku zëri i secilit ka rëndësi dhe e ardhmja ndërtohet bashkërisht.