Vrasja e ish-kryeministrit japonez Shinzo Abe më 8 korrik tronditi vendin e tij dhe botën.

Përtej neverisë së saj të dukshme në aspektin moral, vrasja e Abe na sfidon të shqyrtojmë se çfarë pasojash mund të ketë humbja e tij e papritur për të ardhmen politike, në Japoni dhe globalisht.

Si i tillë, ai teston pikëpamjet konkurruese të historisë dhe çfarë  përcakton, rrjedhën e ngjarjeve publike.

Sipas një perspektive të përhapur gjerësisht, largimi i një figure madhore si Abe, i cili ishte kreu i qeverisë më jetëgjatë në Japoninë e pasluftës dhe ende me ndikim, pavarësisht se dha dorëheqjen për shkak të shëndetit të keq në fund të vitit 2020, i mungon pasoja përfundimtare.

Ajo që përcaktoi të kaluarën dhe do të përcaktojë të ardhmen, janë forcat e gjera, jopersonale, sociale – feja, ideologjia, demografia, zhvillimi ekonomik.

Megjithatë, një intuitë e kundërt – që udhëheqja individuale ka rëndësi – vazhdon. Atentatet në mënyrë perverse priren ta konfirmojnë atë.

Duke i hequr liderët me dhunë nga shoqëria, këto vrasje e ndajnë historinë mes një periudhe kur jeta ishte e paimagjinueshme pa këta personazhe dhe një tjetër, plot me çfarë-nëse, të përcaktuar nga mungesa e tyre.

Sigurisht që fuqia për të bërë një ndikim të tillë është pjesë e asaj që tundon atentatorët. Dhe ne duhet të pranojmë shkallën e dhimbshme në të cilën ata, në fakt, formuan botën tonë, megjithëse : ne po përjetojmë historinë pa Abraham Lincoln, Franz Ferdinand, Huey Long, Rev. Martin Luther King Jr., John F. dhe Robert F. Kennedy, Yitzhak Rabin dhe Anwar Sadat.

Po ashtu, ne jetojmë në një botë të formësuar nga atentate që dështuan, ndoshta më fatlumi prej të cilave ishte përpjekja ndaj jetës së Adolf Hitlerit nga oficerë dhe diplomatë me prirje grusht shteti 78 vjet më parë këtë 20 korrik.

Japonia e pasluftës, një fuqi ekonomike e ringjallur, por e plakur, që po përballet me ngritjen e rivalit të saj të lashtë – Kinës – mund të jetë përpjekur të rifillojë aftësinë e saj prodhuese dhe të rikthejë veten në çështjet globale, duke përfshirë edhe atë ushtarak, pavarësisht se kush ka shërbyer si kryeministër midis 2012 dhe 2020 .

Megjithatë, edhe brenda kufizimeve të një kulture që vlerëson konsensusin dhe veprimin kolektiv, Abe i ndoqi këto objektiva në mënyrën e tij të veçantë, duke e ripohuar japonezin si një interes kombëtar legjitim dhe një kontribut për sigurinë e botës demokratike.

Ai fitoi mbi votuesit japonezë dhe presidentët amerikanë të ndryshëm si Barack Obama dhe Donald Trump.

Udhëheqja politike e mbijetuar e Japonisë tani duket e motivuar për të ndërtuar një monument për Abe në formën e amendamenteve, të kërkuara prej kohësh prej tij, që do të ndryshojnë qartësisht kushtetutën pacifiste të vendit të pasluftës për të autorizuar vetëmbrojtjen ushtarake.

Këta shembuj vetëm ilustrojnë se atentati mund të ketë efekte anësore paradoksale – ata nuk e shpengojnë atë.

Vrasja politike është në thelb destabilizuese për çdo sistem politik dhe veçanërisht në kundërshtim me demokracinë.

Asgjë nuk mund të jetë më në kundërshtim me sundimin popullor sesa prerja e kokave me dhunë e një qeverie, partie apo lëvizjeje shoqërore nga një xhelat i vetë-emëruar.

Kjo është arsyeja pse Shtetet e Bashkuara janë të mençura të investojnë në mbrojtjen e Shërbimit Sekret dhe masa të tjera për të mbajtur të sigurt zyrtarët publikë. Ndikimi i një atentati të madh në organin politik të SHBA-së tashmë të përçarë sot do të ishte shumë i tmerrshëm për t’u marrë parasysh.

Nëse jemi të sinqertë në lidhje me këtë, nevoja për të vendosur një ushtri të vogël truprojash zyrtare përbën një pranim thellësisht shqetësues, megjithëse të heshtur, të qetësisë së pamjaftueshme të brendshme në Shtetet e Bashkuara.

Më i lumtur dhe, në një kuptim të rëndësishëm, më demokratik, është vendi ku posedimi i armëve është i kufizuar siç duhet, qëndrimet e publikut janë të moderuara – dhe politikanët, gjyqtarët dhe kandidatët ndjehen të lirë të ecin në rrugë me siguri minimale ose aspak.

Shtetet e Bashkuara iu afruan atij ideali përpara 22 nëntorit 1963, sesa që atëherë. Suedia humbi një pjesë të madhe të pafajësisë në vitin 1986, kur një person i armatosur vrau ish-kryeministrin Olof Palme teksa dilte nga një kinema me familjen e tij.

Që nga 8 korriku, Japonia, gjithashtu, ishte lloji i vendit ku zyrtarët publikë shpesh ndiheshin të sigurt duke u përzier me votuesit që propozonin të përfaqësonin.

Tani ajo përballet me detyrën e zymtë për të arritur një ekuilibër të ri, të qëndrueshëm, duke mbajtur gjithmonë parasysh se, në një demokraci, asnjë individ nuk ka të drejtë të ndryshojë historinë përmes dhunës – dhe të gjithë individët duhet të ndihen të sigurt për t’u përpjekur ta ndryshojnë atë në mënyrë paqësore.

Burimi: The Washington Post

Përktheu dhe përshtati: Konica.al