Në platformat e mediave sociale kanë shpërthyer teoritë e konspiracionit rreth zgjedhjeve, duke përfshirë këtu X-in, TikTok-un dhe Facebook-un e Meta-s, duke nxitur tensione në internet në kohën e rënies së besimit te qeveritë, te institucionet dhe demokracia. Të dhënat nga Qendra Kundër Urrejtjes Dixhitale tregojnë se brenda tre ditëve nga të shtënat, teoritë kryesore ishin parë më shumë se 215 milionë herë në X.
Ekspertët thonë se mund të pritet një vërshim i supozimeve në ankthin pas ngjarjes së papritur. Sipas Karen Douglasit, profesoreshë e Psikologjisë Sociale në Universitetin e Kentit, hulumtimi sugjeron se tërhiqemi te teoritë e konspiracionit kur ngacmohen një ose më shumë nevoja tona themelore – siç është nevoja për të ditur të vërtetën. Mashtruesit e internetit pastaj i ndezin flakët.
Në prag të zgjedhjeve të vitit 2020, dominoi teoria e vetme konspirative, QAnon, ku pasuesit ishin të bindur se “kontrolluesit e shtetit” të cilët adhurojnë Satanën, të cilët janë pedofilë dhe aleatë të demokratëve, mbikëqyrin levat e pushtetit global. Narracioni u ushqye nga [përdoruesi anonim i cili fillimisht postonte në 4chan] “Q” i cili premtoi se Trumpi do të shpëtojë botën. Shumica e muhibëve e humbën besimin kur profecitë e “Q”-së nuk u realizuan.
Sot nuk ka asnjë teori të vetme të madhe konspirative; në vend të kësaj janë ato individualet të cilat përhapen në të gjitha anët dhe futen thellë në politikën zgjedhore, veçanërisht në ShBA.
“Mendoj se ajo që bëri QAnon-i ishte një teori e integruar konspirative”, thotë Mike Rothschild i cili shkroi një libër mbi QAnon-in. Tashmë gjerësisht janë përhapur mitet popullore rreth vaksinimit, ndryshimeve klimatike dhe mohimit të zgjedhjeve. Pronari i X-it, Elon Musk, ka qëndrim të hapur konspirativ në shumë postime në Twitter, siç ishte për shembull universi MAGA [Make America Great Again] dhe natyrisht vetë Trumpi ndaj rezultateve të sondazhit të vitit 2020. Por, tentativa e të shtënave nxiti gjithashtu shpërthimin e teorive nga e majta, një fenomen ky në zhvillim i njohur si BlueAnon.
Pra, çfarë mund të bëhet, nëse ka hapësirë, për të parandaluar shtrembërimin kolektiv të realitetit në të dyja anët e spektrit politik? Disa ekspertë, si Jen Golbeck, profesoreshë në Universitetin e Merilendit – kërkimi i së cilës fokusohet në mediat sociale dhe komplotet – bëjnë thirrje për kontroll më të ngushtë të platformave, duke përfshirë eliminimin e komploteve të rrezikshme si dhe rritjen e kontrollit të fakteve ose etiketimin. “Nëse njerëzit nuk shohin dhe nuk kyçen [në komplote], ata nuk do të jenë shumë gjatë të angazhuar”, thotë ajo.
Një muaj përpara zgjedhjeve në ShBA, më 2020, Facebook-u njoftoi se të gjitha faqet e QAnon-it do t’i hiqte nga platforma e vet, pasi gjithnjë e më shumë ndërlidheshin me dhunën dhe dëmtimin e botës reale. Kompania sot thotë se qëllimisht përpiqet të ngadalësojë përhapjen e mashtrimeve dhe se kryen kontrolle të fakteve nga palët e treta përkitazi me dezinformatat virale.
Por, të ashtuquajturat fushata “parandalimi i gjepurave [prebunking]” ose “imunizimi [inoculation]” – të krijuara për të ndërtuar rezistencën tonë parandaluese ndaj dezinformimit, duke na paralajmëruar për ekzistencën e tij – nuk kanë pasur shumë sukses.
Dhe, me shumëfishimin e komploteve të cilat janë të ndërlikuara për t’u përcaktuar dhe të cilat mund të mos shkaktojnë gjithmonë dëm në botën reale, reagimet haptazi në internet me siguri do të jenë më të vështira për t’u bërë në këtë fushatë presidenciale. Disa kërkime sugjerojnë se rrëzimi i teorive të tilla veçse përforcon besimet e ithtarëve për pretendimet për censurë.
Në fund të fundit, ne duhet të marrim përgjegjësinë për të kontrolluar burimet tona. “Duhet të jemi më të mirë në burimet tona të informacionit”, thotë Rothschild. “Nuk duhet të presim më që zgjidhja të jetë te kompanitë e mediave sociale. Zgjidhja duhet të jemi vetë ne”. /Telegrafi/
