DIJE DEMIRI-FRANGU

UNË IA PASHË MENDTË SI I DILNIN

 (Një nëne në Bllacë, prill 1999)

Unë ia pashë mendtë si i dilnin

I fluturonin si zogj duke lëshuar krrokama ogurzeza

Duke hyrë nëpër retë ato humbnin si fjalë pa zë

Në formë kujtimesh me krahë

Në formë dhembjesh të ujëta

Në formë atdheu

Në formë shtëpie

Shpërndaheshin shesheve të qiellit e

As Zoti nuk arrinte t’i kapte dot

Dëbohej gjithçka nga trupi nga shpirti i saj

Vetëm furtunë frike e mbështillte

Unë e pashë si për çast i humbën sytë

Iu zbrazen nga bukuria

Sa të lumtur jeni ju që nuk e keni parë

Mendtë si fluturojnë si humbin

Zoti e bekoftë atë NËNË!

E ENDE JAM GRUA

 (monolog i një të dhunuare)

Në trupin tim kam plot gropa të thella të zeza

Mbushur helme mbushur pështymë

Që zgjerohen si gojë çorapësh të qelbosura

Çdo mëngjes ngjallen shembin shikimin tim

Netëve si gojë të ndyra të padhëmbë

Nxjerrin zëra të nëndheshëm

Unë rrotullohem viteve, rrotullohem dyshekut

Duke provuar t’mos i zgjoj kujtimet

Se ende jam grua unë

Dhe lëkura ime ka memorie të fortë

Kafshimet e merimangës së zezë

Pëlcasin turpshëm si kallo mbushur ujëra fekale

Kafshimet që e bën gjak gojën dheut

Ditëve kur bombat shpërthenin lirinë

E unë ende jam grua besoni, jam nënë

Në gjirin e kafshuar nga merimanga e zezë

Thithë qumështin biri im…

SYTË E VRARË TË DUBRAVËS NË MAJDANEK

(23 maj 1999)

Në Poloni, Para Hotel Pumis, rruga Wronska, 5 –Lublin

pranvera ishte shtrirë lakuriq

Krejt gjelbër sy e gjinj e flokë

Për hir të fëmijëve refugjatë se

Më shumë ajër na duhej neve që kishim varur hejbet e shpirtit

Në drunjtë e parqeve polake

Sa i mirë ishte qielli atje disi asnjë re nuk i ecte fytyrës

Asnjë brengë

E ne në vend se me shputa

Ecnim me brenga kyçeve shembur qanim

Për qiellin e Dubravës mbushur sy të vrarë

Nga sytë tanë rridhte robëria

Si gjak rridhte si eshtra, mijëra fytyra fëmijësh pleqsh

Na binin nga qepallat si lot të ngurtë

Zemrat shkuleshin si drunjtë nga toka e lashtë

Për t’u mbjellë në ditën që pritej të vinte

KËPUCËT E MARIA BIELIEKËS

(Kampi Mjadanek-Lublin, 31. 05. 1999)

Kufomat e Reçakut më prinin si ushtarë të disiplinuar

Unë ecja pa frymë pas tyre

Për të hyrë në Unterkunfist Baraka nr.3, Majdanek

Ku merrnin frymë

Flokë damash hebreje, këpucë takelarta për ballo nate

Kapela që i zbukuronin fjongot për takime dashurie

Më vdisnin sytë pak nga pak, duke parë vetëm gjëra të vdekura

Në duar shtrëngoja këpucët e Zonjës Maria Bieliekës, pluhurin nacist duke ua fshirë

Mendoja, diku maleve të Kosovës

Jonës tamam do i binin,

Ecja ajrit si somnabul

Me këpucët e Maria Bieliekës mbathur

Për t’u kthyer në Kosovë

(Këto poezi janë botuar në sprovën për antologji “Dritë mbi plagë”, botuar nga Qendra “Gjenocidi në Kosovë – Plagë e Hapur”, Gjenevë, 2020. Në ditët në vijim, duke nisur nga 13 nëntori, në gazetën “Epoka e re”, në portalin online të saj dhe në formatin Pdf po të saj, për çdo ditë do të botohen poezitë e autorëve të botuara në këtë përmbledhje)