Një biznesmen në hije dhe kreu i paraushtarakëve të fuqishëm, Wagner po shfaqet gjithnjë e më shpesh në publik, duke kritikuar Shtabin e Përgjithshëm rus dhe duke komentuar luftën. Shumë mendojnë se Yevgeny Prigozhin ka ambicie të bëhet kreu i Kremlinit.

Në prag të fillimit të vitit të ri të luftës në Ukrainë, Yevgeny Prigozhin (61), si udhëheqës i ushtrisë famëkeqe mercenare Wagner, u shfaq me mjaft besim në publik. Ai vizitoi zonën e luftës, duke kritikuar udhëheqjen ushtarake ruse.

Kreu i shtetit, Vladimir Putin, e lë të bëjë si të dojë, sikur formacioni i tij paraushtarak, i cili përfshin shumë kriminelë të dënuar, të ishte në fakt në pushtet. Në të kaluarën, Putin madje ka pretenduar se shteti rus nuk ka asnjë lidhje me grupin e Wagner.

Putin dhe Prigozhin njihen prej kohësh. Kur Putin, një ish-oficer i KGB-së, ishte ende duke punuar në administratën e qytetit të Shën Petersburgut, thuhet se ai frekuentonte restorantin e Prigozhin. Kjo është arsyeja pse ky biznesmen, i cili u pasurua në vitet kaotike 1990 dhe tashmë ka vuajtur dënimin për grabitje, mori nofkën “kuzhinieri i Putinit”.

Prigozhin njihet si kreu i perandorisë së biznesit Concord, ndër të tjera për “fabrikën e boteve” të tij, një organizatë e madhe njerëzish që përhapin dezinformata në internet. Ata dyshohen për ndërhyrje në zgjedhjet amerikane.

Kjo është arsyeja pse FBI amerikane ofron një shpërblim për informacionin që do të ndihmonte në arrestimin e Prigozhin.

Wagner luajti një rol të rëndësishëm në luftë

Prigozhin iu shmang publikut për një kohë të gjatë, veçanërisht kur paraushtarakët e tij mercenar u aktivizuan në Donbass në 2014. Megjithatë, sa më gjatë të zgjasë pushtimi i Ukrainës, Prigozhin shfaqet gjithnjë e më fyes në publik.

Ai ka vizituar burgjet ruse për të rekrutuar kriminelë të dënuar, duke premtuar se dënimet e tyre të mbetura do të fshihen kur të përfundojë lufta. Kremlini me sa duket nuk e ka problem që Prigozhin, pa një pozicion zyrtar, bën dhe thotë çfarë të dojë.

“Mund të them vetëm se kompania private ushtarake Vagner sot luan një nga rolet më të rëndësishme në zonën ku po zhvillohet operacioni special ushtarak”, ka shkruar Prigozhin në Telegram.

Njeriu i Putinit për punë të vrazhdë komenton ngjarjet e luftës pothuajse çdo ditë. Për shembull, ai mohoi akuzat e Shtëpisë së Bardhë se Rusia po furnizon armë nga Koreja e Veriut dhe madje pretendoi se Wagner po blen sasi të mëdha armësh amerikane pavarësisht sanksioneve.

Nuk është gjithmonë e qartë se kur Prigozhin po tallet me Perëndimin me postimet e tij në Telegram dhe kur është serioz.

Shtëpia e Bardhë kohët e fundit vlerësoi se aktualisht ka rreth 50,000 Wagner në Ukrainë, 40,000 prej të cilëve u burgosën para se të shkonin në front.

Prigozhin u emërua kohët e fundit “Personaliteti i Vitit” nga OCCRP, një rrjet ndërkombëtar i gazetarisë investigative që heton krimin e organizuar dhe korrupsionin. Për herë të parë, pas sundimtarëve të tillë si Alexander Lukashenko (Bjellorusi) apo Nicolas Maduro (Venezuela), anëtarët e jurisë i kanë dhënë këtë “çmim” të turpshëm një personi që nuk ka mbajtur kurrë një pozicion zyrtar.

“Ai është një luftëtar kundër korrupsionit”, thotë gazetari investigativ dhe një nga themeluesit e OCCRP, Drew Sullivan. “Ai lufton dhe vret për të vendosur korrupsionin. Wagner nuk është gjë tjetër veçse një grup krimi i organizuar, aktivitetet e të cilit janë sanksionuar nga qeveria ruse.”

Ambiciet politike?

Para Ukrainës, Wagner ishte aktiv në Siri, por gjurma e tij e gjakut shkon në Republikën e Afrikës Qendrore, Sudan, Somali dhe Mali.

Anëtarët e kësaj njësie paraushtarake akuzohen për vrasje, përdhunime dhe tortura, duke përfshirë edhe në periferi të Kievit. Në Afrikë, Prigozhine është e lidhur me miniera ari dhe diamanti.

Ambiciet e mundshme të Prigozhin për të ardhur në pushtet në Rusi janë analizuar në disa raste nga Instituti Amerikan për Studimin e Luftës. Qëndrimi i tij “populist” u vu në dukje kur ai sugjeroi së fundmi në televizionin rus RT që miliarderëve rusë t’u hiqej gjithçka që zotërojnë, në mënyrë që edhe ata të kontribuojnë në luftë.

A është vërtet Prigozhin në lojë si një pasardhës i mundshëm i Putinit? Shkencëtari politik Abbas Galyamov beson se “kuzhinieri i presidentit” vlerësohet në mënyrë solide dhe se në një situatë ku të gjithë në Moskë, përfshirë vetë Putinin, kanë humbur vlerësimin e tij.

“Duket sikur regjimi po ruhet kryesisht falë Prigozhinit”, thotë Galyamov. Përfshirja e tij mediatike mund të krijojë përshtypjen se Prigozhin mund të zërë vendin e Putinit, shton ky ekspert.

Rusia do të mbajë zgjedhjet presidenciale pas rreth një viti. Sidoqoftë, Galyamov beson se Prigozhin nuk ka asnjë shans real. Ai thotë se frika nga Prigozhin i gjithëfuqishëm bashkon elitën ruse. Galyamov është i bindur se ata do të gjejnë një mënyrë për të parandaluar zgjedhjen e Prigozhin./DW