Zbulohet çelësi i rinisë së përjetshme
Kandili i detit fillon jetën e tij në formën e larvave që enden të bartura nga uji, derisa të gjejnë një mbështetje shkëmbore për t’u ankoruar. Në këtë pikë metamorfoza ndodh në polipe (të mos ngatërrohet me oktapodët), koloni klonesh që riprodhohen me shpejtësi në mënyrë aseksuale përmes lulëzimit. Çdo individ gjeneron një tjetër të afërt dhe identik me veten. Studimi është publikuar në PNAS.
Zakonisht është në këtë fazë të rritur që kandili i deti plaket dhe vdes. Por jo Turritopsis dohrnii. Kur kur është gati të vdesë, ky kandil deti me një mijë burime e braktis veten në shtratin e detit dhe fillon një kalbje të çuditshme. Qelizat e tij grumbullohen përsëri në një masë amorfe, ngjiten në një substrat shkëmbor dhe bëhen përsëri polipe, gati për t’u shndërruar në kandil deti të ri. Është një fillim i ri, një kthim pas në një fazë të papjekurisë seksuale.
Kjo aftësi është e njohur që nga fundi i viteve 1980. Por tani Maria Pascual-Torner dhe kolegët e saj spanjollë kanë kërkuar në ADN për përgjigje për burimin e rinisë së përjetshme. Ata renditën atë të Turritopsis dohrnii dhe e krahasuan atë me atë të një kandili deti të vdekshëm Turritopsis rubra.
Dublikatat e gjeneve të lidhura me riparimin dhe mbrojtjen e ADN-së lejojnë T. dohrnii të prodhojë sasi më të mëdha të proteinave mbrojtëse dhe “ristrukturuese”. Mutacione të tjera të veçanta lejojnë që kandili i detit të ndalojë ndarjen e qelizave dhe të parandalojë degradimin e telomereve (pjesët e ADN-së që gjenden në fund të çdo kromozomi dhe që parandalojnë shterjen e spirales). Degjenerimi i telomereve është një nga arsyet e plakjes së metabolizmit të qenieve të gjalla.
Por kjo nuk është e gjitha. Gjatë metamorfozës që e kthen atë në fazën e polipit, kandili i detit T. dohrnii është në gjendje të heshtë gjenet e përfshira në maturimin qelizor, në mënyrë që t’i rikthejë qelizat në një gjendje primordiale dhe të aktivizojë të tjera që lejojnë qelizat e sapolindura të specializohen përsëri, kur një kandil deti i ri shkëputet nga oktapodi.
Studimi i gjeneve ekuivalente te njerëzit ose minjtë mund të ofrojë informacion të rëndësishëm mbi plakjen dhe sëmundjet e lidhura me to, si kanceri ose sëmundjet neurodegjenerative.
